HEDENDAAGSE STROMINGEN IN
DE COM.WETENSCHAP
door prof. Pieter Maeseele
Academiejaar 2022-2023
Samenvatting door: Sannah Daoudi, Justine Stoelen en Romy Vanden Brande
1
,Algemene info over het vak:
● Cursus bij Universitas
● Teksten bij Universitas
3 gastlessen:
● 25/11 Maud Peeters over alternatieve media
● 2/12 Jonas Nicolai over comedy en satire
● 9/12 Professor Amanda Machin over democratie, discours, nationalisme en burgerschap
2 avondactiviteiten:
● 10/11 om 19u gastspreker prof. Hedwig de Smaele (KULeuven), aflevering The Free Press
Show
● 24/11 om 19u gastspreker nog niet bekend, aflevering Rebranding Chaos
→ verplicht om 1 van de 2 bij te wonen (41 personen per aflevering kunnen inschrijven)
De les zelf:
● Eerste 2u hoorcollege met de situering van de stroming in het veld
○ Historische achtergrond, voorbeelden van onderzoek, actuele voorbeelden, kritiek,
literatuur
● Laatste uur discussiecollege met groepspresentaties (2 groepjes komen per les aan bod -
15min. presentatie)); je legt de recente wetenschappelijke tekst uit waarom het wel/niet een
goed voorbeeld is
○ Groep 1: bespreking
■ Beknopte samenvatting en sterke aspecten; creatief format
■ Uit: voorbije lessen, academische literatuur en activiteit
○ Groep 2: kritiek
■ Bekritiseer vanuit alternatieve stromingen
■ Uit: voorbije lessen, academische literatuur en activiteit
○ Tips: stappenplan en richtvragen te vinden in de Studiewijzer op BB
○ Groepsdiscussie
■ Docent als moderator en verdeling aula in 2 groepen
■ Stel vragen over: argumenten, tekst zelf, voorbije lessen, actualiteit
EXAMEN
● Mondeling examen (16 ptn)
○ Stof: teksten + lessen
○ 2 vragen: géén reproductie van 1 stroming, wel inzicht, vergelijking en verbanden
○ Vraag nemen: 20 minuten voorbereidingstijd
○ 1 inzichtvraag lessen (6 a 7 min)
■ Open boek examen: reader van teksten + bijvraag
○ Presentatie, mini-paper en discussie (6 a 7 minuten)
■ Levendig verhaal brengen, niet aflezen + bijvraag
● Groepspresentatie (4 ptn)
2
, ● Minipaper
Wat?
○ Schriftelijke voorbereiding op vraag die je jezelf stelt
○ Toepassing concepten & methodologie van 1 stroming (=1 les)
○ Case: actueel mediafenomeen of maatschappelijk probleem
Timing
○ Titel en toelichting via forum BB: ten laatste 5 december
Voorbeelden
○ Beeldvorming, protestbewegingen of minderheidsgroepen
○ Nieuwe en alternatieve media
○ Comedy of nieuwssatire
○ Nationale identiteit en media-evenementen
○ Fictie en populaire cultuur
Zie voorbeelden minipaper in studiewijzer: schriftelijke voorbereiding bij een vraag die je jezelf stelt +
discussie over verband cursus (conclusie bij gebruik van andere stroming?)
5 december: 8 lessen waaruit je kan putten → beslis dus niet te vroeg
3
, Deel 1: Inleiding
Belangrijkste denkers vandaag de dag die een bepalende invloed hebben op Communicatie. Tijdens
dit vak wordt constant een link gelegd tussen het abstract denken en hoe het vandaag in de praktijk
tot stand komt (bv. in de actualiteit, berichtgeving).
7 stromingen:
● Uiteenlopende visies op maatschappelijke rol van media
○ Effectstudies (1); media en nationale identiteit (2); politieke economie (3);
culturele mediastudies (4); alternatieve media (5); politiek entertainment
(satire (6), fictie (7))
○ Hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?
■ Hoe meer men televisie kijkt/media gebruikt, hoe meer men gelooft dat er
veel geweld is in de wereld (stroming van de effectstudies = oudste
stroming)
○ Bieden media diverse en tegengestelde visies op vraag van de consument? Of
herhalen zijn vooral eenzijdige visies die dominante waarden en belangen
reproduceren
■ Media focust op het dominante want is voor hun commercieel interessant
(economie) bv. adverteerders moeten bij product placement inspelen op de
laatste trends
■ Media bieden diverse en tegengestelde visies aan de consumenten aan de
hand van algoritmes
○ Hebben media een verbindend of isolerend effect op hun gebruikers?
■ Isolerend: op basis van de algoritmes; in een filterbubbel terechtkomen en
enkel blootgesteld worden aan je eigen interesses
■ Verbindend: televisie werkt verbindend doordat mensen kunnen praten over
de soaps die ze zien
■ → geen juist of fout antwoord
○ Zijn het media die veranderingen in de maatschappij vooruit stuwen (als oorzaak of
motor) of passen media zich aan maatschappelijke veranderingen aan (gevolg of
weerspiegeling)
■ Oorzaak: Black Lives Matter en video George Floyd, media hebben grote
impact gehad om mensen op straat te krijgen, ook tijdens de corona crisis
■ Motor: video van George Floyd als laatste druppel na jarenlange ophoping
van frustratie
■ #Metoo is ook een voorbeeld van een maatschappelijke verandering
■ Er zijn groepen die de sociale orde uitdagen en bepalen wat wel/niet gezegd
kan worden en macht veranderingen op til brengen/of de macht kwetsbaar
maken (bv. verkiezingen in Italië; komt veel reactie op)
○ Is er verschil tussen de feitelijke en wenselijke functies van media?
■ Feitelijke functie: reclamespots in YouTubevideo's en op tv
4
DE COM.WETENSCHAP
door prof. Pieter Maeseele
Academiejaar 2022-2023
Samenvatting door: Sannah Daoudi, Justine Stoelen en Romy Vanden Brande
1
,Algemene info over het vak:
● Cursus bij Universitas
● Teksten bij Universitas
3 gastlessen:
● 25/11 Maud Peeters over alternatieve media
● 2/12 Jonas Nicolai over comedy en satire
● 9/12 Professor Amanda Machin over democratie, discours, nationalisme en burgerschap
2 avondactiviteiten:
● 10/11 om 19u gastspreker prof. Hedwig de Smaele (KULeuven), aflevering The Free Press
Show
● 24/11 om 19u gastspreker nog niet bekend, aflevering Rebranding Chaos
→ verplicht om 1 van de 2 bij te wonen (41 personen per aflevering kunnen inschrijven)
De les zelf:
● Eerste 2u hoorcollege met de situering van de stroming in het veld
○ Historische achtergrond, voorbeelden van onderzoek, actuele voorbeelden, kritiek,
literatuur
● Laatste uur discussiecollege met groepspresentaties (2 groepjes komen per les aan bod -
15min. presentatie)); je legt de recente wetenschappelijke tekst uit waarom het wel/niet een
goed voorbeeld is
○ Groep 1: bespreking
■ Beknopte samenvatting en sterke aspecten; creatief format
■ Uit: voorbije lessen, academische literatuur en activiteit
○ Groep 2: kritiek
■ Bekritiseer vanuit alternatieve stromingen
■ Uit: voorbije lessen, academische literatuur en activiteit
○ Tips: stappenplan en richtvragen te vinden in de Studiewijzer op BB
○ Groepsdiscussie
■ Docent als moderator en verdeling aula in 2 groepen
■ Stel vragen over: argumenten, tekst zelf, voorbije lessen, actualiteit
EXAMEN
● Mondeling examen (16 ptn)
○ Stof: teksten + lessen
○ 2 vragen: géén reproductie van 1 stroming, wel inzicht, vergelijking en verbanden
○ Vraag nemen: 20 minuten voorbereidingstijd
○ 1 inzichtvraag lessen (6 a 7 min)
■ Open boek examen: reader van teksten + bijvraag
○ Presentatie, mini-paper en discussie (6 a 7 minuten)
■ Levendig verhaal brengen, niet aflezen + bijvraag
● Groepspresentatie (4 ptn)
2
, ● Minipaper
Wat?
○ Schriftelijke voorbereiding op vraag die je jezelf stelt
○ Toepassing concepten & methodologie van 1 stroming (=1 les)
○ Case: actueel mediafenomeen of maatschappelijk probleem
Timing
○ Titel en toelichting via forum BB: ten laatste 5 december
Voorbeelden
○ Beeldvorming, protestbewegingen of minderheidsgroepen
○ Nieuwe en alternatieve media
○ Comedy of nieuwssatire
○ Nationale identiteit en media-evenementen
○ Fictie en populaire cultuur
Zie voorbeelden minipaper in studiewijzer: schriftelijke voorbereiding bij een vraag die je jezelf stelt +
discussie over verband cursus (conclusie bij gebruik van andere stroming?)
5 december: 8 lessen waaruit je kan putten → beslis dus niet te vroeg
3
, Deel 1: Inleiding
Belangrijkste denkers vandaag de dag die een bepalende invloed hebben op Communicatie. Tijdens
dit vak wordt constant een link gelegd tussen het abstract denken en hoe het vandaag in de praktijk
tot stand komt (bv. in de actualiteit, berichtgeving).
7 stromingen:
● Uiteenlopende visies op maatschappelijke rol van media
○ Effectstudies (1); media en nationale identiteit (2); politieke economie (3);
culturele mediastudies (4); alternatieve media (5); politiek entertainment
(satire (6), fictie (7))
○ Hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?
■ Hoe meer men televisie kijkt/media gebruikt, hoe meer men gelooft dat er
veel geweld is in de wereld (stroming van de effectstudies = oudste
stroming)
○ Bieden media diverse en tegengestelde visies op vraag van de consument? Of
herhalen zijn vooral eenzijdige visies die dominante waarden en belangen
reproduceren
■ Media focust op het dominante want is voor hun commercieel interessant
(economie) bv. adverteerders moeten bij product placement inspelen op de
laatste trends
■ Media bieden diverse en tegengestelde visies aan de consumenten aan de
hand van algoritmes
○ Hebben media een verbindend of isolerend effect op hun gebruikers?
■ Isolerend: op basis van de algoritmes; in een filterbubbel terechtkomen en
enkel blootgesteld worden aan je eigen interesses
■ Verbindend: televisie werkt verbindend doordat mensen kunnen praten over
de soaps die ze zien
■ → geen juist of fout antwoord
○ Zijn het media die veranderingen in de maatschappij vooruit stuwen (als oorzaak of
motor) of passen media zich aan maatschappelijke veranderingen aan (gevolg of
weerspiegeling)
■ Oorzaak: Black Lives Matter en video George Floyd, media hebben grote
impact gehad om mensen op straat te krijgen, ook tijdens de corona crisis
■ Motor: video van George Floyd als laatste druppel na jarenlange ophoping
van frustratie
■ #Metoo is ook een voorbeeld van een maatschappelijke verandering
■ Er zijn groepen die de sociale orde uitdagen en bepalen wat wel/niet gezegd
kan worden en macht veranderingen op til brengen/of de macht kwetsbaar
maken (bv. verkiezingen in Italië; komt veel reactie op)
○ Is er verschil tussen de feitelijke en wenselijke functies van media?
■ Feitelijke functie: reclamespots in YouTubevideo's en op tv
4
