Samenvatting Geschiedenis leerdoelen hoofdstuk 12 - MEMO

Geschiedenis oefentoets H12:
Op grond van je kennis van fascistische bewegingen in Duitsland, Italië en Spanje
kenmerken noemen van het fascisme.
 Het hebben van een sterke leider.
 Antisemitisme.
 Verheerlijken natie en de volksgemeenschap.

Verklaren waarom in Duitsland, Italië en Spanje fascisten de macht konden grijpen.
In Duitsland konden de fascisten de macht grijpen doordat het parlement sterk verdeeld was
en moeilijk tot besluiten kon komen. Hitler zag dit als oorzaak voor de ellendige staat waarin
Duitsland verkeerde. Daarom voerde hij de ideologie, het nationaalsocialisme, door die
ervan uitging dat de natie alleen hersteld en versterkt kon worden onder een krachtige
leider (leidersbeginsel).
In Italië zette de Benito Mussolini de regering onder druk, waardoor zij in paniek raakte en
Mussolini de opdracht kreeg een regering te vormen. Op deze manier kon Mussolini zijn
ideologie en zijn macht over de staat uitbreiden.
In Spanje ontstond er een burgeroorlog tussen de rechtse troepen en de democratisch
gekozen regering die bestond uit sociaaldemocraten en communisten. Er waren
verschillende oorzaken:
 De linkse regering had de landbouwgrond onteigend om de economie er weer
bovenop te helpen.
 De macht van de rooms-katholieke kerk werd beperkt.
 Er werd bezuinigd op de uitgaven van het leger.
 De regering gaf andere gebied meer zelfstandigheid, waaronder Baskenland en
Catalonië.
Doordat andere Europese landen, Duitsland, Sovjet-Unie en Italië, zich met deze
burgeroorlog gingen bemoeien, werd deze oorlog de proeftuin van de Tweede Wereldoorlog
genoemd.

Uitleggen wat het verschil is tussen antisemitisme, discriminatie en racisme.
Er zit een verschil tussen antisemitisme, discriminatie en racisme. Bij het antisemitisme gaat
het om de jodenhaat vanuit Hitler. Terwijl het bij discriminatie gaat over het apart
beoordelen en behandelen van een bepaalde groep of persoon vanwege ras, geloof, uiterlijk,
geslacht of seksuele voorkeur. Racisme is daar een toevoeging op, maar daarbij wordt de
mensheid ingedeeld in rassen, uitgaande van de gedachte dat die een verschillende
oorsprong hebben.

Met voorbeelden uitleggen dat Duitsland na 1933 een totalitaire staat werd.
Na 1933 werd Duitsland een totalitaire staat, omdat:
 Er sprake was van één machtige leider,
 Er sprake was van propaganda om de ideologie van de machtige leider te
verspreiden.
 Alleen de partij van de machtige leider iets te zeggen had in het bestuur.

, Beschrijven hoe het antisemitisme is ontstaan en hoe het in Duitsland tijdens de jaren 30
in de praktijk werd gebracht.
Nadat Hitler in Duitsland aan de macht was gekomen, verspreidde hij zijn ideologie door
middel van propaganda. Hitler vond dat iedereen die afweek van zijn ideaal niet paste in het
nieuwe Duitsland. Daarbij voegde Hitler toe dat de slechte economische situatie te danken
was aan de Joden. Veel Joden werkten namelijk in de bankwereld en waren daarom
verantwoordelijk voor de economisch en politieke problemen. In de samenleving werd
antisemitisme toegepast door in de Neurenberger Wetten uit 1935 vast te leggen dat:
 Joden niet meer mochten trouwen met niet-Joden.
 Joden hun burgerrechten verloren.
Verder werd tijdens de Kristallnacht op 10 november 1938 heel veel Joden vermoord.

Uitleggen welke gevolgen de Duitse bezetting van Nederland had op cultureel,
economisch, politiek en sociaal gebied.
De Duitse bezetting van Nederland bracht verschillende gevolgen met zich mee.
 Op politiek gebied werd er van Nederland een dictatuur gemaakt, waarbij alle
politieke partijen verboden werden behalve de NSB.
 Op economisch gebied werden veel Nederlandse arbeiders ingezet in Duitsland voor
de oorlogseconomie. Daardoor waren er in Nederland minder arbeiders, waardoor
steeds meer producten alleen nog op de bon verkrijgbaar of helemaal niet meer
waren.
 Op cultureel gebied probeerden de Nazi’s op allerlei manieren de ideeën van het
nationaalsocialisme onder de bevolking te verspreiden. (Nazificatie)
 Op sociaal gebied werden de Joden door de nazi’s stap voor stap buitengesloten.

De verschillende reacties van de Nederlandse bevolking op de Duitse bezetting,
accommodatie, verzet en collaboratie, met voorbeelden verduidelijken.
Er waren verschillende reacties op de Duitse bezetting van de Nederlandse bevolking.
Allereerst waren er mensen die zich zo goed mogelijk aan de eisen van de Duitsers aanpaste
en er mee leerde leven (accommodatie). Daarnaast waren er mensen die in verzet gingen.
Dit was geen massaal verzet, maar richtte zich meer op het belemmeren van het Duitse
beleid, de vervalsing van persoonsbewijzen, hulp bieden aan onderduikers en het plegen van
aanslagen op de bezetter. Als laatst gingen sommigen samenwerken met de bezetter, zoals
leden van de NSB (collaboratie).

Uitleggen welke doelen nazi-Duitsland nastreefde op het gebied van de buitenlandse
politiek.
Nazi-Duitsland streefde naar het verenigen van alle Duitssprekende mensen in Europa tot
één groot Duits Rijk. Dat verklaart de verschillende pogingen om Oostenrijk bij Duitsland te
voegen.

Een verklaring geven voor de Franse en Britse houding tegenover nazi-Duitsland vóór
1939.
De Britten en de Fransen wilden koste van het kost nog een wereldoorlog voorkomen en
hielden daarom een appeasementpolitiek. Dat betekende dat landen concessies deden aan
Hitler. Een belangrijk voorbeeld hiervan was het toekennen van Tsjecho-Slowakije. Hiermee
dachten ze dat Hitler zou stoppen, omdat hij zijn doel hiermee bereikt zou hebben.