Samenvatting H2 Stedelijke gebieden in de VS 6 VWO

H2 Stedelijke gebieden in de VS
2.1 Een wereld van steden

Wereldsteden
Belangrijke knooppunten in de moderne netwerksamenleving zijn de wereldsteden. Zij vormen
samen het stedelijk netwerk en zijn de ruggengraat van de wereldeconomie. Een wereldstad of
metropool is een belangrijk mondiaal knooppunt op economisch, cultureel of politiek gebied.
Je treft hier:

 Een concentratie van hoofdkantoren van mno’s (multinationale ondernemingen).
 Een dicht netwerk van verbindingen, variërend van telecommunicatie tot vliegverbindingen.
 Een intensieve uitwisseling van informatie en ideeën.
 Een veelvoud aan banken, andere financiële instellingen, en een aandelenbeurs van
mondiaal belang.
 Een oververtegenwoordiging van internationale dienstverlenende bedrijven.

Global cities zijn ook internationale culturele knooppunten op het terrein van film, theater, muziek
en mode. Veranderingen, vernieuwingen en trends vinden hun oorsprong vrijwel altijd in deze
broeinesten van creativiteit, ondernemingszin en sociale mobiliteit. Politiek gezien zijn de
grootstedelingen linkser, ‘groener’ en meer op het buitenland gericht dan de plattelanders.
Wereldsteden zijn onderling uitstekend verbonden, mar hebben ook tal van verbindingen met steden
op een lager schaalniveau via een hub and spoke- netwerk. Opmerkelijk is dat deze metropolen vaak
een intensiever contact hebben met andere wereldsteden dan met steden in hun eigen land.
Hoewel de productie van goederen en diensten de afgelopen dertig jaar over de hele wereld is
uitgewaaierd, liggen de ‘commando- en controlecentra’ nog steeds in het hart van het triadisch
netwerk dat de wereldeconomie beheerst. De drie grote steden (New York, London en Tokyo) liggen
goed gespreid, zodat de voor de netwerksamenleving zo kenmerkend 24 uurseconomie van hieruit
kan worden aangestuurd. Maar… door de globalisering neemt de concurrentie wel toe.

Megasteden
Belangrijke wereldsteden horen in het tijdperk van globalisering lang niet altijd tot de grootste
steden. Tegelijkertijd is de positie in het mondiale stedelijke netwerk van veel miljoensteden in de
periferie en de semiperiferie ondanks hun omvang bescheiden. De snelle groei van deze megasteden
kun je verklaren door:

1. De hoge natuurlijke groei. Deze steden hebben een jonge bevolking en het sterftecijfer is hier
veel lager dan op het platteland.
2. Het hoge vestigingsoverschot. Nog steeds trekken grote steden als een magneet
plattelanders aan. Toch zien we dat de grootste bijdrage aan de urbanisatie tegenwoordig
geleverd wordt door de middelgrote steden.
3. De uitbreiding van de stad, waardoor randsteden onderdeel van het stedelijke gebied zijn
geworden.

Je begrijpt dat de snelle groei megasteden voor enorme problemen stelt op het gebied van
voorzieningen, wonen en werk. In Lagos zijn de dagelijkse files berucht, woont 80 procent van de
bevolking in slums en vormt de informele sector het grootste deel van de stedelijke economie.

, Black holes
Door de globalisering zijn de banden tussen wereldsteden verder aangehaald, maar tegelijkertijd is
de afstand tot andere steden juist toegenomen. Het internationale bedrijfsleven heeft geen
belangstelling voor deze steden. Daar zijn drie redenen voor te noemen:

1. De koopkracht van de stedelijke bevolking en van haar omgeving is laag en daarmee vormt
het geen interessant afzetmarkt.
2. De steden liggen vaak in een land met veel sociale en politieke onrust en worden door
internationale investeerders als te riskant ingeschat.
3. De nationale ideologie of politieke opvatting verzet zich tegen te veel invloed van de
westerse liberale markteconomie.

Je kunt dus stellen dat deze steden minimaal profiteren van de economische groei die de
globalisering teweegbrengt. Zij zijn de black holes in het netwerk van steden.