Onderwijsvernieuwing moet beginnen in de klas; hoe kom je tot meer effectieve
onderwijsleerprocessen?
Effectief = het bereiken van wendbare leerresultaten die bijdragen tot de cognitieve ontwikkeling van
kinderen.
Oriënterend handelen als sleutel tot verstandig leren?
Handelingen = doelgerichte veranderingen die de mens in de wereld van objecten om zich heen
aanbrengt. De kundigheid om deze handelingen uit te voeren moeten worden geleerd.
Leren is geen individuele aangelegenheid, de mens leert van andere mensen.
Handelingen met een doel bestaan altijd uit deelhandelingen met een subdoel. Het einddoel wordt
altijd via subdoelen bereikt.
Bijvoorbeeld 23+32 = 20+30 en 3+2 = 50 + 5
50+5 = hiërarchisch, de eerste twee sommen moeten eerst worden uitgerekend. Afhankelijk van de
eerste twee handelingen.
20+30/3+2 = sequentieel, je kunt deze omdraaien, hier zit geen volgorde in. Ondergeschikt aan de
laatste handeling.
Elke handeling wordt uitgevoerd in een omgeving, de situatie die invloed op de uit te voeren
handeling heeft.
Deelhandelingen kunnen op 2 manieren met de situatie in samenhang staan:
- De deelhandeling kan zonder dat dit met opzet gebeurt door details van de situaties bepaald
worden en in een bepaalde richting worden gestuurd; onbewust dit doet iemand alleen
als hij de handeling al is heeft geleerd; automatisering.
- Eigenaardigheden, kenmerken van de situatie kunnen bewust ingecalculeerd worden
Automatisering komt tot stand doordat deelhandelingen die in het begin nodig waren gaandeweg
overbodig worden. De handeling wordt korter zonder dat deze aan doeltreffendheid verliest.
Automatisering is een vorm van verkorting van de handeling.
Het niveau van de handeling is ook belangrijk.
1. Mentaal handelen / materieel handelen; mentaal = denken, materieel = met de handen.
2. Verbaal handelen; hardop denken of iets vertellen.
3. Perceptieve handelen; deze handelingen vinden plaats in een concrete situatie, ze
inspecteren de concrete situatie en grijpen niet in.
4. Manipulerend denken; je stelt je een mentale vraag, deze los je op door verbaal en
perceptief te handelen, het resultaat wordt mentaal verwerkt. Dit resultaat kan leiden tot
nieuwe handelingen op verbaal en perceptief niveau.
Handelingsstructuur; als je handelingen beschrijft op basis van de bovenstaande eigenschappen.
In leerprocessen treden kwalitatieve veranderingen op in de handelingsstructuur; er komt een korte
handelingsstructuur. Als je hier onderzoek naar doet heet het kwalitatief leerpsychologisch
onderzoek.
Leren = een kwalitatieve toename in prestatie. Leren verbetert een prestatie.