College week 1: amputatie (onderste extremiteiten)
Voorkomen:
Etiologie (oorzaken):
Amputatie kan veel verschillende oorzaken zijn zoals:
- Vaatlijden, diabetes mellitus, trauma (ongeval, vaak motorongeval), infectie (ontsteking van
een wondje), tumor
o 68% vasculair (vaten)
o 27% diabetes
o 4% trauma
o 1% tumor
o Infectie is minder dan 1%
- Beenamputatie komt vaker voor dan armamputatie: dit komt doordat vanaf de benen een
langere weg is naar het hart dan vanaf de armen waardoor er sneller een probleem ontstaat.
Zuurstof komt bijvoorbeeld eerder bij de vingers dan bij de tenen
- Goed afgestemde revalidatie en begeleiding na de amputatie is noodzakelijk (in fasen):
ketenzorg
Onderliggende aandoeningen:
- Vasculair = angiopathie = bloedvaten
o Macor-angiopathie (macro = groot, angio = met betrekking tot bloedvaten, pathie =
ziekte) het is ziekte van de slagaderen, de grotere aderen
Arteriosclerose (arterio = slagaders, sclerose = verharding) vaatwand gaat
verharden waardoor er geen vasoconstrictie (vernauwen slagaders) en
vasodilatatie (vaat verwijding) kan plaatsvinden, hierdoor gaat er minder
bloed door de vaten.
Artherosclerose: Vaatwand gaat verharden --> bloed moet er doorheen
gedrukt blijven worden, meer druk op de vaten --> er ontstaan wondjes,
waar van alles aan blijft kleven --> wondjes kunnen niet goed herstellen.
Hierdoor ontstaat een verstopping waardoor er geen zuurstof rijk bloed
meer doorheen kan en daardoor een deel van het lichaam gaat afsterven.
Occlusie (verstopping/afsluiting) -->necrose (afgestorven weefsel) --> infectie
--> amputatie
o Macro-angiopathie met diabetes
o Micro-angiopathie (micro = klein, angio
= met betrekking tot bloedvaten, pathie
= ziekte) het is de ziekte van de
haarvaten, de kleine vaatjes
- Neuropathisch (neuro = zenuw, pathie = ziekte)
= zenuwbanen
o Diabetes mellitus
o Neurologische afwijkingen
De client voelt weinig tot niets meer aan zijn voet. Hierdoor merken ze niet als ze
bijvoorbeeld een steentje onder de voet hebben. Heirdoor kunnen wondjes ontstaan die
niet worden opgemerkt of waar niet veel aandacht aan besteedt wordt. Dit kan problemen
gaan opleveren, zoals infecties.
o Sensibele neuropathie
Gevoeligheid: pijn, tast, druk
Branderig gevoel, stekend, tintelingen, op kussentjes lopen, krampen, mieren
Resultaat: pijnloos verwaarloosd ulcus (wondjes)
o Motorische neuropathie