Biologie samenvatting
Hoofdstuk 9 - Bloedsomloop
§ 1 - Hart en bloedsomloop
Insecten
- open bloedsomloop
- het bloed wordt in en uit de bloedvaten gepompt
Vissen
- enkelvoudige gesloten bloedsomloop
- het hart pompt het bloed via de kieuwen naar de rest van het lichaam
- door het hart stroomt alleen maar O2-arm bloed
Amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren
- dubbele gesloten bloedsomloop
- kleine bloedsomloop
- zuurstofarm bloed gaat vanaf de rechterkamer via de longslagader naar de
longen
- het zuurstofrijke bloed gaat vanaf de longen via de longader naar de
linkerboezem
- grote bloedsomloop
- zuurstofrijk bloed gaat vanaf de linkerkamer via de aorta naar de rest van het
lichaam
- het hart krijgt bloed door de kransslagader = de eerste aftakking van
de aorta
- zuurstofarm bloed gaat vanaf het lichaam via de holle ader naar de
rechterboezem
- de onderste holle ader ontvangt bloed van het lichaam
- de bovenste holle ader ontvangt bloed vanuit het hoofd
In de grote bloedsomloop voeren de slagaders van het hart af en de aders voeren naar het
hart toe. Bij de kleine bloedsomloop is dit precies omgekeerd.
Een dubbele gesloten bloedsomloop kan snel en gericht veel zuurstofrijk bloed verspreiden
De hartcyclus bestaat uit 3 fasen
- vullen
- het hart is ontspannen = diastole
- het bloed stroomt de boezems binnen
- leegpompen
- boezems trekken samen = boezemsystole
- het bloed wordt de kamers ingepompt
- kort daarna: kamers trekken samen = kamersystole
- bloed wordt door de slagaderkleppen de slagaders gepompt
- door de druk sluiten de hartkleppen
- pauze
, Beide helften van het hart doen dit synchroon
Omdat een foetus voeding en O2 uit de placenta krijgt zijn de longen nog niet in gebruikt.
Een foetus heeft dus geen werkende kleine bloedsomloop.
- zuurstofarm en -rijk bloed mengen zich in de lever en onderste holle ader
- door het ovale venster (=verbinding tussen linker- en rechterboezem) en de ductus
Botalli (= verbinding tussen de longslagader en aorta) stroomt het bloed van de
kleine bloedsomloop naar de grote zonder door de longen te gaan.
Na de geboorte scheiden de kleine en grote bloedsomloop
Scheiden van de bloedsomlopen:
- de bloedvaten tussen de navelstrengader, onderste holle ader en lever
verschrompelen
- door het huilen van een baby vullen de longen met lucht
- hierdoor ontvouwen de kleine bloedsomloop en de longen
- de druk in de linkerharthelft stijgt waardoor het ovale venster sluit. Na enkele dagen
is deze volledig gesloten
- bij ongeveer 20% sluit het ovale venster niet voldoende. Hierdoor kunnen
later hartproblemen ontstaan.
- na een paar dagen sluit de ductus Botalli en worden beide bloedsomlopen volledig
gebruikt
§ 2 - Bloeddruk
Tijdens de kamersystole:
- binnen 0,5 seconde wordt 80 mL bloed in de slagaders gepompt
- de druk in de slagaders gaat omhoog = systolische druk (bovendruk)
Tijdens de diastole:
- de kamers zijn ontspannen
- de druk in de slagaders is de diastolische druk (onderdruk)
Als gladde bloedvaten littekens krijgen kan er een verdikking en verstijving ontstaan:
atherosclerose
1 mm Hg = 0,1333 kPa ,,
een normale bloeddruk is 120 mm Hg over 75 mm Hg of 16,0 kPa over 10,0 kPa
§ 3 - Regeling hartwerking
het prikkelgeleidingssysteem zorgt voor het samentrekken van het hart
- het begint bij de sinusknoop
- in de wand van de rechterboezem
- geeft in een vast ritme prikkels af
- deze prikkel zorgt voor het samentrekken van spieren
- dit samentrekken zorgt voor het samentrekken van de boezems
- deze samentrekking prikkelt de AV-knoop
Hoofdstuk 9 - Bloedsomloop
§ 1 - Hart en bloedsomloop
Insecten
- open bloedsomloop
- het bloed wordt in en uit de bloedvaten gepompt
Vissen
- enkelvoudige gesloten bloedsomloop
- het hart pompt het bloed via de kieuwen naar de rest van het lichaam
- door het hart stroomt alleen maar O2-arm bloed
Amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren
- dubbele gesloten bloedsomloop
- kleine bloedsomloop
- zuurstofarm bloed gaat vanaf de rechterkamer via de longslagader naar de
longen
- het zuurstofrijke bloed gaat vanaf de longen via de longader naar de
linkerboezem
- grote bloedsomloop
- zuurstofrijk bloed gaat vanaf de linkerkamer via de aorta naar de rest van het
lichaam
- het hart krijgt bloed door de kransslagader = de eerste aftakking van
de aorta
- zuurstofarm bloed gaat vanaf het lichaam via de holle ader naar de
rechterboezem
- de onderste holle ader ontvangt bloed van het lichaam
- de bovenste holle ader ontvangt bloed vanuit het hoofd
In de grote bloedsomloop voeren de slagaders van het hart af en de aders voeren naar het
hart toe. Bij de kleine bloedsomloop is dit precies omgekeerd.
Een dubbele gesloten bloedsomloop kan snel en gericht veel zuurstofrijk bloed verspreiden
De hartcyclus bestaat uit 3 fasen
- vullen
- het hart is ontspannen = diastole
- het bloed stroomt de boezems binnen
- leegpompen
- boezems trekken samen = boezemsystole
- het bloed wordt de kamers ingepompt
- kort daarna: kamers trekken samen = kamersystole
- bloed wordt door de slagaderkleppen de slagaders gepompt
- door de druk sluiten de hartkleppen
- pauze
, Beide helften van het hart doen dit synchroon
Omdat een foetus voeding en O2 uit de placenta krijgt zijn de longen nog niet in gebruikt.
Een foetus heeft dus geen werkende kleine bloedsomloop.
- zuurstofarm en -rijk bloed mengen zich in de lever en onderste holle ader
- door het ovale venster (=verbinding tussen linker- en rechterboezem) en de ductus
Botalli (= verbinding tussen de longslagader en aorta) stroomt het bloed van de
kleine bloedsomloop naar de grote zonder door de longen te gaan.
Na de geboorte scheiden de kleine en grote bloedsomloop
Scheiden van de bloedsomlopen:
- de bloedvaten tussen de navelstrengader, onderste holle ader en lever
verschrompelen
- door het huilen van een baby vullen de longen met lucht
- hierdoor ontvouwen de kleine bloedsomloop en de longen
- de druk in de linkerharthelft stijgt waardoor het ovale venster sluit. Na enkele dagen
is deze volledig gesloten
- bij ongeveer 20% sluit het ovale venster niet voldoende. Hierdoor kunnen
later hartproblemen ontstaan.
- na een paar dagen sluit de ductus Botalli en worden beide bloedsomlopen volledig
gebruikt
§ 2 - Bloeddruk
Tijdens de kamersystole:
- binnen 0,5 seconde wordt 80 mL bloed in de slagaders gepompt
- de druk in de slagaders gaat omhoog = systolische druk (bovendruk)
Tijdens de diastole:
- de kamers zijn ontspannen
- de druk in de slagaders is de diastolische druk (onderdruk)
Als gladde bloedvaten littekens krijgen kan er een verdikking en verstijving ontstaan:
atherosclerose
1 mm Hg = 0,1333 kPa ,,
een normale bloeddruk is 120 mm Hg over 75 mm Hg of 16,0 kPa over 10,0 kPa
§ 3 - Regeling hartwerking
het prikkelgeleidingssysteem zorgt voor het samentrekken van het hart
- het begint bij de sinusknoop
- in de wand van de rechterboezem
- geeft in een vast ritme prikkels af
- deze prikkel zorgt voor het samentrekken van spieren
- dit samentrekken zorgt voor het samentrekken van de boezems
- deze samentrekking prikkelt de AV-knoop
