Samenvatting en notities
sociologie
Les 1
Hoofdstuk 1:
Wat is sociologie?
- Jonge onbekende wetenschap
- Grondlegger = Weber
- Een driehoek is geen driehoek zonder de drie lijnen, maar drie lijnen zijn geen
driehoek. We moeten kijken naar de configuratie van die lijnen voor de opbouw van
die driehoek.
‘Alles is contingent, maar daarom niet arbitrair’
Murdock Files: wat voor ons evident is, is voor anderen anders zoals bijvoorbeeld het
huwelijk, alles is anders te verklaren.
- Aanvaarden van het contingente
Mensen zijn makers van de samenleving en kunnen die ook veranderen
Zonder regels zou er geen samenleving zijn, maar hoe zet men mensen aan die
regels te volgen? We kunnen regels niet zomaar bruut opleggen (dictatuur)
Volgens Rousseau kan dit volgens religie
- Bij het niet onaanvaarden zegt men dat het ligt aan het tempo van de ontwikkeling
Rousseau
- Moedigt burger religie aan
- In het onderwijs gebeurt dit onbewust, je wordt er tolerant en zelfstandig
War Rousseau voor ogen had maar in een andere vorm
Verlichting VS tegen-verlichting
Verlichting Tegen - verlichting
, - Religie verworpen - Religie helpt te bepreken
- Mensen leven volgens natuur - Regels komen van bovenaf
- Redelijk handelen - Mensen handelen uit eigen belang
- Wetenschappelijk denken - Godsdienst is nodig voor gezag
Contingente begrijpen om Regels kunnen niet zomaar
maatschappij beter te maken opgelegd en aanvaard
worden
August Comte ligt gevoelig met tegen-verlichting
- Gebruikt term sociologie voor het eerst
- Bespreekt drie stadie in menselijke ontwikkeling
Theologisch
Metafysisch (ziel)
Het wetenschappelijk denken
- Richt religie van de mensheid op
Ontwikkelt eigen kalender, heiligen, …
- Zijn vraag: ‘Hoe nemen mensen lot in eigen handen zonder te steunen op macht?
Zorgt voor debatten
VB:
Haberman Luhmann
- Verlichting - Tegen-verlichting
- Wetenschap beantwoord hoe en - ‘We raken het nooit eens’
waarom vragen - Arbitraire aanvaarden
- Voorstander van wetenschap Voor meerderheidsregel
Open communicatie - Respect voor wetten
Het eens worden
Arbitraire verdwijnt
Sociale orde
- Behoud van de mogelijkheid om tot nageleefde regels te komen
VB: Links of rechts rijden, maakt niet uit? We moeten tot 1 regel komen en die
naleven
- Zorgt voor:
Voorspelbaarheid: op welk spoor komt de trein
Berekenbaarheid: Verzorging in het ziekenhuis
Les 2
Collectivistische: een biologische dat verschilt van het sociale
De makkelijkste manier met het omgaan van moeilijke vragen is het ontkennen en dat
gebeurt aan de hand van drie dingen:
, 1) Natuur
- We kunnen niet vliegen, ‘dat is natuurlijk zo’ en er ontstaat geen discussie
- Levensverwachtingen stijgen en men probeert toch natuurlijke grenzen te verleggen
- Hayek gaat dit aan Neoliberalisme, de vrije markt sluit aan bij ons
- Sociologen willen die natuur erkennen maar waar liggen de grenzen?
2) Geschiedenis steedse ontwikkeling, hoe evolueert het zich?
- Vast verloop
- Verschillen in maten leggen we op een as Volgens Comte en Marx ontwikkelen we
in verschillende maten
3) Samenhang
- Bepaalde kenmerken nemen andere over
VB: verband tussen economie en gezinsgrootte
Bij de landbouw werkte iedereen thuis en waren er grote gezinnen
Bij de industrialisatie gingen mannen werken en bleven vrouwen thuis en aantal
kinderen werd kleiner
Na de tweede wereldoorlog ging vrouwen massaal op de arbeidsmarkt en zakte
het aantal kinderen nog meer
- Sterk economische landen zijn vaak sterk geseculariseerd (behalve de VS)
Legitimerende 3de
- Het moeilijk kunnen leven met het contingente
- Hoe scheppen mensen orde en houden ze dit in stand?
Hoofdstuk 3:
In de sociologie zien we twee verschillende benaderingen
Natuurlijke (H4)
Via het individu (H3)
Sociologie van de negentiende eeuw zorgt voor betrouwbare vragen en geen
metafysische
- 2 punten van de verlichting worden geanalyseerd en zorgen voor het maken van een
samenleving
Bevrijde ideologie
Positief mensbeeld waar iedereen gelijk is, iedereen heeft dezelfde natuur
Minimum pijn en maximum plezier = utilitaristen
Mensen zijn gedreven door hun eigen belang, streven naar nut
Empirisme
- Kennis komt voort uit ervaring
- Kijkt naar gedragingen en trekt alles in twijfel, nemen niet alles zomaar aan
- Willen zicht verkrijgen op ‘gewone’ mensen
Fréderic Le Pay, impact werk op breder leven
- Onderzoeken de gemiddelde mens
Adolphe Quetelet, BMI
Past de wetten van de statistiek toe
, - Charles Booth
Kijkt naar impact van omstandigheden zowel materieel als cultureel
Denkwijze verspreid via Romans
- Als je niet begrijpt dat het leven contingent is dan zal je niet beseffen dat het anders
kan, je vindt bijvoorbeeld Science Fiction niet leuk.
Erewhon, Samuel Butler
- Averechtse moraal
- Als je ziek bent word je als crimineel behandelt
- Rouwen is verboden en zelfs strafbaar
- Butler wil dan men nadenkt over de samenleving
- Criminelen die het moeilijk hebben worden enkel nog meer gestraft
Robert Merton onderzoekt dit
- Er wordt gegeven aan wie al heeft
- Dit geeft gevolgen die als negatief ervaart kunnen worden = Pervers/Mattheus effect
- Er wordt niet gegeven aan diegene die nodig hebben
VB: Opleidingscheques
- Je geeft 150€ en krijgt 250€ voor opleidingen. Je probeert hiermee mensen te helpen
maar het komt ook bij diegene die het helemaal niet nodig hebben.
VB: Hypothecaire leningen
- Max. jaren op een lening
- We moeten langer werken en maar we mogen niet langer lenen
- Gevolg: zelfde huizen aan een hogere prijs
Opnieuw Robert Merton
- Self-denying voorspelling:
VB: trein staak en iedereen gaat dus met de auto, ze moedigen aan om thuis te
blijven omdat het zeer druk zal zijn op de baan. Iedereen blijft heirdoor thuis en het
zal nog rustiger zijn op de baan dan wanneer de treinen niet staken.
- Self-fulfilling voorspelling:
VB: Paniek omdat men denkt dat de beurzen zullen zakken dus iedereen verkoopt
alles en de beurzen zullen zakken
Probleem collectieve actie
- 1 iemand stopt met bijvoorbeeld honden kaka op te ruimen en iedereen doet het
- 1 Laat vuil liggen, en vuil trekt vuil aan
- Wat doe je eraan en wat zijn de gevolgen?
sociologie
Les 1
Hoofdstuk 1:
Wat is sociologie?
- Jonge onbekende wetenschap
- Grondlegger = Weber
- Een driehoek is geen driehoek zonder de drie lijnen, maar drie lijnen zijn geen
driehoek. We moeten kijken naar de configuratie van die lijnen voor de opbouw van
die driehoek.
‘Alles is contingent, maar daarom niet arbitrair’
Murdock Files: wat voor ons evident is, is voor anderen anders zoals bijvoorbeeld het
huwelijk, alles is anders te verklaren.
- Aanvaarden van het contingente
Mensen zijn makers van de samenleving en kunnen die ook veranderen
Zonder regels zou er geen samenleving zijn, maar hoe zet men mensen aan die
regels te volgen? We kunnen regels niet zomaar bruut opleggen (dictatuur)
Volgens Rousseau kan dit volgens religie
- Bij het niet onaanvaarden zegt men dat het ligt aan het tempo van de ontwikkeling
Rousseau
- Moedigt burger religie aan
- In het onderwijs gebeurt dit onbewust, je wordt er tolerant en zelfstandig
War Rousseau voor ogen had maar in een andere vorm
Verlichting VS tegen-verlichting
Verlichting Tegen - verlichting
, - Religie verworpen - Religie helpt te bepreken
- Mensen leven volgens natuur - Regels komen van bovenaf
- Redelijk handelen - Mensen handelen uit eigen belang
- Wetenschappelijk denken - Godsdienst is nodig voor gezag
Contingente begrijpen om Regels kunnen niet zomaar
maatschappij beter te maken opgelegd en aanvaard
worden
August Comte ligt gevoelig met tegen-verlichting
- Gebruikt term sociologie voor het eerst
- Bespreekt drie stadie in menselijke ontwikkeling
Theologisch
Metafysisch (ziel)
Het wetenschappelijk denken
- Richt religie van de mensheid op
Ontwikkelt eigen kalender, heiligen, …
- Zijn vraag: ‘Hoe nemen mensen lot in eigen handen zonder te steunen op macht?
Zorgt voor debatten
VB:
Haberman Luhmann
- Verlichting - Tegen-verlichting
- Wetenschap beantwoord hoe en - ‘We raken het nooit eens’
waarom vragen - Arbitraire aanvaarden
- Voorstander van wetenschap Voor meerderheidsregel
Open communicatie - Respect voor wetten
Het eens worden
Arbitraire verdwijnt
Sociale orde
- Behoud van de mogelijkheid om tot nageleefde regels te komen
VB: Links of rechts rijden, maakt niet uit? We moeten tot 1 regel komen en die
naleven
- Zorgt voor:
Voorspelbaarheid: op welk spoor komt de trein
Berekenbaarheid: Verzorging in het ziekenhuis
Les 2
Collectivistische: een biologische dat verschilt van het sociale
De makkelijkste manier met het omgaan van moeilijke vragen is het ontkennen en dat
gebeurt aan de hand van drie dingen:
, 1) Natuur
- We kunnen niet vliegen, ‘dat is natuurlijk zo’ en er ontstaat geen discussie
- Levensverwachtingen stijgen en men probeert toch natuurlijke grenzen te verleggen
- Hayek gaat dit aan Neoliberalisme, de vrije markt sluit aan bij ons
- Sociologen willen die natuur erkennen maar waar liggen de grenzen?
2) Geschiedenis steedse ontwikkeling, hoe evolueert het zich?
- Vast verloop
- Verschillen in maten leggen we op een as Volgens Comte en Marx ontwikkelen we
in verschillende maten
3) Samenhang
- Bepaalde kenmerken nemen andere over
VB: verband tussen economie en gezinsgrootte
Bij de landbouw werkte iedereen thuis en waren er grote gezinnen
Bij de industrialisatie gingen mannen werken en bleven vrouwen thuis en aantal
kinderen werd kleiner
Na de tweede wereldoorlog ging vrouwen massaal op de arbeidsmarkt en zakte
het aantal kinderen nog meer
- Sterk economische landen zijn vaak sterk geseculariseerd (behalve de VS)
Legitimerende 3de
- Het moeilijk kunnen leven met het contingente
- Hoe scheppen mensen orde en houden ze dit in stand?
Hoofdstuk 3:
In de sociologie zien we twee verschillende benaderingen
Natuurlijke (H4)
Via het individu (H3)
Sociologie van de negentiende eeuw zorgt voor betrouwbare vragen en geen
metafysische
- 2 punten van de verlichting worden geanalyseerd en zorgen voor het maken van een
samenleving
Bevrijde ideologie
Positief mensbeeld waar iedereen gelijk is, iedereen heeft dezelfde natuur
Minimum pijn en maximum plezier = utilitaristen
Mensen zijn gedreven door hun eigen belang, streven naar nut
Empirisme
- Kennis komt voort uit ervaring
- Kijkt naar gedragingen en trekt alles in twijfel, nemen niet alles zomaar aan
- Willen zicht verkrijgen op ‘gewone’ mensen
Fréderic Le Pay, impact werk op breder leven
- Onderzoeken de gemiddelde mens
Adolphe Quetelet, BMI
Past de wetten van de statistiek toe
, - Charles Booth
Kijkt naar impact van omstandigheden zowel materieel als cultureel
Denkwijze verspreid via Romans
- Als je niet begrijpt dat het leven contingent is dan zal je niet beseffen dat het anders
kan, je vindt bijvoorbeeld Science Fiction niet leuk.
Erewhon, Samuel Butler
- Averechtse moraal
- Als je ziek bent word je als crimineel behandelt
- Rouwen is verboden en zelfs strafbaar
- Butler wil dan men nadenkt over de samenleving
- Criminelen die het moeilijk hebben worden enkel nog meer gestraft
Robert Merton onderzoekt dit
- Er wordt gegeven aan wie al heeft
- Dit geeft gevolgen die als negatief ervaart kunnen worden = Pervers/Mattheus effect
- Er wordt niet gegeven aan diegene die nodig hebben
VB: Opleidingscheques
- Je geeft 150€ en krijgt 250€ voor opleidingen. Je probeert hiermee mensen te helpen
maar het komt ook bij diegene die het helemaal niet nodig hebben.
VB: Hypothecaire leningen
- Max. jaren op een lening
- We moeten langer werken en maar we mogen niet langer lenen
- Gevolg: zelfde huizen aan een hogere prijs
Opnieuw Robert Merton
- Self-denying voorspelling:
VB: trein staak en iedereen gaat dus met de auto, ze moedigen aan om thuis te
blijven omdat het zeer druk zal zijn op de baan. Iedereen blijft heirdoor thuis en het
zal nog rustiger zijn op de baan dan wanneer de treinen niet staken.
- Self-fulfilling voorspelling:
VB: Paniek omdat men denkt dat de beurzen zullen zakken dus iedereen verkoopt
alles en de beurzen zullen zakken
Probleem collectieve actie
- 1 iemand stopt met bijvoorbeeld honden kaka op te ruimen en iedereen doet het
- 1 Laat vuil liggen, en vuil trekt vuil aan
- Wat doe je eraan en wat zijn de gevolgen?
