Balanslezen Nibe-SVV 2022
Hoofdstuk 1 Financiële verslaglegging
1.1 Doel van verslaglegging
Verslaglegging heeft in de basis als doel om verantwoording af te leggen, zowel binnen als buiten de
organisatie. Hierbij gaat het enerzijds om een weergave van de actuele gang van zaken (publiek en
fiscus) en anderzijds om de toekomstige ontwikkelingen. Verslaglegging voor publiek is via een
jaarverslag en voor de fiscus via een aangifte.
Als een onderneming wettelijk verplicht is om een jaarrekening op te stellen, gebeurt dit door de
vereiste publicatiestukken bij de KvK of een andere aangewezen instantie te deponeren. Zon
gepubliceerd jaarverslag moet aan bepaalde wettelijke eisen voldoen. De basis wordt gevormd door
interne rapportages over de resultaatontwikkeling, kasstromen en de balanspositie van een
onderneming.
Kleine en microrechtspersonen mogen jaarrekeningen op basis van fiscale waarderingsgrondslagen
opstellen. Andere rechtspersonen gebruiken (verplicht) bedrijfseconomische
waarderingsgrondslagen.
Verslaglegging van toekomstige ontwikkelingen wordt met name gebruikt om het publiek te
informeren. De kwaliteit is afhankelijk van het management, kwaliteit van de interne organisatie en
een eventuele accountantsverklaring.
Een jaarverslag in de meest uitgebreide vorm is opgebouwd uit vier onderdelen te weten (i) het
bestuursverslag, (ii) preadvies van de commissarissen; (iii) jaarrekening en (iv) overige gegevens.
1.2 bestuursverslag.
Dit moet voldoen aan wettelijke eisen.
1. Getrouw beeld. De informatie uit het jaarverslag kan nooit strijdig zijn met informatie uit de
jaarrekening. De lezer moet inzicht kunnen verkrijgen in de structuur van de onderneming,
en van de markten waarop de onderneming of haar dochters opereren.
2. Het moet in het Nederlands zijn opgesteld tenzij de aandeelhoudersvergadering anders
besluit.
3. Er is verplicht aandacht voor de verwachte ontwikkelingen van de onderneming.
Preadvies van de commissarissen.
Wordt ook wel het verslag van de raad van de commissarissen genoemd. Dit is veelal een advies over
de goedkeuring van de jaarrekening en de winstbestemming.
Jaarrekening
De jaarrekening bestaat uit (i) de balans en de toelichting daarop (ii) resultatenrekening en
toelichting daarop (iii) uiteenzetting over toegepaste waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen
(iv) kasstroomoverzicht (niet verplicht). Kasstroomoverzicht is verplicht voor grote ondernemingen.
Middelgrote ondernemingen gebruiken dit echter ook vaak.
Overige gegevens
,Hierin worden de statutaire bepalingen inzake winstbestemming, de voorgestelde winstverdeling en
de al dan niet voorgeschreven accountantsverklaring opgenomen. Indien aanwezig vallen ook een
opgave van het aantal winstbewijzen met de daaraan verbonden rechten, bijzondere statutaire
rechten toegekend aan houders van prioriteitsaandelen en de afzonderlijke jaarrekeningen van
dochtermaatschappijen onder de overige gegevens.
Nv, bv coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij en vereniging/stichtingen met een
commerciële netto-omzet groter dan € 6 mln.
Hiervoor gelden de inrichtings- en publicatievoorschriften volgens Titel 9, Boek 2 van het BW of de
IRS. Bij naleving gelden de volgende uitgangspunten.
- De jaarrekening geeft een zodanig inzicht, dat een verantwoord oordeel gevormd kan
worden over het vermogen en het resultaat van de onderneming.
- De grootte en de samenstelling van het vermogen (activa en passiva) en het resultaat (baten
en lasten) moeten getrouw, stelselmatig en duidelijk worden weergegeven.
Bovenstaand boek hanteert drie criteria om uit te maken of een onderneming micro, klein,
middelgroot of groot is.
Micro Klein Middelgroot Groot
Waarde in activa (in €) ≤ 0,35 mln. ≤ 6 mln. ≤ 20 mln. > 20 mln.
Netto-omzet (in €) ≤ 0,7 mln. ≤ 12 mln. ≤ 40 mln. > 40 mln.
Gem. aantal werknemers < 10 < 50 < 250 ≥ 250
Als een onderneming aan twee van deze drie criteria gedurende twee opeenvolgende jaren voldoet
behoort zij tot de desbetreffende categorie. Per categorie gelden verschillende vereisten voor wat
betreft verslaglegging. Hierdoor wijkt de presentatie ook af. Beursgenoteerde bedrijven zijn
bijvoorbeeld verplicht om hun jaarrekening volgens IFRS op te stellen. Andere ondernemingen
mogen dit. Als ze hiervoor kiezen vervallen wel de vrijstellingen voor de jaarverslaglegging voor
kleine en middelgrote rechtspersonen.
Een ander onderscheid is dat middelgrote en grote ondernemingen hun jaarrekening door een
registeraccountant moeten laten controleren. Kleine ondernemingen zijn hiertoe niet verplicht tenzij
de jaarrekening is opgesteld volgens IFRS.
Instellingen in onderwijs, gezondheidszorg en sociale sector
In veel gevallen worden deze instellingen gesubsidieerd of vallen zij onder specifieke regelgeving. In
de meeste gevallen heeft de overheid inrichtingsvoorschriften vastgesteld voor de jaarverslagen. Dit
bevordert een consistente gedragslijn.
Overige ondernemingen en instellingen
Voor ondernemingen zoals eenmanszaken, firma’s en commanditaire vennootschap, bestaan weinig
tot geen voorschriften voor de inrichting en de publicatie van de jaarcijfers.
1.3 de accountantscontrole
Door een accountantsverklaring kan de belanghebbende vertrouwen op de getrouwheid van de
cijfers. In veel gevallen is een accountsverklaring niet verplicht. Er zijn verschillende categorieën
beroepsbeoefenaren betrokken bij de samenstelling van de jaarverslaglegging
, Accountant en belastingconsulent
Accountantskantoren bestaan vaak uit een samenwerkingsverband van Registeraccountants (RA),
accountants-administratieconsulenten (AA) en belastingconsulenten. De Koninklijke NBA is de bij wet
ingestelde beroepsorganisatie voor accountants in Nederland. NBA heeft o.a. tot doel het
bevorderen van de goede beroepsuitoefening van al haar leden. Certificeren van jaarrekeningen is
voorbehouden aan de accountant.
Belastingconsulenten kennen een aantal organisaties waarbij zij zich kunnen aansluiten zoals de
Federatie belastingadviseurs of de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs.
Accountantsverklaring
er zijn drie soorten verklaringen.
1. De samenstellingsverklaring wordt afgegeven als de accountants heeft ondersteund bij het
maken van de jaarrekening. Er wordt niet onderzocht of de informatie correct is.
2. Bij de beoordelingsverklaring gaat de accountant na of de jaarrekening een goede weergave
is van de werkelijkheid.
3. De controleverklaring is de uitkomst van een controleopdracht van de accountants. De
gegevens worden op juistheid en volledigheid gecontroleerd.
De controleverklaring kent vier mogelijke uitkomsten
1. Goedkeurende verklaring. Hiermee voldoet de jaarrekening aan de daaraan te stellen eisen.
Afwijkingen mogen niet van materieel belang zijn om hiervoor in aanmerking te komen.
2. Verklaring met beperking. Hiermee voldoet de jaarrekening aan de daaraan te stellen eisen
met uitzondering van een onderdeel daarvan. Dit betreft een of meer balansposten,
resultaatposten of toelichtingen.
3. Verklaring met oordeelonthouding. Deze wordt afgegeven als er bij de controle wezenlijke
onzekerheden zijn blijven bestaan.
4. Afkeurende verklaring. De jaarrekening voldoet op wezenlijke punten niet aan de daaraan te
stellen eisen.
Hoofdstuk 2 Balans
2.1 Balansopstelling
op de balans van een onderneming staan enerzijds de goederen waarvan zij economisch eigenaar is
en anderzijds de verplichtingen. Die zij is aangegaan om deze goederen te verwerven. Onroerende
zaken, de inventaris, de voorraden en handelsdebiteuren vormen de activa van een onderneming. De
verplichtingen zoals middellange lening en crediteuren vormen een groot deel van de passiva.
Meestal is er een positief verschil tussen beide, dit is het eigen vermogen. Deze staat ook op de
passivazijde.
Scontrovorm is de meest voorkomende vorm en de voorgeschreven vorm voor grote en middelgrote
ondernemingen. Kleine en micro-ondernemingen kunnen ook staffelvorm gebruiken waarbij de
activa boven de passiva staat en het verschil het eigen vermogen vormt. De volgorde van de
Hoofdstuk 1 Financiële verslaglegging
1.1 Doel van verslaglegging
Verslaglegging heeft in de basis als doel om verantwoording af te leggen, zowel binnen als buiten de
organisatie. Hierbij gaat het enerzijds om een weergave van de actuele gang van zaken (publiek en
fiscus) en anderzijds om de toekomstige ontwikkelingen. Verslaglegging voor publiek is via een
jaarverslag en voor de fiscus via een aangifte.
Als een onderneming wettelijk verplicht is om een jaarrekening op te stellen, gebeurt dit door de
vereiste publicatiestukken bij de KvK of een andere aangewezen instantie te deponeren. Zon
gepubliceerd jaarverslag moet aan bepaalde wettelijke eisen voldoen. De basis wordt gevormd door
interne rapportages over de resultaatontwikkeling, kasstromen en de balanspositie van een
onderneming.
Kleine en microrechtspersonen mogen jaarrekeningen op basis van fiscale waarderingsgrondslagen
opstellen. Andere rechtspersonen gebruiken (verplicht) bedrijfseconomische
waarderingsgrondslagen.
Verslaglegging van toekomstige ontwikkelingen wordt met name gebruikt om het publiek te
informeren. De kwaliteit is afhankelijk van het management, kwaliteit van de interne organisatie en
een eventuele accountantsverklaring.
Een jaarverslag in de meest uitgebreide vorm is opgebouwd uit vier onderdelen te weten (i) het
bestuursverslag, (ii) preadvies van de commissarissen; (iii) jaarrekening en (iv) overige gegevens.
1.2 bestuursverslag.
Dit moet voldoen aan wettelijke eisen.
1. Getrouw beeld. De informatie uit het jaarverslag kan nooit strijdig zijn met informatie uit de
jaarrekening. De lezer moet inzicht kunnen verkrijgen in de structuur van de onderneming,
en van de markten waarop de onderneming of haar dochters opereren.
2. Het moet in het Nederlands zijn opgesteld tenzij de aandeelhoudersvergadering anders
besluit.
3. Er is verplicht aandacht voor de verwachte ontwikkelingen van de onderneming.
Preadvies van de commissarissen.
Wordt ook wel het verslag van de raad van de commissarissen genoemd. Dit is veelal een advies over
de goedkeuring van de jaarrekening en de winstbestemming.
Jaarrekening
De jaarrekening bestaat uit (i) de balans en de toelichting daarop (ii) resultatenrekening en
toelichting daarop (iii) uiteenzetting over toegepaste waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen
(iv) kasstroomoverzicht (niet verplicht). Kasstroomoverzicht is verplicht voor grote ondernemingen.
Middelgrote ondernemingen gebruiken dit echter ook vaak.
Overige gegevens
,Hierin worden de statutaire bepalingen inzake winstbestemming, de voorgestelde winstverdeling en
de al dan niet voorgeschreven accountantsverklaring opgenomen. Indien aanwezig vallen ook een
opgave van het aantal winstbewijzen met de daaraan verbonden rechten, bijzondere statutaire
rechten toegekend aan houders van prioriteitsaandelen en de afzonderlijke jaarrekeningen van
dochtermaatschappijen onder de overige gegevens.
Nv, bv coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij en vereniging/stichtingen met een
commerciële netto-omzet groter dan € 6 mln.
Hiervoor gelden de inrichtings- en publicatievoorschriften volgens Titel 9, Boek 2 van het BW of de
IRS. Bij naleving gelden de volgende uitgangspunten.
- De jaarrekening geeft een zodanig inzicht, dat een verantwoord oordeel gevormd kan
worden over het vermogen en het resultaat van de onderneming.
- De grootte en de samenstelling van het vermogen (activa en passiva) en het resultaat (baten
en lasten) moeten getrouw, stelselmatig en duidelijk worden weergegeven.
Bovenstaand boek hanteert drie criteria om uit te maken of een onderneming micro, klein,
middelgroot of groot is.
Micro Klein Middelgroot Groot
Waarde in activa (in €) ≤ 0,35 mln. ≤ 6 mln. ≤ 20 mln. > 20 mln.
Netto-omzet (in €) ≤ 0,7 mln. ≤ 12 mln. ≤ 40 mln. > 40 mln.
Gem. aantal werknemers < 10 < 50 < 250 ≥ 250
Als een onderneming aan twee van deze drie criteria gedurende twee opeenvolgende jaren voldoet
behoort zij tot de desbetreffende categorie. Per categorie gelden verschillende vereisten voor wat
betreft verslaglegging. Hierdoor wijkt de presentatie ook af. Beursgenoteerde bedrijven zijn
bijvoorbeeld verplicht om hun jaarrekening volgens IFRS op te stellen. Andere ondernemingen
mogen dit. Als ze hiervoor kiezen vervallen wel de vrijstellingen voor de jaarverslaglegging voor
kleine en middelgrote rechtspersonen.
Een ander onderscheid is dat middelgrote en grote ondernemingen hun jaarrekening door een
registeraccountant moeten laten controleren. Kleine ondernemingen zijn hiertoe niet verplicht tenzij
de jaarrekening is opgesteld volgens IFRS.
Instellingen in onderwijs, gezondheidszorg en sociale sector
In veel gevallen worden deze instellingen gesubsidieerd of vallen zij onder specifieke regelgeving. In
de meeste gevallen heeft de overheid inrichtingsvoorschriften vastgesteld voor de jaarverslagen. Dit
bevordert een consistente gedragslijn.
Overige ondernemingen en instellingen
Voor ondernemingen zoals eenmanszaken, firma’s en commanditaire vennootschap, bestaan weinig
tot geen voorschriften voor de inrichting en de publicatie van de jaarcijfers.
1.3 de accountantscontrole
Door een accountantsverklaring kan de belanghebbende vertrouwen op de getrouwheid van de
cijfers. In veel gevallen is een accountsverklaring niet verplicht. Er zijn verschillende categorieën
beroepsbeoefenaren betrokken bij de samenstelling van de jaarverslaglegging
, Accountant en belastingconsulent
Accountantskantoren bestaan vaak uit een samenwerkingsverband van Registeraccountants (RA),
accountants-administratieconsulenten (AA) en belastingconsulenten. De Koninklijke NBA is de bij wet
ingestelde beroepsorganisatie voor accountants in Nederland. NBA heeft o.a. tot doel het
bevorderen van de goede beroepsuitoefening van al haar leden. Certificeren van jaarrekeningen is
voorbehouden aan de accountant.
Belastingconsulenten kennen een aantal organisaties waarbij zij zich kunnen aansluiten zoals de
Federatie belastingadviseurs of de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs.
Accountantsverklaring
er zijn drie soorten verklaringen.
1. De samenstellingsverklaring wordt afgegeven als de accountants heeft ondersteund bij het
maken van de jaarrekening. Er wordt niet onderzocht of de informatie correct is.
2. Bij de beoordelingsverklaring gaat de accountant na of de jaarrekening een goede weergave
is van de werkelijkheid.
3. De controleverklaring is de uitkomst van een controleopdracht van de accountants. De
gegevens worden op juistheid en volledigheid gecontroleerd.
De controleverklaring kent vier mogelijke uitkomsten
1. Goedkeurende verklaring. Hiermee voldoet de jaarrekening aan de daaraan te stellen eisen.
Afwijkingen mogen niet van materieel belang zijn om hiervoor in aanmerking te komen.
2. Verklaring met beperking. Hiermee voldoet de jaarrekening aan de daaraan te stellen eisen
met uitzondering van een onderdeel daarvan. Dit betreft een of meer balansposten,
resultaatposten of toelichtingen.
3. Verklaring met oordeelonthouding. Deze wordt afgegeven als er bij de controle wezenlijke
onzekerheden zijn blijven bestaan.
4. Afkeurende verklaring. De jaarrekening voldoet op wezenlijke punten niet aan de daaraan te
stellen eisen.
Hoofdstuk 2 Balans
2.1 Balansopstelling
op de balans van een onderneming staan enerzijds de goederen waarvan zij economisch eigenaar is
en anderzijds de verplichtingen. Die zij is aangegaan om deze goederen te verwerven. Onroerende
zaken, de inventaris, de voorraden en handelsdebiteuren vormen de activa van een onderneming. De
verplichtingen zoals middellange lening en crediteuren vormen een groot deel van de passiva.
Meestal is er een positief verschil tussen beide, dit is het eigen vermogen. Deze staat ook op de
passivazijde.
Scontrovorm is de meest voorkomende vorm en de voorgeschreven vorm voor grote en middelgrote
ondernemingen. Kleine en micro-ondernemingen kunnen ook staffelvorm gebruiken waarbij de
activa boven de passiva staat en het verschil het eigen vermogen vormt. De volgorde van de
