Samenvatting Opvoeding en Onderwijs - Deel 2

Opvoeding en onderwijs

Deel 2 – Noelmans

Les 1: onderwijslandschap en zorgcontinuüm

Privilege walk:
- Onderwijs voor iedereen?
- Iedereen gelijke kansen?
- Bril van de maatschappelijk werker:
* (mensen)rechtenbenadering
* rechtenverkenning
* wat met het recht op onderwijs?

Rol sociaal werk:
 Welbevinden
 Rechten: recht op onderwijs
 Contact met ouders + netwerk goed bekijken
 Er wordt gewerkt met 3 partijen:
o Ouders
o Leerling
o School
 Kennis van sociale kaart + onderwijslandschap

Methodisch handelen als MA

 Het belang van visie
o Hebben en ontwikkelen
o Kritisch kijken en aan de slag gaan
o Zwijgen is geen optie

 Het belang van kennis
o Beleid
o Wetgeving
o Deontologie
o Het onderwijslandschap
o Methodische kaders
o Actualiteit

Belangrijk!  als MA goed voor ogen houden voor het feir fat we werken vanuit een zeer
krachtengerichte visie

 Het belang van jouw doelstelling
o Jouw kijk op maatschappelijk werk
o Jouw mandaat binnen jouw organisatie
o Het gebruik van jouw discretionaire ruimte

,  Het belang van vaardigheden
o In relatie kunnen gaan
o Methodische kaders in verbinding kunnen toepassen > technisch toepassen
o Een mandaat van de cliënt en het cliëntsysteem verwerven
o Netwerken ontwikkelen en constructief samenwerken op micro-, meso-, en
macroniveau
o Procesmatig, krachtengericht en nabij werken
o Politiserend werken

Onderwijslandschap

 Onderwijskiezer
o = belangrijk zoekinstrument
o (niet vanbuiten kennen)

 Onderwijs Vlaanderen / EDULEX
o Wettelijk kader, regelgevingen en omzendbrieven
o Belangrijk werkinstrument ifv rechtenverkenning
o (kunnen hanteren)

Het brede onderwijslandschap / toegang tot onderwijs:

! Kennis van het aanbod en de instapmogelijkheden is noodzakelijk voor kansenbevordering
in het regulier onderwijs maar ook :
• Trajecten naar IAC of Buitengewoon onderwijs
• Vormen van onderwijs aan huis
• Alternatieve trajecten: NAFT, …
• Minder gekende onderwijsvormen maar belangrijk voor kansenbevordering
- OKAN
- Duaal Leren
-…

Maatschappelijk werk in onderwijs

 Uitgangspunt is een passend gekwalificeerde uitstroom - kansenbevordering
 Gelijke kansen:
o 1 op 5 kinderen verlaat de middelbare school zonder diploma : veel werk aan
de winkel
o Sociale achtergrond: referentiekader, sociaal- economisch, etnische
achtergrond, stressoren in d opvoedingssituatie,…
o Ontwikkeling: cognitie, emotie, gedrag, gezondheid
o Onderwijsaanbod

,Gelijke Onderwijs Kansen: GOK

Met het beleid voor gelijke onderwijskansen (GOK-beleid) wil de overheid alle kinderen
dezelfde optimale mogelijkheden bieden om te leren en zich te ontwikkelen. Het beleid
bestaat uit 3 pijlers:
 Inschrijvingsrecht
 Rechtsbescherming
 Ondersteuning van scholen

1. Inschrijvingsrecht:

 Alle lln hebben het recht om zich in te schrijven in school van keuze
 Ook anderstalige nieuwkomers & lln met een verslag voor toegang tot het buitengewoon
onderwijs (= er is nog geen herevaluatie geweest voor toegang te geven voor het normaal
onderwijs)
 Als het kind van school gegooid wordt, dan mag de volgende school de inschrijving niet
weigeren

2. Rechtsbescherming:

Door de oprichting van lokale overlegplatforms en de Comissie inzake Leerlingenrecht wil
de overheid rechtsbescherming garanderen
 In de lokale overlegplatforms (LOP’s) helpen lokale partners de gelijke
onderwijskansen van jongeren in een regio realiseren
 In een LOP vergaderen vertegenwoordigers van alle scholen uit een gemeente of
regio en hun partners:
o CLB’s
o Ouders en lln
o Lokale partners
o Organisaties van migranten en armen
o Integratiecenta
o Onthaalbureaus voor nieuwkomers
o Schoolopbouwwerk
  Zij maken er samen afspraken, zodat alle lln gelijke
onderwijskansen krijgen
 Er zijn LOP’s voor het basisonderwijs en voor het secundair onderwijs, 70 voor heel
Vlaanderen
 Het decreet betreffende gelijke onderwijskansen stelde de Comussie inzake
Leerlingenrechten in als centrale beroepsinstantie
o De commussie werkt onafhankelijk  zowel ouders als scholen kunnen hier
terecht

, 3. Ondersteuning van Scholen:

 Op basis van het aantal lln die beantwoorden aan opgelegde socio-economische
indicatoren krijgt een school extra omkadering en werkingsmiddelen
o Deze indicatoren zijn verschillend voor Basis, Secundair en Buitengewoon
Onderwijs

(niet vanbuiten kennen)
Secundair onderwijs

 Thuistaal van de lln

 Ontvangen van een schooltoelage

 Hoogst behaalde opleidingsniveau van de moeder

 De lln wordt tijdelijk/ permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen (bv
kinderen in een leefgroep)

 De ouders behoren tot de trekkende bevolking

Actuele uitdagingen voor het onderwijs

 Corona: leerachterstand, aansluiting, thuissituaties…
 1 op 5 lln verlaat het onderwijs zonder diploma
 Superdiversiteit – polarisatie (racisme)  aandacht vestigen aan de
uitsluitingsmechanismen
 Gedragsproblemen
 Zwakke sociale netwerken
 Psychosche kwetsbaarheden
 Wachtlijsten in Jeugdzorg en GGZ
 Inclusie – veel hervormingen
 …

Samenwerking onderwijs – welzijn
 Leerachterstand – onderwijskloof
 Psychisch welbevinden
 Netwerkversterkend werken
 Aansluiting in onderwijs
 Gedragsmoeilijkheden en psychsdiagnostiek: kritisch kijken, fair kijken

Implementaire samenwerking in llnbegeleiding