§ 1 DE WET ALS RECHTSBRON
Een wet bevat vrijwel altijd ‘algemeen verbindende voorschriften’. Algemeen
verbindende voorschriften zijn regels die gelden voor iedereen indien het in de
regel genoemde geval zich voordoet. De inhoud van algemeen verbindende
voorschriften bestaat vaak uit rechten of plichten voor een bepaald geval. Zij
geven bevoegdheden of leggen verplichtingen op als dat zich voordoet.
De tegenpool van een algemeen verbindend voorschrift is de beschikking. Een
beschikking is een overheidsbesluit waarbij rechtsgevolgen worden vastgesteld
voor een individueel geval.
§ 1.1 Wetten in materiële zin en wetten in formele zin
De term wet wordt in twee betekenissen gebruikt:
- Als verzamelnaam voor ‘algemeen verbindende voorschriften’, van welk
orgaan dan ook afkomstig. inhoud (materiële zin)
- Als aanduiding van ‘alle besluiten van regering en Staten-Generaal
tezamen’. van wie is het besluit afkomstig (formele zin)
Wetten in materiële zin
Een wet in materiële zin is elk algemeen verbindend voorschrift. De term
materieel wordt gebruikt omdat het gaat om een overheidsbesluit dat als inhoud
‘algemeen verbindende voorschriften’ heeft. We letten alleen op de inhoud van
het overheidsbesluit: als de inhoud van dat besluit bestaat uit algemeen
verbindende voorschriften is het een wet in materiële zin.
Wetten in formele zin
Een wet in formele zin is ‘elk besluit van regering en Staten-Generaal tezamen.
We letten alleen op de herkomst van het besluit: alleen besluiten van regering en
Staten-Generaal tezamen noemen we een wet in formele zin. De meeste
besluiten van de regeringen Staten-Generaal tezamen bevatten algemeen
verbindende voorschriften; zij zijn daarmee dus tevens wetten in materiële zin.
Er zijn enkele uitzonderingen. In een aantal gevallen schrijft de Grondwet voor
dat regering en Staten-Generaal gezamenlijk een besluit moeten nemen dat geen
algemeen verbindende voorschriften inhoud. Voorbeelden, zie pagina 62
Verheugt.
De Grondwet is een wet in formele zin en tevens materiële zin.
Draagt een besluit inde titel de term ‘wet’ dan gaat het altijd om een wet in
formele zin.
Er zijn tenslotte ook wetten in materiële zin die niet afkomstig zijn van regering
en Staten-Generaal tezamen. Het gaat voornamelijk om AMvB’s en wetgeving
van lagere overheden, zoals provincies en gemeenten. Voorbeelden zie pagina 63
Verheugt.
§ 1.2 Wetgeving van de centrale overheid
1. De Grondwet
De Grondwet is de juridische basis van ons staatsbestel. De Grondwet is de
hoogste wettelijke regeling in ons land en bevat de belangrijkste bepalingen van