H1 Introduction
1.1 The objective of this book
Financial accounting (FAT) biedt kritische kennis van de huidige financiële accounting- en
rapporteringsomgeving, rekening houdend met de uiteenlopende belangen van zowel externe
gebruikers als het management.
De zoektocht naar accounting principles (functie Financial Accounting):
- Beschermt en informeert investeerders
- Moedigt de juiste werking van de financiële markten aan
1.2 Some historical perspective
Historical costs: aanschafwaarde verminderd met de afschrijvingen
Two current value alternatives:
- Value in use Contante waarde toekomstige kasstromen
- Fair value: Het bedrag dat zou worden ontvangen of betaald als de
onderneming het actief of de verplichting zou vervreemden
Tot het eind van de jaren 60 zien we voornamelijk normatieve FA theorieën, daarna een verschuiving
naar decision usefullness:
- Tot eind jaren 60
Normatieve FA theorieën: Men is op zoek naar de beste manier om inkomsten te
Meten.
- Na eind jaren 60
Decision usefullness: Informatie moet voornamelijk bruikbaar zijn voor
investeerders t.a.v. hun beslissingen (stramien met
beginselen van voorzichtigheid etc.)
Het Conceptual Framework is het basiskader vanuit de regelgeving. Problemen omtrent Financial
Accounting Theory zie je terug in deze regelgeving, waarbij steeds een afweging wordt gemaakt
tussen adverse selection en moral hazard, en reliability (betrouwbaarheid) en relevance (relevantie).
Relevance: cashflow, zegt iets over de toekomst
Reliability: unbiased accounting, bijvoorbeeld historical costs.
Theory of rational decision:
Besluitvorming onder onzekerheid schrijft voor hoe individuen hun overtuigingen kunnen herzien na
ontvangst van nieuwe informatie. De Mogelijkheid Theorem of Arrow, die aantoonde dat het in het
algemeen niet mogelijk is om verschillende voorkeuren van individuele leden van de samenleving te
combineren in een voorkeursordening die voldoet aan redelijke voorwaarden. Dit impliceert dat er niet
zoiets bestaat als perfecte of echte boekhoudconcepten.
,1.3 The 2007 – 2008 market meltdowns
Kredietcrisis – Consequences for preparers and auditors → weten schandaal en wat veranderen
Samengevat zijn er 4 punten die relevant zijn voor accountants:
- Financial reporting moet transparant zijn
Bijvoorbeeld volledige verantwoording van modellen ter vaststelling van waarde, uitleg over
risico management
- Fair value accounting kan de value-in-use onderschatten
Wanneer markten instorten als gevolg van liquiditeitsprijzen die voortvloeien uit een ernstige
daling van beleggersvertrouwen
- Niet uit de balans blijkende activiteiten moeten volledig worden gerapporteerd
Omdat ze het nemen van buitensporige risico’s door het management aanmoedigen (Special
Purpose Vehicle)
- Credit risk and liquidity issues
- Substantiële veranderingen in regelgeving
Bij 2 kwesties:
o Terug naar conservatieve boekhouding?
(of door te gaan met de waardering tegen fair value?)
Betrouwbaarheid vs relevantie
o Rule-based vs Principles-based boekhoudnormen
1.4 Efficiënt contracting
Kritiek op de fair value accounting door market meltdowns hebben ook een alternatief perspectief op
financial accounting veroorzaakt, namelijk efficiënt contracting.
Efficiënt contracting: Contracten die de onderneming aangaat creëren de primaire vraag naar
accounting informatie
(contracten zoals: leningscontracten, maar ook compensatiecontracten van het management.)
Accounting informatie helpt bij het bereiken van een zo hoog mogelijke contract efficiency, of in het
algemeen, het ondersteunen van efficiënt corporate governance.
In latere hoofdstukken wordt meer aandacht aan dit onderwerp besteedt, maar voorwaarden van
deze contracten zijn meestal afhankelijk van variabelen, zoals inkomsten (bijv. behalen bonus bij
behalen inkomsten)
De rol van financial accounting bij schuldcontracten en compensatiecontracten is het genereren van
vertrouwen. Vertrouwen om geld te lenen, of bij compensatiecontracten verantwoordelijkheid te
delegeren (principaal → Agent/ Management). En een efficiënt contract zal dit vertrouwen genereren
tegen de laagste kosten.
De compensatie van het management (agent) afhankelijk maken van inkomsten vergroot het
vertrouwen van investeerders, door de belangen van beide op elkaar af te stemmen.
Stewardship: belangen management (agent) en investeerders (principaal) op elkaar afstemmen.
Het creëren van vertrouwen kan door verslaggeving betrouwbaar te maken en dit staat in contrast
met de valuation approach (c.q. current value accounting) die pleit voor het relevanter maken van
informatie. Reduce reliability vs increased relevance
Het betrouwbaar zijn van accounting informatie vergroot het vertrouwen van investeerders en vreemd
vermogensverschaffers omdat zij meer zekerheid hebben dat het management (agent):
- Geen acties onderneemt die zijn belangen schaden
- Geen mogelijkheid heeft om slechte resultaten te verdoezelen.
Het tweede verschil tussen efficiënt contracting en de measurement approach is de rol van
conservatism in financial reporting.
Conservatism: voorzichtigheidsprincipe (bij bijv. herwaardering). Geeft investeerders een early
warning system m.b.t. financiële nood.
,De rollen van decision usefulness en efficiënt contracting worden als gelijkwaardige perspectieven
gezien in dit boek. Er wordt daarom ook gesproken van de verschillende rollen die financial
accounting inneemt, de rol van decision usefulness en de rol van efficiënt contracting.
1.5 A note on Ethical behavior
Het lijkt erop dat het voldoen aan GAAP niet voldoende is om mislukken van financiële rapportage te
voorkomen. Met ethisch gedrag bedoelen we dat accountants ‘het goede moeten doen’ = Sociale
contract theorie!
1.6 Rule-Based versus Principle-Based Accounting Standards
Rule-Based: Detailleerde regels
Willen voor iedere transactie gedetailleerde regels opleggen. Voor iedere
gebeurtenis is er een specifiek voorschrift
Gevolgen meltdown geven aan dat gedetailleerde regels niet werken (Enron/
Worldcom – Expected loss notes)
Principle-Based: Principes
Vertrouwen dat de accountant door middel van professionele
oordeelsvorming de standaard correct uitvoert.
• Speelt een belangrijke rol in het Conceptueel Framework (blz. 6)
Decision usefulness
Verslaggeving is zich steeds meer van rule-based → naar Principle-based aan het bewegen.
Het verschil is dat rule-based uitgaat van zoveel mogelijk regels om het gedrag te beïnvloeden en
principle-based juist uitgaat van weinig regels en vooral focus heeft op relevante principes.
+ earnings management?
1.7 The complexity of information in financial accounting and
reporting
Complexiteit van informatie omdat:
- Individuen niet op dezelfde manier reageren op informatie
- Het niet alleen individuele beslissingen beïnvloedt, maar het door de beïnvloeding van
individuele beslissingen eveneens de werking van markten beïnvloedt
(zoals de effectenmarkt en de arbeidsmarkt)
1.8 The role of accounting research
De rol van onderzoek op het gebied van accounting is tweeledig (we kunnen op 2 manieren naar de
rol van “accounting research” kijken):
- To consider implications for accounting practise
Het effect van het onderzoek op de praktijk van accounting overwegen.
Dus voor de decision usefulness approach en voor het opstellen van
verslaggevingsstandaarden.
- To improve understanding of the accounting environment
De understanding van de accounting omgeving verbeteren
Hierbij kan gedacht worden aan de agency modellen die ons begrip van belangen van het
management in verslaggevingsstandaarden aanzienlijk hebben verhoogd.
, 1.9 The importance of information asymmetry
Informatie-assymetrie: een partij heeft een informatie-voordeel tegenover een andere partij.
Twee soorten:
- Adverse selection Relevante informatie (Fair value)
De ene partij beschikt over informatie waarover de ander niet over beschikt.
We kunnen “financial accounting and reporting” zien als een mechanisme om het adverse
selection probleem te beheersen door een betrouwbare omzetting van “inside information” in
“outside information”
Kijkt vooral naar investeerders perspectief (informatieachterstand investeerder)
Belangrijkste vorm: Inside information
Oplossing: Full Disclosure/ volledige informatieverschaffing
Beheersing: betrouwbare omzetting inside → outside info
Ex ante (voordat de transactie is aangegaan)
- Moral hazard Betrouwbaarheid informatie (Historische kostprijs)
De ene partij (gebonden aan een contract) kan haar acties waarnemen, terwijl de andere
partijen dit niet kunnen. Een manager weet hoe hard hij of zij werkt, terwijl een investeerder
dit niet kan waarnemen.
Kijkt vooral naar management perspectief (Investeerders kunnen moeilijk hun informatie
verifiëren omdat het management deze informatie kan hebben beïnvloed en wel eens bewust
ruis kan hebben gecreëerd.)
Belangrijkste vorm: Management effort/ Hidden action
Oplossing: Precise and sensitive information m.b.t. management
prestaties
Ex post (nadat de transactie is aangegaan)
Dit mondt uit in een afweging tussen relevantie en betrouwbaarheid:
- Relevante informatie (fair value) (Adverse selection)
Stelt investeerders in staat de toekomstige economische vooruitzichten van ondernemingen
in te schatten!
- Betrouwbare informatie (historische kostprijs) (moral hazard)
Is juist en vrij van vooroordelen en andere manipulatie door het management.
1.1 The objective of this book
Financial accounting (FAT) biedt kritische kennis van de huidige financiële accounting- en
rapporteringsomgeving, rekening houdend met de uiteenlopende belangen van zowel externe
gebruikers als het management.
De zoektocht naar accounting principles (functie Financial Accounting):
- Beschermt en informeert investeerders
- Moedigt de juiste werking van de financiële markten aan
1.2 Some historical perspective
Historical costs: aanschafwaarde verminderd met de afschrijvingen
Two current value alternatives:
- Value in use Contante waarde toekomstige kasstromen
- Fair value: Het bedrag dat zou worden ontvangen of betaald als de
onderneming het actief of de verplichting zou vervreemden
Tot het eind van de jaren 60 zien we voornamelijk normatieve FA theorieën, daarna een verschuiving
naar decision usefullness:
- Tot eind jaren 60
Normatieve FA theorieën: Men is op zoek naar de beste manier om inkomsten te
Meten.
- Na eind jaren 60
Decision usefullness: Informatie moet voornamelijk bruikbaar zijn voor
investeerders t.a.v. hun beslissingen (stramien met
beginselen van voorzichtigheid etc.)
Het Conceptual Framework is het basiskader vanuit de regelgeving. Problemen omtrent Financial
Accounting Theory zie je terug in deze regelgeving, waarbij steeds een afweging wordt gemaakt
tussen adverse selection en moral hazard, en reliability (betrouwbaarheid) en relevance (relevantie).
Relevance: cashflow, zegt iets over de toekomst
Reliability: unbiased accounting, bijvoorbeeld historical costs.
Theory of rational decision:
Besluitvorming onder onzekerheid schrijft voor hoe individuen hun overtuigingen kunnen herzien na
ontvangst van nieuwe informatie. De Mogelijkheid Theorem of Arrow, die aantoonde dat het in het
algemeen niet mogelijk is om verschillende voorkeuren van individuele leden van de samenleving te
combineren in een voorkeursordening die voldoet aan redelijke voorwaarden. Dit impliceert dat er niet
zoiets bestaat als perfecte of echte boekhoudconcepten.
,1.3 The 2007 – 2008 market meltdowns
Kredietcrisis – Consequences for preparers and auditors → weten schandaal en wat veranderen
Samengevat zijn er 4 punten die relevant zijn voor accountants:
- Financial reporting moet transparant zijn
Bijvoorbeeld volledige verantwoording van modellen ter vaststelling van waarde, uitleg over
risico management
- Fair value accounting kan de value-in-use onderschatten
Wanneer markten instorten als gevolg van liquiditeitsprijzen die voortvloeien uit een ernstige
daling van beleggersvertrouwen
- Niet uit de balans blijkende activiteiten moeten volledig worden gerapporteerd
Omdat ze het nemen van buitensporige risico’s door het management aanmoedigen (Special
Purpose Vehicle)
- Credit risk and liquidity issues
- Substantiële veranderingen in regelgeving
Bij 2 kwesties:
o Terug naar conservatieve boekhouding?
(of door te gaan met de waardering tegen fair value?)
Betrouwbaarheid vs relevantie
o Rule-based vs Principles-based boekhoudnormen
1.4 Efficiënt contracting
Kritiek op de fair value accounting door market meltdowns hebben ook een alternatief perspectief op
financial accounting veroorzaakt, namelijk efficiënt contracting.
Efficiënt contracting: Contracten die de onderneming aangaat creëren de primaire vraag naar
accounting informatie
(contracten zoals: leningscontracten, maar ook compensatiecontracten van het management.)
Accounting informatie helpt bij het bereiken van een zo hoog mogelijke contract efficiency, of in het
algemeen, het ondersteunen van efficiënt corporate governance.
In latere hoofdstukken wordt meer aandacht aan dit onderwerp besteedt, maar voorwaarden van
deze contracten zijn meestal afhankelijk van variabelen, zoals inkomsten (bijv. behalen bonus bij
behalen inkomsten)
De rol van financial accounting bij schuldcontracten en compensatiecontracten is het genereren van
vertrouwen. Vertrouwen om geld te lenen, of bij compensatiecontracten verantwoordelijkheid te
delegeren (principaal → Agent/ Management). En een efficiënt contract zal dit vertrouwen genereren
tegen de laagste kosten.
De compensatie van het management (agent) afhankelijk maken van inkomsten vergroot het
vertrouwen van investeerders, door de belangen van beide op elkaar af te stemmen.
Stewardship: belangen management (agent) en investeerders (principaal) op elkaar afstemmen.
Het creëren van vertrouwen kan door verslaggeving betrouwbaar te maken en dit staat in contrast
met de valuation approach (c.q. current value accounting) die pleit voor het relevanter maken van
informatie. Reduce reliability vs increased relevance
Het betrouwbaar zijn van accounting informatie vergroot het vertrouwen van investeerders en vreemd
vermogensverschaffers omdat zij meer zekerheid hebben dat het management (agent):
- Geen acties onderneemt die zijn belangen schaden
- Geen mogelijkheid heeft om slechte resultaten te verdoezelen.
Het tweede verschil tussen efficiënt contracting en de measurement approach is de rol van
conservatism in financial reporting.
Conservatism: voorzichtigheidsprincipe (bij bijv. herwaardering). Geeft investeerders een early
warning system m.b.t. financiële nood.
,De rollen van decision usefulness en efficiënt contracting worden als gelijkwaardige perspectieven
gezien in dit boek. Er wordt daarom ook gesproken van de verschillende rollen die financial
accounting inneemt, de rol van decision usefulness en de rol van efficiënt contracting.
1.5 A note on Ethical behavior
Het lijkt erop dat het voldoen aan GAAP niet voldoende is om mislukken van financiële rapportage te
voorkomen. Met ethisch gedrag bedoelen we dat accountants ‘het goede moeten doen’ = Sociale
contract theorie!
1.6 Rule-Based versus Principle-Based Accounting Standards
Rule-Based: Detailleerde regels
Willen voor iedere transactie gedetailleerde regels opleggen. Voor iedere
gebeurtenis is er een specifiek voorschrift
Gevolgen meltdown geven aan dat gedetailleerde regels niet werken (Enron/
Worldcom – Expected loss notes)
Principle-Based: Principes
Vertrouwen dat de accountant door middel van professionele
oordeelsvorming de standaard correct uitvoert.
• Speelt een belangrijke rol in het Conceptueel Framework (blz. 6)
Decision usefulness
Verslaggeving is zich steeds meer van rule-based → naar Principle-based aan het bewegen.
Het verschil is dat rule-based uitgaat van zoveel mogelijk regels om het gedrag te beïnvloeden en
principle-based juist uitgaat van weinig regels en vooral focus heeft op relevante principes.
+ earnings management?
1.7 The complexity of information in financial accounting and
reporting
Complexiteit van informatie omdat:
- Individuen niet op dezelfde manier reageren op informatie
- Het niet alleen individuele beslissingen beïnvloedt, maar het door de beïnvloeding van
individuele beslissingen eveneens de werking van markten beïnvloedt
(zoals de effectenmarkt en de arbeidsmarkt)
1.8 The role of accounting research
De rol van onderzoek op het gebied van accounting is tweeledig (we kunnen op 2 manieren naar de
rol van “accounting research” kijken):
- To consider implications for accounting practise
Het effect van het onderzoek op de praktijk van accounting overwegen.
Dus voor de decision usefulness approach en voor het opstellen van
verslaggevingsstandaarden.
- To improve understanding of the accounting environment
De understanding van de accounting omgeving verbeteren
Hierbij kan gedacht worden aan de agency modellen die ons begrip van belangen van het
management in verslaggevingsstandaarden aanzienlijk hebben verhoogd.
, 1.9 The importance of information asymmetry
Informatie-assymetrie: een partij heeft een informatie-voordeel tegenover een andere partij.
Twee soorten:
- Adverse selection Relevante informatie (Fair value)
De ene partij beschikt over informatie waarover de ander niet over beschikt.
We kunnen “financial accounting and reporting” zien als een mechanisme om het adverse
selection probleem te beheersen door een betrouwbare omzetting van “inside information” in
“outside information”
Kijkt vooral naar investeerders perspectief (informatieachterstand investeerder)
Belangrijkste vorm: Inside information
Oplossing: Full Disclosure/ volledige informatieverschaffing
Beheersing: betrouwbare omzetting inside → outside info
Ex ante (voordat de transactie is aangegaan)
- Moral hazard Betrouwbaarheid informatie (Historische kostprijs)
De ene partij (gebonden aan een contract) kan haar acties waarnemen, terwijl de andere
partijen dit niet kunnen. Een manager weet hoe hard hij of zij werkt, terwijl een investeerder
dit niet kan waarnemen.
Kijkt vooral naar management perspectief (Investeerders kunnen moeilijk hun informatie
verifiëren omdat het management deze informatie kan hebben beïnvloed en wel eens bewust
ruis kan hebben gecreëerd.)
Belangrijkste vorm: Management effort/ Hidden action
Oplossing: Precise and sensitive information m.b.t. management
prestaties
Ex post (nadat de transactie is aangegaan)
Dit mondt uit in een afweging tussen relevantie en betrouwbaarheid:
- Relevante informatie (fair value) (Adverse selection)
Stelt investeerders in staat de toekomstige economische vooruitzichten van ondernemingen
in te schatten!
- Betrouwbare informatie (historische kostprijs) (moral hazard)
Is juist en vrij van vooroordelen en andere manipulatie door het management.
