Methodiek module 2
Aantekeningen van de les + PowerPoint
Les 1: Opvoedondersteuning
Opvoedondersteuning heeft niet alleen te maken met het kind maar ook de relaties tussen de
ouders, werksituatie, de school en de vrije tijd.
Als ouders zich goed voelen over hun ouderschap heeft dat een positieve invloed op het
opvoedgedrag en dat heeft weer positieve invloed op het welzijn van ouders en kind.
Opvoeden doe je samen, niet alleen ouders maar ook ‘wij’ als toekomstige professionals. Er zijn
opvoedvragen waar elke ouder mee zit. ‘Wij’ zorgen ervoor dat opvoedvragen en -problemen
bespreekbaar worden en dat we samen uit de problemen komen. Als ermee gewacht word, worden
het alleen maar grotere problemen die duurdere hupverlening nodig hebben.
Het is belangrijk voor een kind dat op alle plekken (school, thuis, familie) dezelfde regels gehanteerd
worden, anders gaat een kind telkens weer de grenzen opzoeken.
Meest voorkomende ‘normale’ opvoedvragen/problemen
o De aanpak van de opvoeding en het ouderschap in het algemeen;
o De fysieke ontwikkeling van kinderen: gezondheid en kinderziektes;
o Ongehoorzaamheid, lastig of ander problematisch gedrag;
o Consequent zijn, grenzen stellen. Laten gehoorzamen en corrigeren of straffen;
o Emotionele problemen zoals zelfvertrouwen, onzekerheid en (faal) angst;
o De schoolprestaties van het kind;
o De periode van de pubertijd.
Je lost deze problemen niet alleen met de ouders op maar ook met de omgeving: school, vrienden,
vrijetijdsbesteding, kinderopvangmedewerkers enz.
Piramide van opvoedondersteuning
Doel: opvoedvaardigheden te verbeteren en het gezinsnetwerk te verbeteren. Zodat als ze vragen
hebben ze naar dat ‘netwerk’ kunnen gaan met hun vragen. Een ander doel is het in een vroeg
stadium erbij te zijn zodat problemen niet erger worden.
, A t/m D: Public health benadering
C & D: Risico gerichte benadering
Hoe hoger je in de piramide komt hoe doelgroep specifieker het word. Bepaalde gezinnen met
bepaalde problemen.
C: Vaak is er al wat aan de hand: het lukt bijvoorbeeld niet helemaal. Ze hebben de vaardigheden niet
om een gezonde opvoedsituatie te realiseren.
D: Risicogroepen en gezinnen waarbij problemen gesignaleerd zijn: waar de problemen al aan de
gang zijn. Als sociaal werker moet jij dan aan de gang om verdere problemen te verhinderen
Public health benadering
o Populatie brede preventie benadering
o De ambitie is om op populatie niveau voor alle ouders competent ouderschap te bevorderen
en problemen te verminderen.
o Het preventieve aanbod voor alle ouders staat voorop.
o Uitgangspunt is dat opvoedondersteuning voor alle ouders beschikbaar is, zowel voor ouders
zonder opvoedvragen (informeren) als voor ouders met eenvoudige opvoedvragen en ouders
met opvoedproblemen.
o Alle preventieniveaus worden toegepast
o Opvoedprogramma’s: Triple P en de ‘de wrap around benadering’
Risicogerichte benadering
o Problematische opvoedsituaties zoveel mogelijk voorkomen en te verhinderen.
o Er worden twee preventieniveaus bestreken:
Selectieve preventie: voor omschreven risicogroepen. Er zijn geen problemen maar
er zijn wel signalen. Er zitten vaak voorwaarden aan om in aanmerking te komen
voor een preventie programma. Bijvoorbeeld: tienermoeder, jonger dan 25, lage
opleiding en een slecht netwerk.
Geïndiceerde preventie: voor ouders waarbij opvoedproblemen geconstateerd zijn.
o Het aanbod kan bestaan uit een combinatie van interventies en programma’s gericht op
specifieke doelgroepen.
o Multiproblematiek: meerdere problemen in één gezin (bijvoorbeeld: schulden,
drankverslaving en verwaarlozing)
Algemeen werkzame factoren
Factoren die helpen bij het opvoeden in alle doelgroepen met het oplossen van de problemen.
Structuur en gestandaardiseerd opvoeden
Concrete doelen stellen
Duur van de interventie is afgestemd op aard, zwaarte en complexiteit van de problematiek.
Goede aansluiting op hoe de ouders en kinderen problemen ervaren
Empowerment
Activeren: netwerken ontwikkelen zodat ze na de interventie zelf ook bij bijvoorbeeld buren
terecht kunnen met opvoedvragen in plaats van een instantie
Persoonlijke kwaliteiten van de uitvierder, zoals empathisch vermogen en een respectvolle
houding.
Goede relatie tussen begeleider en ouder: laat zien dat je de ouder begrijpt en dat je naar
hen luistert.
Kwaliteitsbewaking van uitvoering van de interventie: vaak evalueren → hoe ervaart
iedereen de interventie en moet er eventueel bijgestuurd worden.
Aandacht voor bereik en blijvende participatie ouders: betrek de ouders erbij en houdt goed
contact en blijf vragen hoe het gaat en blijf motiveren.
Opleiding, begeleiding en stabiele bezetting van uitvoerders (een team waar je mee werkt)
Aantekeningen van de les + PowerPoint
Les 1: Opvoedondersteuning
Opvoedondersteuning heeft niet alleen te maken met het kind maar ook de relaties tussen de
ouders, werksituatie, de school en de vrije tijd.
Als ouders zich goed voelen over hun ouderschap heeft dat een positieve invloed op het
opvoedgedrag en dat heeft weer positieve invloed op het welzijn van ouders en kind.
Opvoeden doe je samen, niet alleen ouders maar ook ‘wij’ als toekomstige professionals. Er zijn
opvoedvragen waar elke ouder mee zit. ‘Wij’ zorgen ervoor dat opvoedvragen en -problemen
bespreekbaar worden en dat we samen uit de problemen komen. Als ermee gewacht word, worden
het alleen maar grotere problemen die duurdere hupverlening nodig hebben.
Het is belangrijk voor een kind dat op alle plekken (school, thuis, familie) dezelfde regels gehanteerd
worden, anders gaat een kind telkens weer de grenzen opzoeken.
Meest voorkomende ‘normale’ opvoedvragen/problemen
o De aanpak van de opvoeding en het ouderschap in het algemeen;
o De fysieke ontwikkeling van kinderen: gezondheid en kinderziektes;
o Ongehoorzaamheid, lastig of ander problematisch gedrag;
o Consequent zijn, grenzen stellen. Laten gehoorzamen en corrigeren of straffen;
o Emotionele problemen zoals zelfvertrouwen, onzekerheid en (faal) angst;
o De schoolprestaties van het kind;
o De periode van de pubertijd.
Je lost deze problemen niet alleen met de ouders op maar ook met de omgeving: school, vrienden,
vrijetijdsbesteding, kinderopvangmedewerkers enz.
Piramide van opvoedondersteuning
Doel: opvoedvaardigheden te verbeteren en het gezinsnetwerk te verbeteren. Zodat als ze vragen
hebben ze naar dat ‘netwerk’ kunnen gaan met hun vragen. Een ander doel is het in een vroeg
stadium erbij te zijn zodat problemen niet erger worden.
, A t/m D: Public health benadering
C & D: Risico gerichte benadering
Hoe hoger je in de piramide komt hoe doelgroep specifieker het word. Bepaalde gezinnen met
bepaalde problemen.
C: Vaak is er al wat aan de hand: het lukt bijvoorbeeld niet helemaal. Ze hebben de vaardigheden niet
om een gezonde opvoedsituatie te realiseren.
D: Risicogroepen en gezinnen waarbij problemen gesignaleerd zijn: waar de problemen al aan de
gang zijn. Als sociaal werker moet jij dan aan de gang om verdere problemen te verhinderen
Public health benadering
o Populatie brede preventie benadering
o De ambitie is om op populatie niveau voor alle ouders competent ouderschap te bevorderen
en problemen te verminderen.
o Het preventieve aanbod voor alle ouders staat voorop.
o Uitgangspunt is dat opvoedondersteuning voor alle ouders beschikbaar is, zowel voor ouders
zonder opvoedvragen (informeren) als voor ouders met eenvoudige opvoedvragen en ouders
met opvoedproblemen.
o Alle preventieniveaus worden toegepast
o Opvoedprogramma’s: Triple P en de ‘de wrap around benadering’
Risicogerichte benadering
o Problematische opvoedsituaties zoveel mogelijk voorkomen en te verhinderen.
o Er worden twee preventieniveaus bestreken:
Selectieve preventie: voor omschreven risicogroepen. Er zijn geen problemen maar
er zijn wel signalen. Er zitten vaak voorwaarden aan om in aanmerking te komen
voor een preventie programma. Bijvoorbeeld: tienermoeder, jonger dan 25, lage
opleiding en een slecht netwerk.
Geïndiceerde preventie: voor ouders waarbij opvoedproblemen geconstateerd zijn.
o Het aanbod kan bestaan uit een combinatie van interventies en programma’s gericht op
specifieke doelgroepen.
o Multiproblematiek: meerdere problemen in één gezin (bijvoorbeeld: schulden,
drankverslaving en verwaarlozing)
Algemeen werkzame factoren
Factoren die helpen bij het opvoeden in alle doelgroepen met het oplossen van de problemen.
Structuur en gestandaardiseerd opvoeden
Concrete doelen stellen
Duur van de interventie is afgestemd op aard, zwaarte en complexiteit van de problematiek.
Goede aansluiting op hoe de ouders en kinderen problemen ervaren
Empowerment
Activeren: netwerken ontwikkelen zodat ze na de interventie zelf ook bij bijvoorbeeld buren
terecht kunnen met opvoedvragen in plaats van een instantie
Persoonlijke kwaliteiten van de uitvierder, zoals empathisch vermogen en een respectvolle
houding.
Goede relatie tussen begeleider en ouder: laat zien dat je de ouder begrijpt en dat je naar
hen luistert.
Kwaliteitsbewaking van uitvoering van de interventie: vaak evalueren → hoe ervaart
iedereen de interventie en moet er eventueel bijgestuurd worden.
Aandacht voor bereik en blijvende participatie ouders: betrek de ouders erbij en houdt goed
contact en blijf vragen hoe het gaat en blijf motiveren.
Opleiding, begeleiding en stabiele bezetting van uitvoerders (een team waar je mee werkt)
