Recht Wees
nauwkeurig
Dit wil niet zeggen dat
Recht: begripsomschrijving
rechtsregels perse uitgevaardigd
moeten worden door die
Recht Recht: een geheel van gedragsregels die afdwingbaar zijn door de overheid
Aanwezigheid van technieken zoals sancties
Bv. Niet smakken aan tafel
Gedragsregels Gedragsregels zeggen ons wat wel anders kan maar niet anders mag
Gedragsregels zijn voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een bepaalde richting te
sturen.
Bv. stoppen voor het rood licht
Rechtsregels Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn daarom rechtsregels!
Nooit gesanctioneerd door de overheid
Een gedragsregel is pas een rechtsregel als die bovendien afdwingbaar is/
sanctioneerbaar door de overheid
Afdwingbaar Afdwingbaar gesteld ≠ gemaakt, uitgevaardigd (niet gemaakt door de overheid, wel
sanctioneerbaar) een rechtsregel kan ook perfect door anderen dan de overheid gemaakt
worden
Bv. Regels in je huurcontract zijn niet gemaakt/ uitgevaardigd door de overheid maar door de
verhuurder eventueel in samenspraak met de huurder Toch zijn het ook rechtsregels omdat je
gesanctioneerd kan worden door de overheid als je ze niet naleeft.
Gedragsregels
Regels Niet Rechtsregels
1+1=2 smakken Stoppen voor
aan tafel een rood licht
Straffen Straf ≠ sanctie!!
Sancties Sanctie is ruimer dan straf
Straffen zijn maar een onderdeel van sancties alle straffen zijn wel sancties maar niet alle
sancties zijn straffen
Straffen: krijg je alleen maar opgelegd als je een regel uit het strafrecht overtreed – wanneer je een
misdrijf pleegt bv. diefstal
MAAR niet alle rechtsregels zijn regels die tot het strafrecht behoren, wanneer je een regel uit het
burgerlijk recht overtreed dan zal er geen straf opvolgen maar wel eventueel een andere sanctie
bv. de plicht tot het betalen van een schadevergoeding
Straffen: enkel opgelegd als je een regel uit het strafrecht overtreed
Sancties
Andere sancties: overtredingen van regels uit andere rechtstakken
Straffen
, Straf (misdrijf) Sanctie
Bij overtreding regel uit het strafrecht Bij overtreding van andere rechtstakken
Komt op strafblad Komt niet op strafblad
(m.u.v. werkstraf)
bv. boete, werkstraf, gevangenisstraf Bv. schadevergoeding
Het doel van recht
Rechtsregels
Rechtsregels hebben als doel orde en rechtszekerheid te brengen in de maatschappij
Rechtszekerheid Orde: zonder rechtsregels – chaos
Rechtszekerheid: door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn
Opmerking: orde en rechtszekerheid betekenen niet noodzakelijk rechtvaardigheid
De bronnen van het recht
De bronnen van het recht: de verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt
(in het Belgische recht)
De wetgeving (in ruime zin)
De gewoonte
De algemene rechtsbeginselen
De rechtspraak
De rechtsleer
Sommige private regelgeving
belangrijkste rechtsbron in ons land!
De wetgeving in ruime zin
Bestaat uit: (dergelijke wetgeving noemen
Federale wetten, gestemd door het federale parlement we ook wetten in enge zin)
Decreten en ordonnanties, gestemd door deelstaatparlementen
Beslissingen van de uitvoerende macht: Koninklijke besluiten, Ministeriële besluiten,
gemeentelijke en provinciale besluiten,…
Waar vind je de wetgeving?
Belgisch staatsblad
Gemeentelijke en provinciale wetgeving niet Provincies: Bestuursmemoriaal
Gemeenten: Aanplakkingen, griffie, online
De gewoonte/ de rechtsgewoonte
Rechtsgewoonten Rechtsgewoonten zijn de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als
bindende rechtsregels worden beschouwd
Bv. wanneer een ambtenaar van de burgerlijke stand het overlijden van iemand moet vaststellen is
het ‘de gewoonte’ dat een attest van overlijden (opgesteld door de arts) volstaat.
Algemene De algemene rechtsbeginselen
rechtsbeginselen Algemene rechtsbeginselen zijn ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel
worden geacht voor de samenleving.
Verbod van Bv. het verbod van eigenrichting (verbod om het recht in eigen handen te nemen), een uitzondering
eigenrichting daarop is de wettige zelfverdediging.
nauwkeurig
Dit wil niet zeggen dat
Recht: begripsomschrijving
rechtsregels perse uitgevaardigd
moeten worden door die
Recht Recht: een geheel van gedragsregels die afdwingbaar zijn door de overheid
Aanwezigheid van technieken zoals sancties
Bv. Niet smakken aan tafel
Gedragsregels Gedragsregels zeggen ons wat wel anders kan maar niet anders mag
Gedragsregels zijn voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een bepaalde richting te
sturen.
Bv. stoppen voor het rood licht
Rechtsregels Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn daarom rechtsregels!
Nooit gesanctioneerd door de overheid
Een gedragsregel is pas een rechtsregel als die bovendien afdwingbaar is/
sanctioneerbaar door de overheid
Afdwingbaar Afdwingbaar gesteld ≠ gemaakt, uitgevaardigd (niet gemaakt door de overheid, wel
sanctioneerbaar) een rechtsregel kan ook perfect door anderen dan de overheid gemaakt
worden
Bv. Regels in je huurcontract zijn niet gemaakt/ uitgevaardigd door de overheid maar door de
verhuurder eventueel in samenspraak met de huurder Toch zijn het ook rechtsregels omdat je
gesanctioneerd kan worden door de overheid als je ze niet naleeft.
Gedragsregels
Regels Niet Rechtsregels
1+1=2 smakken Stoppen voor
aan tafel een rood licht
Straffen Straf ≠ sanctie!!
Sancties Sanctie is ruimer dan straf
Straffen zijn maar een onderdeel van sancties alle straffen zijn wel sancties maar niet alle
sancties zijn straffen
Straffen: krijg je alleen maar opgelegd als je een regel uit het strafrecht overtreed – wanneer je een
misdrijf pleegt bv. diefstal
MAAR niet alle rechtsregels zijn regels die tot het strafrecht behoren, wanneer je een regel uit het
burgerlijk recht overtreed dan zal er geen straf opvolgen maar wel eventueel een andere sanctie
bv. de plicht tot het betalen van een schadevergoeding
Straffen: enkel opgelegd als je een regel uit het strafrecht overtreed
Sancties
Andere sancties: overtredingen van regels uit andere rechtstakken
Straffen
, Straf (misdrijf) Sanctie
Bij overtreding regel uit het strafrecht Bij overtreding van andere rechtstakken
Komt op strafblad Komt niet op strafblad
(m.u.v. werkstraf)
bv. boete, werkstraf, gevangenisstraf Bv. schadevergoeding
Het doel van recht
Rechtsregels
Rechtsregels hebben als doel orde en rechtszekerheid te brengen in de maatschappij
Rechtszekerheid Orde: zonder rechtsregels – chaos
Rechtszekerheid: door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn
Opmerking: orde en rechtszekerheid betekenen niet noodzakelijk rechtvaardigheid
De bronnen van het recht
De bronnen van het recht: de verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt
(in het Belgische recht)
De wetgeving (in ruime zin)
De gewoonte
De algemene rechtsbeginselen
De rechtspraak
De rechtsleer
Sommige private regelgeving
belangrijkste rechtsbron in ons land!
De wetgeving in ruime zin
Bestaat uit: (dergelijke wetgeving noemen
Federale wetten, gestemd door het federale parlement we ook wetten in enge zin)
Decreten en ordonnanties, gestemd door deelstaatparlementen
Beslissingen van de uitvoerende macht: Koninklijke besluiten, Ministeriële besluiten,
gemeentelijke en provinciale besluiten,…
Waar vind je de wetgeving?
Belgisch staatsblad
Gemeentelijke en provinciale wetgeving niet Provincies: Bestuursmemoriaal
Gemeenten: Aanplakkingen, griffie, online
De gewoonte/ de rechtsgewoonte
Rechtsgewoonten Rechtsgewoonten zijn de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als
bindende rechtsregels worden beschouwd
Bv. wanneer een ambtenaar van de burgerlijke stand het overlijden van iemand moet vaststellen is
het ‘de gewoonte’ dat een attest van overlijden (opgesteld door de arts) volstaat.
Algemene De algemene rechtsbeginselen
rechtsbeginselen Algemene rechtsbeginselen zijn ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel
worden geacht voor de samenleving.
Verbod van Bv. het verbod van eigenrichting (verbod om het recht in eigen handen te nemen), een uitzondering
eigenrichting daarop is de wettige zelfverdediging.
