Thema 5: revoluties
HOOFDSTUK 3: LINKSE EN RECHTSE REVOLUTIES
Politieke evoluties in Europa tijdens het Interbellum (1919-1939)
1/ INLEIDING OP DE BEGRIPPEN LINKS – RECHTS
Oorsprong: Tijdens de Franse revolutie (1789-1799), mensen krijgen inspraak over de
macht van de koning.
LINKS RECHTS
vroeger: progressief, wil macht conservatief, wil macht behouden
verminderen
nu: mat. vlak solidariteit --> herverdeling, ieder voor zich
zorgen voor elkaar individu > groep
groep > individu
religie/ diversiteit --> verschillen neutraliteit --> iedereen moet
ideëen tussen mensen zijn ok zoveel mogelijk hetzelfde
De Belgische politiek:
Pvda Groen Vooruit CD&V Open VLD N-VA
^
Vlaams Belang Christen Open Vlaamse Nieuw
Partij van Vlaamse
democratisch liberalen en
de arbeid allianten
en Vlaams democraten
2/ DE LINKSE REVOLUTIE (ca. 1900-1939)
1917 --> Communistische revolutie --> leidt tot linkse dictatuur en een totalitaire
samenleving.
19de eeuw grondslag communisme Karl Marx:
Probleem? = industrieel kapitalisme --> winstbejag, lage lonen, ellende
arbeiders, vervreemding (arbeider vervreemdt van de arbeid).
Oplossing? = Opstand, revolutie van de arbeiders
“Proletariërs aller landen, verenigt u”
- Tussenfase: dictatuur van het proletariaat
- Eindfase: socialistische / communistische maatschappij
Socialisme: maatschappij die streeft naar gelijkheid op economisch vlak,
herverdeling, solidariteit
Communisme: maatschappij die streeft naar volledige gelijkheid en waar je als
individu bijdraagt waar je kunt en krijgt wat je nodig hebt. --> Noord-Korea,
China, Cuba, …
Voedingsbodems voor de Russische revolutie:
- Tsaar reageert met absolutisme
- Rusland was jarenlang een landbouwstaat en is pas eind 19 de eeuw
geïndustrialiseerd
- Grote sociale tegenstelling tussen grote massa boeren en kleine groep elite
- Lijfeigenschap van boeren die geen grond bezitten
FEBRUARIREVOLUTIE OKTOBERREVOLUTIE
Wanneer maart 1917 november 1917
Aanvoerder / Lenin en Trotski
Leidde Soldaten en arbeiders Arbeiders, soldaten, boeren
opstand --> vormden sovjets
Oorzaak - Politieke en sociale - Boeren kregen nog steeds geen grond
tegenstelling
- honger en oorlogsellende
Aard revolutie burgerlijke revolutie communistische revolutie
Gevolg - Voorlopige regering - Bolsjewieken doen staatsgreep
opgericht - Algemeen Russisch Congres van
, - Aftreding tsaar Sovjets opgericht
- Oorlog gaat verder --> doelen: oorlog beëindigen, private
grondbezit afschaffen
- Vrije verkiezingen tot 1991
De dictatuur van het proletariaat onder leiding van Lenin (1917-
1924)
Oktoberrevolutie --> de westerse geallieerden werden door het Rode Leger van
Trotski weggehouden en de contrarevolutionaire tegenstanders (de witten)
werden in een burgeroorlog overwonnen met terreur en oorlogscommunisme.
De bolsjewieken, voortaan communisten, vestigden de dictatuur van het
proletariaat als noodzakelijke fase om tot een klasseloze maatschappij te komen,
maar botsten daarbij op verzet uit eigen rangen.
Opstand? --> Het volk werd als slaaf behandeld. Terug een dictatuur van de
staat --> massaexecuties, macht in handen van de minderheid.
Het totalitaire bestuur onder leiding van Stalin
Burgeroorlog, oorlogscommunisme en de dictatuur van het proletariaat:
Stalin --> collectivisatie van de landbouw
--> boeren konden zich ‘vrijwillig’ aansluiten en hun machines, zaaigoed en
specialisten ter beschikking stellen. Boeren die zich niet aansloten en hun
gronden niet wilde afstaan (= koelakken) werden beschouwd als tegenstanders
en werden opgepakt, verbannen, …
De collectivisering was geen succes: de graanproductie & 1932 = honger jaar
--> graan, groenten en industriegewassen werden vooral gekweekt.
Vijfjarenplan: de doelen die gesteld worden om binnen de 5 jaar te halen.
--> De doelstellingen voor de industriële productie werden niet behaald, alle
cijfers stijgen wel maar hij haalt de gestelde doelen niet.
Conclusie:
Stalin bouwde een staatsgeleide economie uit op basis van een vijfjarenplan. De
industrialisatie van het land was een groot succes. De collectivisatie van de
landbouw leidde tot de uitroeiing van de koelakken.
De Rode Tsaar:
Lenin overlijdt in 1924 --> Stalin (wilt socialisme in één land) trekt macht naar
zich toe en schakelt Trotski (wilt wereldrevolutie) uit (Trotski wordt in 1940 door
een geheim agent van Stalin vermoord).
Vanaf 1927 is Stalin (“Rode tsaar”) volledig aan de macht. --> Sovjet-Unie werd
eenmansregime, politiestaat en een totalitaire samenleving.
De tweede foto is bewerkt omdat Stalin
het wilt laten lijken dat hij de enige
rechtmatige opvolger is.
- Personencultus rond Stalin : Stalin
staat veel afgebeeld, hij wordt
verheerlijkt.
Conclusie:
Andersdenkenden en mogelijke tegenstanders werden door zuiveringen en
schijnprocessen uit de weg geruimd of naar de Goelag verbannen.
Stalinistische terreur --> Er heerste constante angst, Stalin deed willekeurige
arrestaties.
HOOFDSTUK 3: LINKSE EN RECHTSE REVOLUTIES
Politieke evoluties in Europa tijdens het Interbellum (1919-1939)
1/ INLEIDING OP DE BEGRIPPEN LINKS – RECHTS
Oorsprong: Tijdens de Franse revolutie (1789-1799), mensen krijgen inspraak over de
macht van de koning.
LINKS RECHTS
vroeger: progressief, wil macht conservatief, wil macht behouden
verminderen
nu: mat. vlak solidariteit --> herverdeling, ieder voor zich
zorgen voor elkaar individu > groep
groep > individu
religie/ diversiteit --> verschillen neutraliteit --> iedereen moet
ideëen tussen mensen zijn ok zoveel mogelijk hetzelfde
De Belgische politiek:
Pvda Groen Vooruit CD&V Open VLD N-VA
^
Vlaams Belang Christen Open Vlaamse Nieuw
Partij van Vlaamse
democratisch liberalen en
de arbeid allianten
en Vlaams democraten
2/ DE LINKSE REVOLUTIE (ca. 1900-1939)
1917 --> Communistische revolutie --> leidt tot linkse dictatuur en een totalitaire
samenleving.
19de eeuw grondslag communisme Karl Marx:
Probleem? = industrieel kapitalisme --> winstbejag, lage lonen, ellende
arbeiders, vervreemding (arbeider vervreemdt van de arbeid).
Oplossing? = Opstand, revolutie van de arbeiders
“Proletariërs aller landen, verenigt u”
- Tussenfase: dictatuur van het proletariaat
- Eindfase: socialistische / communistische maatschappij
Socialisme: maatschappij die streeft naar gelijkheid op economisch vlak,
herverdeling, solidariteit
Communisme: maatschappij die streeft naar volledige gelijkheid en waar je als
individu bijdraagt waar je kunt en krijgt wat je nodig hebt. --> Noord-Korea,
China, Cuba, …
Voedingsbodems voor de Russische revolutie:
- Tsaar reageert met absolutisme
- Rusland was jarenlang een landbouwstaat en is pas eind 19 de eeuw
geïndustrialiseerd
- Grote sociale tegenstelling tussen grote massa boeren en kleine groep elite
- Lijfeigenschap van boeren die geen grond bezitten
FEBRUARIREVOLUTIE OKTOBERREVOLUTIE
Wanneer maart 1917 november 1917
Aanvoerder / Lenin en Trotski
Leidde Soldaten en arbeiders Arbeiders, soldaten, boeren
opstand --> vormden sovjets
Oorzaak - Politieke en sociale - Boeren kregen nog steeds geen grond
tegenstelling
- honger en oorlogsellende
Aard revolutie burgerlijke revolutie communistische revolutie
Gevolg - Voorlopige regering - Bolsjewieken doen staatsgreep
opgericht - Algemeen Russisch Congres van
, - Aftreding tsaar Sovjets opgericht
- Oorlog gaat verder --> doelen: oorlog beëindigen, private
grondbezit afschaffen
- Vrije verkiezingen tot 1991
De dictatuur van het proletariaat onder leiding van Lenin (1917-
1924)
Oktoberrevolutie --> de westerse geallieerden werden door het Rode Leger van
Trotski weggehouden en de contrarevolutionaire tegenstanders (de witten)
werden in een burgeroorlog overwonnen met terreur en oorlogscommunisme.
De bolsjewieken, voortaan communisten, vestigden de dictatuur van het
proletariaat als noodzakelijke fase om tot een klasseloze maatschappij te komen,
maar botsten daarbij op verzet uit eigen rangen.
Opstand? --> Het volk werd als slaaf behandeld. Terug een dictatuur van de
staat --> massaexecuties, macht in handen van de minderheid.
Het totalitaire bestuur onder leiding van Stalin
Burgeroorlog, oorlogscommunisme en de dictatuur van het proletariaat:
Stalin --> collectivisatie van de landbouw
--> boeren konden zich ‘vrijwillig’ aansluiten en hun machines, zaaigoed en
specialisten ter beschikking stellen. Boeren die zich niet aansloten en hun
gronden niet wilde afstaan (= koelakken) werden beschouwd als tegenstanders
en werden opgepakt, verbannen, …
De collectivisering was geen succes: de graanproductie & 1932 = honger jaar
--> graan, groenten en industriegewassen werden vooral gekweekt.
Vijfjarenplan: de doelen die gesteld worden om binnen de 5 jaar te halen.
--> De doelstellingen voor de industriële productie werden niet behaald, alle
cijfers stijgen wel maar hij haalt de gestelde doelen niet.
Conclusie:
Stalin bouwde een staatsgeleide economie uit op basis van een vijfjarenplan. De
industrialisatie van het land was een groot succes. De collectivisatie van de
landbouw leidde tot de uitroeiing van de koelakken.
De Rode Tsaar:
Lenin overlijdt in 1924 --> Stalin (wilt socialisme in één land) trekt macht naar
zich toe en schakelt Trotski (wilt wereldrevolutie) uit (Trotski wordt in 1940 door
een geheim agent van Stalin vermoord).
Vanaf 1927 is Stalin (“Rode tsaar”) volledig aan de macht. --> Sovjet-Unie werd
eenmansregime, politiestaat en een totalitaire samenleving.
De tweede foto is bewerkt omdat Stalin
het wilt laten lijken dat hij de enige
rechtmatige opvolger is.
- Personencultus rond Stalin : Stalin
staat veel afgebeeld, hij wordt
verheerlijkt.
Conclusie:
Andersdenkenden en mogelijke tegenstanders werden door zuiveringen en
schijnprocessen uit de weg geruimd of naar de Goelag verbannen.
Stalinistische terreur --> Er heerste constante angst, Stalin deed willekeurige
arrestaties.
