H3 gebieden Zuid-Amerika
3.1 natuurlijke gevaren in Zuid-Amerika
Vulkanen en aardbevingen
Aan de west kant van Zuid-Amerika is een subdutiezone, er vinden daar dus ook veel
vulkaanuitbarstingen en aardbevingen plaats. De aardbevingen op de zeebodem zorgen direct voor
tsunami’s en vloedgolven die vaak voor grote rampen zorgen. Ook zijn er veel vulkanen actief, een
direct gevolg van subductie. Het zijn eigenlijk altijd stratovulkanen die el vaak uitbarsten, maar de
schade is minimaal.
Massabewegingen
Indirecte gevolgen van bevingen zijn aardverschuivingen die massabewegingen ontstaan doordat:
- Bij aardbevingen delen afschuivingen op instabiele hellingen
- Bij overvloedige neerslag modder, puin, gesteente van een helling schuiven
- Er lahars ontstaan bij een vulkaanuitbarsting de sneeuw en het ijs smelten dan vanaf hoog
op de vulkaanhelling
Overstromingen
In de berggebieden van Zuid-Amerika zijn er flashfloods rivieren hebben plots een zeer hoge
piekafvoer.
In de vlakkere gebieden zijn er highfloods rivieren hebben een groot debiet.
Menselijke invloed
Vooral door ontbossing is de mens de oorzaak van deze rampen:
- Hellingen komen kaal te liggen
water trekt niet in de grond, maar stroomt weg
- Verkeerd landgebruik
afstroming
- Stedenbouw en wegenaanleg
verharding van het oppervlak leidt tot een kortere vertragingstijd
Door al deze dingen kan de rivier het water niet meer aan en overstroomt die
3.2 hazard management
Schade
Sinds 1960 is de economische schade van natuurramen verachtvoudigd.
Oorzaken:
- De ongebreidelde urbanisatie
- Armoede
- Slecht bestuur
- Constructie van gebouwen en infrastructuur op kwetsbare plekken
- Klimaatverandering en El Niño
- Ontbossing
Economisch gezien zijn de rampen voor ontwikkelingslanden desastreus.
, Risico’s
De hoogte van het risico voor een natuurramp met catastrofale gevolgen, hangt af van 3 factoren:
- De aard van de natuurramp
- Het aantal betrokken mensen en gebouwen
- De kwetsbaarheid van de samenleving:
o Fysieke factoren (slechte constructie gebouwen)
o Sociale factoren (achtergestelde bevolkingsgroepen)
o Economische factoren (onverzekerde informele sector)
o Milieufactoren (uitputting van hulpbronnen)
Hieruit blijkt dat de armere bevolkingsgroepen in de krottenwijken in Zuid-Amerika het meeste risico
lopen. Juist bij deze bevolkingsgroep is de risicoperceptie, de mate waarin men het risico om zelf
slachtoffer te worden ingeschat, vaak laag.
Maatregelen
Hazard management is een beleid om schade bij natuurramen te beperken of te voorkomen. In de
loop van de jaren 1970 en 1980 ontstond steeds meer het besef rekening te moeten houden met een
mogelijke ramp, maar pas na enkele catastrofale natuurrampen kwam met echt in actie.
Nu bestaat hazard management uit maatregelen vooraf en uit maatregelen erna:
- Onderzoek om risico’s te herkennen, vaststellen en begrijpen
- Het verminderen van risico bijv. door wetten over bouwlocaties
- Klaar zijn als het toch misgaat levens en leefomgeving redden
- Het opzetten van rampfondsen en afsluiten van verzekeringen om schade te dekken
- Het stimuleren van de veerkracht onder de bevolking en efficiënt organiseren van redding en
reconstructie na een ramp
3.3 de stad
Continent van steden
We leven in een netwerksamenleving. Dit is ontstaan door globalisering. Wereldsteden vormen
belangrijke knooppunten in dit netwerk en zijn hier door het fundament van de moderne
wereldeconomie.
Deze wereld steden kun je onderverdelen in twee verschillende soorten:
- Megasteden
> 10 miljoen inwoners
kampen met problemen als werken, wonen, verkeer en sanitaire voorzieningen
veel sloppenwijken
- Middelgrote steden
< 500.000 inwoners
groeien de laatste jaren het snelst, door ruraal-urbane migratie en natuurlijke groei.
deel van deze steden zijn ontstaan aan ontwikkelingscorridors, door de overheid
aangelegde transportroutes die gebieden ontsluiten.
anderen hebben mijnbouw- of toeristische functies.
3.1 natuurlijke gevaren in Zuid-Amerika
Vulkanen en aardbevingen
Aan de west kant van Zuid-Amerika is een subdutiezone, er vinden daar dus ook veel
vulkaanuitbarstingen en aardbevingen plaats. De aardbevingen op de zeebodem zorgen direct voor
tsunami’s en vloedgolven die vaak voor grote rampen zorgen. Ook zijn er veel vulkanen actief, een
direct gevolg van subductie. Het zijn eigenlijk altijd stratovulkanen die el vaak uitbarsten, maar de
schade is minimaal.
Massabewegingen
Indirecte gevolgen van bevingen zijn aardverschuivingen die massabewegingen ontstaan doordat:
- Bij aardbevingen delen afschuivingen op instabiele hellingen
- Bij overvloedige neerslag modder, puin, gesteente van een helling schuiven
- Er lahars ontstaan bij een vulkaanuitbarsting de sneeuw en het ijs smelten dan vanaf hoog
op de vulkaanhelling
Overstromingen
In de berggebieden van Zuid-Amerika zijn er flashfloods rivieren hebben plots een zeer hoge
piekafvoer.
In de vlakkere gebieden zijn er highfloods rivieren hebben een groot debiet.
Menselijke invloed
Vooral door ontbossing is de mens de oorzaak van deze rampen:
- Hellingen komen kaal te liggen
water trekt niet in de grond, maar stroomt weg
- Verkeerd landgebruik
afstroming
- Stedenbouw en wegenaanleg
verharding van het oppervlak leidt tot een kortere vertragingstijd
Door al deze dingen kan de rivier het water niet meer aan en overstroomt die
3.2 hazard management
Schade
Sinds 1960 is de economische schade van natuurramen verachtvoudigd.
Oorzaken:
- De ongebreidelde urbanisatie
- Armoede
- Slecht bestuur
- Constructie van gebouwen en infrastructuur op kwetsbare plekken
- Klimaatverandering en El Niño
- Ontbossing
Economisch gezien zijn de rampen voor ontwikkelingslanden desastreus.
, Risico’s
De hoogte van het risico voor een natuurramp met catastrofale gevolgen, hangt af van 3 factoren:
- De aard van de natuurramp
- Het aantal betrokken mensen en gebouwen
- De kwetsbaarheid van de samenleving:
o Fysieke factoren (slechte constructie gebouwen)
o Sociale factoren (achtergestelde bevolkingsgroepen)
o Economische factoren (onverzekerde informele sector)
o Milieufactoren (uitputting van hulpbronnen)
Hieruit blijkt dat de armere bevolkingsgroepen in de krottenwijken in Zuid-Amerika het meeste risico
lopen. Juist bij deze bevolkingsgroep is de risicoperceptie, de mate waarin men het risico om zelf
slachtoffer te worden ingeschat, vaak laag.
Maatregelen
Hazard management is een beleid om schade bij natuurramen te beperken of te voorkomen. In de
loop van de jaren 1970 en 1980 ontstond steeds meer het besef rekening te moeten houden met een
mogelijke ramp, maar pas na enkele catastrofale natuurrampen kwam met echt in actie.
Nu bestaat hazard management uit maatregelen vooraf en uit maatregelen erna:
- Onderzoek om risico’s te herkennen, vaststellen en begrijpen
- Het verminderen van risico bijv. door wetten over bouwlocaties
- Klaar zijn als het toch misgaat levens en leefomgeving redden
- Het opzetten van rampfondsen en afsluiten van verzekeringen om schade te dekken
- Het stimuleren van de veerkracht onder de bevolking en efficiënt organiseren van redding en
reconstructie na een ramp
3.3 de stad
Continent van steden
We leven in een netwerksamenleving. Dit is ontstaan door globalisering. Wereldsteden vormen
belangrijke knooppunten in dit netwerk en zijn hier door het fundament van de moderne
wereldeconomie.
Deze wereld steden kun je onderverdelen in twee verschillende soorten:
- Megasteden
> 10 miljoen inwoners
kampen met problemen als werken, wonen, verkeer en sanitaire voorzieningen
veel sloppenwijken
- Middelgrote steden
< 500.000 inwoners
groeien de laatste jaren het snelst, door ruraal-urbane migratie en natuurlijke groei.
deel van deze steden zijn ontstaan aan ontwikkelingscorridors, door de overheid
aangelegde transportroutes die gebieden ontsluiten.
anderen hebben mijnbouw- of toeristische functies.
