Probleem 2
Bronnen:
- B.C.J. van Velthoven en P.W. van Wijck, Recht en Efficiëntie, 6e druk, Deventer: Kluwer 2019,
hoofdstuk 3 eigendomsrechten, p. 61-109.
- G. De Geest, ‘Private versus gemene eigendom: de ‘Tragedy of the Commons’ herbekeken’,
in: K. Raes en H. Willekens (red.) Economische verklaringen van het recht, Amsterdam: VUGA
1994, p. 132-146.
- A. Nentjes, ‘Van wie is het milieu?’, (39) Ars Aequi 1990, p. 104-111.
1. Wat zijn de economische voor- en nadelen van 'gemeenschappelijke' en 'private'
eigendom?
Exclusiviteit = de mogelijkheid om anderen van het gebruik en de baten uit te sluiten
Schaarste = een spanning tussen de menselijke behoeften en de beschikbare hoeveelheid middelen
om deze behoefte te bevredigen
Rivaliteit = het gebruik van de/het een gaat ten koste van het gebruik van een/het ander
Private goederen hebben de kenmerken rivaliteit en exclusiviteit. Collectieve goederen daarentegen
worden gekenmerkt door non-rivaliteit en non-exclusiviteit in het gebruik.
Eigendom en eigendomsrechten
Eigendom wordt beschreven in 5:1 lid 1 BW, het gaat hier vooral om ‘het meest omvattende recht’
over een ‘zaak’. Hierbij gaat het om onroerende en roerende zaken. ‘Het meest omvattende recht’
legt 5:1 lid 2 BW uit: het is het gebruiksrecht die uiteenvalt in onbeperkte genot van een object en de
bevoegdheid te beschikken over dit goed. In 5:1 lid 2 BW zijn wel grenzen opgenomen: het recht mag
niet in strijd komen met de rechten van anderen en het geschreven of ongeschreven recht. Verder
zijn er in het Burgerlijk Wetboek nog veel regels die het eigendomsrecht inperken. Ten aanzien van
zaken moet voldaan zijn aan exclusiviteit en overdraagbaarheid, de bestaansvoorwaarden van de
markt.
Omdat het juridische begrip eigendom niet helemaal past, wordt het begrip property rights (private
eigendomsrechten) gebruikt. Het gaat hierbij om de bundel van exclusieve gebruiksrechten die
bepalen wat men met een object mag doen. Er zijn een aantal deelrechten:
- Het recht om een object te gebruiken
- Het recht op de opbrengsten van een object
- Het recht om anderen van het gebruik en de opbrengsten uit te sluiten
- Het recht om het object over te dragen aan een ander
Nadeel van geen eigendomsrecht
Het tegengaan van roof legt beslag op middelen, deze middelen hadden ook voor andere,
productievere doeleinden worden gebruikt.
Gemeenschappelijk eigendom voor- en nadelen
Voordelen Nadelen
Belangen van iedereen worden behartigd. Wanneer gebruikers van een gemeenschappelijk grond
aan hun eigen private kosten en opbrengsten houden,
wordt er geen rekening gehouden met de negatieve
gevolgen voor anderen.
Individuele rationaliteit kan leiden tot collectieve
Bronnen:
- B.C.J. van Velthoven en P.W. van Wijck, Recht en Efficiëntie, 6e druk, Deventer: Kluwer 2019,
hoofdstuk 3 eigendomsrechten, p. 61-109.
- G. De Geest, ‘Private versus gemene eigendom: de ‘Tragedy of the Commons’ herbekeken’,
in: K. Raes en H. Willekens (red.) Economische verklaringen van het recht, Amsterdam: VUGA
1994, p. 132-146.
- A. Nentjes, ‘Van wie is het milieu?’, (39) Ars Aequi 1990, p. 104-111.
1. Wat zijn de economische voor- en nadelen van 'gemeenschappelijke' en 'private'
eigendom?
Exclusiviteit = de mogelijkheid om anderen van het gebruik en de baten uit te sluiten
Schaarste = een spanning tussen de menselijke behoeften en de beschikbare hoeveelheid middelen
om deze behoefte te bevredigen
Rivaliteit = het gebruik van de/het een gaat ten koste van het gebruik van een/het ander
Private goederen hebben de kenmerken rivaliteit en exclusiviteit. Collectieve goederen daarentegen
worden gekenmerkt door non-rivaliteit en non-exclusiviteit in het gebruik.
Eigendom en eigendomsrechten
Eigendom wordt beschreven in 5:1 lid 1 BW, het gaat hier vooral om ‘het meest omvattende recht’
over een ‘zaak’. Hierbij gaat het om onroerende en roerende zaken. ‘Het meest omvattende recht’
legt 5:1 lid 2 BW uit: het is het gebruiksrecht die uiteenvalt in onbeperkte genot van een object en de
bevoegdheid te beschikken over dit goed. In 5:1 lid 2 BW zijn wel grenzen opgenomen: het recht mag
niet in strijd komen met de rechten van anderen en het geschreven of ongeschreven recht. Verder
zijn er in het Burgerlijk Wetboek nog veel regels die het eigendomsrecht inperken. Ten aanzien van
zaken moet voldaan zijn aan exclusiviteit en overdraagbaarheid, de bestaansvoorwaarden van de
markt.
Omdat het juridische begrip eigendom niet helemaal past, wordt het begrip property rights (private
eigendomsrechten) gebruikt. Het gaat hierbij om de bundel van exclusieve gebruiksrechten die
bepalen wat men met een object mag doen. Er zijn een aantal deelrechten:
- Het recht om een object te gebruiken
- Het recht op de opbrengsten van een object
- Het recht om anderen van het gebruik en de opbrengsten uit te sluiten
- Het recht om het object over te dragen aan een ander
Nadeel van geen eigendomsrecht
Het tegengaan van roof legt beslag op middelen, deze middelen hadden ook voor andere,
productievere doeleinden worden gebruikt.
Gemeenschappelijk eigendom voor- en nadelen
Voordelen Nadelen
Belangen van iedereen worden behartigd. Wanneer gebruikers van een gemeenschappelijk grond
aan hun eigen private kosten en opbrengsten houden,
wordt er geen rekening gehouden met de negatieve
gevolgen voor anderen.
Individuele rationaliteit kan leiden tot collectieve
