EXAMENBUNDEL EN KATERN
Examenbundel (19 t/m 51) & katern argumentatieve vaardigheden
KATERN ARGUMENTATITIEVE VAARDIGHEDEN
Hoofdstuk 1 standpunten en argumenten
1.1 Standpunten
Wanneer je een standpunt inneemt, dan geef je je mening over iets. Een standpunt kun je meestal
herkennen aan de volgende signaalwoorden: ik vind, volgensmij, ik denk dat, mijn conclusie is dat,
dus, daarom, kortom.
Er zijn 3 soorten standpunten:
• Positief standpunt → ik vind dat we als voorbereiding op het examen meer oude examens
moeten maken.
• Negatief standpunt → volgensmij moeten we als voorbereiding op het niet meer oude
examens examen maken.
• Standpunt van twijfel → ik ben er nog niet uit of het goed is dat we als voorbereiding op het
examen meer oude examens moeten maken.
1.2 Argumenten, tegenargumenten en weerleggingen
Met argumenten kun je je eigen standpunt verdedigen of het standpunt van een ander aanvallen. Met
een weerlegging ontkracht je een (tegen)argument. Argumenten kun je vaak herkennen aan
signaalwoorden als; want, omdat, namelijk, aangezien en immers . Een argument kan voor of achter
het standpunt staan, vb:
• De meeste politici zijn niet te vertrouwen (argument), dus ik ga in de toekomst niet meer
stemmen (standpunt).
• Ik vind dat prostitutie niet gelegaliseerd moet worden (standpunt), want veel vrouwen
worden ertoe gedwongen (argument).
Feitelijke en waarderende argumenten
Als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijk uitspraak noemen we die uitspraak een
feitelijk argument. Vb;
• Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad
(argument).
• Israël en de Palestijnen zullen niet snel nader tot elkaar komen (standpunt); ze hebben
immers nu al meer dan zestig jaar een ernstig conflict (argument).
Iemand kan zijn standpunt ook ondersteunen met een waarderend argument. Een waarderende
uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is. Vb;
• Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele
wereld (argument).
• Omdat we verplicht zijn om mensen in nood altijd te helpen (argument), vind ik dat we alle
vluchtelingen in Nederland moeten opnemen (standpunt).
Over een waarderend argument kun je van mening verschillen, over een feitelijk argument niet. Een
waarderend argument moet daarom vaak ondersteund worden.
, Tegenargumenten en weerleggingen
Met een tegenargument ontkracht je een standpunt; met een weerlegging ontkracht je een
argument. Vb;
• De kans is groot dat ze je na je overlijden als orgaandonor zullen gebruiken (standpunt); ze
zitten immers te springen om donororganen (argument).
Slecht één op de vijfduizend overledenen wordt gebruikt als orgaandonor (tegenargument).
• Ik wil niet meer naar Italië op vakantie (standpunt), want je kunt er in restaurants nauwelijks
vegetarische gerechten krijgen (argument).
Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels
(weerlegging).
Hoofdstuk 2 argumentatie
2.1 Argumentatieschema’s
Het geheel van argumenten en standpunt wordt een argumentatie genoemd. De aard van het verband
tussen argument(en) en standpunt noemen we argumentatieschema. Er zijn verschillende
argumentatieschema’s. De argumentatie kan gebaseerd zijn op:
• Oorzaak en gevolg
• Kenmerk of eigenschap
• Voor- en nadelen
• Voorbeelden
• Vergelijking
• Autoriteit
Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
Bij dit type argumentatie wordt ervan uitgegaan dat een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een
ander feit of gebeurtenis. Vb;
• Zijn vader is onlangs overleden (oorzaak en argument). Daardoor is voor hem op dit moment
zijn examen van minder belang (gevolg en standpunt).
• Het zou mij niet verbazen als we straks allemaal buikpijn hebben (gevolg en standpunt). Het
vlees was namelijk nog helemaal rood van binnen, zo slecht doorbakken was het (oorzaak en
argument).
Argumentatie op basis van voor- en nadelen
Bij dit type argumentatie wordt er een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken met de
nadelen en op basis van de uitkomst daarvan wordt er een oordeel uitgesproken. Vb;
• Als je 4 havo overdoet, dan krijg je wel een goede basis om in havo 5 met goede cijfers te
slagen. Daar staat tegenover dat je het weliswaar heel zwaar krijgt als je overgaat naar 5
havo, maar dat je toch ook een kans hebt dat je meteen slaagt (argumenten). Als ik jou was,
zou ik het proberen in 5 havo (standpunten).
• Zonder parlement kan een regering veel sneller beslissingen nemen en zijn we bovendien
verlost van een geldverslindende instelling. Aan de andere kant: enkelen krijgen het dan
alleen voor het zeggen en willen misschien zelfs andersdenkenden het zwijgen opleggen.
Dat laatste weegt toch het zwaarst (argumenten). Laten we dus het parlement maar niet
afschaffen (standpunt).
Examenbundel (19 t/m 51) & katern argumentatieve vaardigheden
KATERN ARGUMENTATITIEVE VAARDIGHEDEN
Hoofdstuk 1 standpunten en argumenten
1.1 Standpunten
Wanneer je een standpunt inneemt, dan geef je je mening over iets. Een standpunt kun je meestal
herkennen aan de volgende signaalwoorden: ik vind, volgensmij, ik denk dat, mijn conclusie is dat,
dus, daarom, kortom.
Er zijn 3 soorten standpunten:
• Positief standpunt → ik vind dat we als voorbereiding op het examen meer oude examens
moeten maken.
• Negatief standpunt → volgensmij moeten we als voorbereiding op het niet meer oude
examens examen maken.
• Standpunt van twijfel → ik ben er nog niet uit of het goed is dat we als voorbereiding op het
examen meer oude examens moeten maken.
1.2 Argumenten, tegenargumenten en weerleggingen
Met argumenten kun je je eigen standpunt verdedigen of het standpunt van een ander aanvallen. Met
een weerlegging ontkracht je een (tegen)argument. Argumenten kun je vaak herkennen aan
signaalwoorden als; want, omdat, namelijk, aangezien en immers . Een argument kan voor of achter
het standpunt staan, vb:
• De meeste politici zijn niet te vertrouwen (argument), dus ik ga in de toekomst niet meer
stemmen (standpunt).
• Ik vind dat prostitutie niet gelegaliseerd moet worden (standpunt), want veel vrouwen
worden ertoe gedwongen (argument).
Feitelijke en waarderende argumenten
Als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijk uitspraak noemen we die uitspraak een
feitelijk argument. Vb;
• Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad
(argument).
• Israël en de Palestijnen zullen niet snel nader tot elkaar komen (standpunt); ze hebben
immers nu al meer dan zestig jaar een ernstig conflict (argument).
Iemand kan zijn standpunt ook ondersteunen met een waarderend argument. Een waarderende
uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is. Vb;
• Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele
wereld (argument).
• Omdat we verplicht zijn om mensen in nood altijd te helpen (argument), vind ik dat we alle
vluchtelingen in Nederland moeten opnemen (standpunt).
Over een waarderend argument kun je van mening verschillen, over een feitelijk argument niet. Een
waarderend argument moet daarom vaak ondersteund worden.
, Tegenargumenten en weerleggingen
Met een tegenargument ontkracht je een standpunt; met een weerlegging ontkracht je een
argument. Vb;
• De kans is groot dat ze je na je overlijden als orgaandonor zullen gebruiken (standpunt); ze
zitten immers te springen om donororganen (argument).
Slecht één op de vijfduizend overledenen wordt gebruikt als orgaandonor (tegenargument).
• Ik wil niet meer naar Italië op vakantie (standpunt), want je kunt er in restaurants nauwelijks
vegetarische gerechten krijgen (argument).
Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels
(weerlegging).
Hoofdstuk 2 argumentatie
2.1 Argumentatieschema’s
Het geheel van argumenten en standpunt wordt een argumentatie genoemd. De aard van het verband
tussen argument(en) en standpunt noemen we argumentatieschema. Er zijn verschillende
argumentatieschema’s. De argumentatie kan gebaseerd zijn op:
• Oorzaak en gevolg
• Kenmerk of eigenschap
• Voor- en nadelen
• Voorbeelden
• Vergelijking
• Autoriteit
Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
Bij dit type argumentatie wordt ervan uitgegaan dat een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een
ander feit of gebeurtenis. Vb;
• Zijn vader is onlangs overleden (oorzaak en argument). Daardoor is voor hem op dit moment
zijn examen van minder belang (gevolg en standpunt).
• Het zou mij niet verbazen als we straks allemaal buikpijn hebben (gevolg en standpunt). Het
vlees was namelijk nog helemaal rood van binnen, zo slecht doorbakken was het (oorzaak en
argument).
Argumentatie op basis van voor- en nadelen
Bij dit type argumentatie wordt er een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken met de
nadelen en op basis van de uitkomst daarvan wordt er een oordeel uitgesproken. Vb;
• Als je 4 havo overdoet, dan krijg je wel een goede basis om in havo 5 met goede cijfers te
slagen. Daar staat tegenover dat je het weliswaar heel zwaar krijgt als je overgaat naar 5
havo, maar dat je toch ook een kans hebt dat je meteen slaagt (argumenten). Als ik jou was,
zou ik het proberen in 5 havo (standpunten).
• Zonder parlement kan een regering veel sneller beslissingen nemen en zijn we bovendien
verlost van een geldverslindende instelling. Aan de andere kant: enkelen krijgen het dan
alleen voor het zeggen en willen misschien zelfs andersdenkenden het zwijgen opleggen.
Dat laatste weegt toch het zwaarst (argumenten). Laten we dus het parlement maar niet
afschaffen (standpunt).
