Inhoudsopgave
Todorov et al. (2015) – Social attributions from faces: Determinants,
consequences, accuracy, and functional significance.......................................2
Russell (2015) – Moving on from the basic theory of facial expressions...........10
Kennisclip Intro sociale cognitie....................................................................15
Kennisclip Sociale waarneming.....................................................................17
Hoorcollege 1 – Van waarneming naar sociale cognitie...................................21
Kennisclip Hoe mensen kennis structureren, opslaan en ophalen....................25
Kennisclip Omgaan met onze beperkingen.....................................................31
Hoorcollege 2 – Hoe mensen kennis structureren en opslaan & Omgaan met
onze beperkingen.........................................................................................37
Kennisclip Het gebruik van geactiveerde informatie.......................................41
Kennisclip Selectie en reconstructie van informatie.......................................45
Hoorcollege 3 – Selectie, gebruik en reconstructie van informatie..................49
Kennisclip Communiceren van informatie: Taalabstractie...............................53
Hoorcollege 4 – Het communiceren van informatie.........................................58
Kennisclip Attitudes.....................................................................................63
Kennisclip Indirecte maten...........................................................................66
Hoorcollege 5 – Attitudes..............................................................................68
Eslick et al. (2011) – Ironic effects of drawing attention to story errors...........71
Tomas Chamorro-Premuzic – How the web distorts reality and impairs our
judgment skills............................................................................................. 74
Rapp et al. (2013) – Reducing reliance on inaccurate information...................77
Kennisclip Motivatie en zelf-regulatie............................................................82
Kennisclip Prosociaal gedrag........................................................................86
Hoorcollege 6 – Motivatie, zelf-regulatie & prosociaal gedrag.........................88
,Todorov et al. (2015) – Social attributions
from faces: Determinants, consequences,
accuracy, and functional significance.
Inleiding
Mensen vormen snel oordelen op basis van gezichten, zoals of iemand
betrouwbaar is. Asch, een van de grondleggers van de moderne sociale
psychologie, stelde dat we onmiddellijk een indruk krijgen van iemands
karakter bij een blik of een paar woorden. Deze indrukken vormen zich
snel en moeiteloos, en kunnen later verrijkt of veranderd worden, maar
zijn onvermijdelijk. Verdere studies bevestigden dat een blootstelling van
slechts 34 milliseconden al genoeg was voor het vormen van een indruk,
en dat deze indrukken niet veranderen bij langere blootstellingen.
Indrukken van gezichten zijn natuurlijke beoordelingen die meer te maken
hebben met perceptie dan met denken.
In oude culturen geloofde men dat gezichten een weerspiegeling zijn van
iemands ware aard. Hoewel de specifieke opvattingen varieerden, deelden
ze de aanname dat er een directe correspondentie was tussen uiterlijk en
persoonlijkheid. Deze ideeën bereikten hun hoogtepunt in de negentiende
eeuw, maar werden later in de twintigste eeuw verworpen. Toch hadden
de fysiognomisten deels gelijk: mensen worden dagelijks beïnvloed door
gezichtskenmerken.
Zoals fysiognomisten al vermoedden, is er consensus in indrukken van
gezichtsuitdrukking, een feit dat al vroeg werd vastgesteld in de
psychologie. In een notendop, worden attributies van gezichten
geconstrueerd uit adaptieve signalen die informatief kunnen zijn in de
directe situatie, maar slechte indicatoren zijn van stabiele
persoonlijkheidskenmerken.
Perceptuele determinanten van sociale attributies van gezichten
Wetenschappers hebben geprobeerd te achterhalen welke kenmerken van
een gezicht leiden tot specifieke indrukken. Er is consensus over
persoonlijkheidsoordelen op basis van gezichten, wat betekent dat het
mogelijk moet zijn om de kenmerken te identificeren die deze oordelen
veroorzaken. Modern onderzoek heeft aangetoond dat er een brede
overeenkomst is tussen de oordelen over gezichtskenmerken en
persoonlijkheidskenmerken.
Globale gezichtskenmerken, zoals een baby-achtig uiterlijk, hebben
invloed op sociale attributies. Zo worden volwassenen met een baby-
2
,achtig gezicht gezien als fysiek zwak, naïef, onderdanig, eerlijk, vriendelijk
en warm. Andere studies toonden aan dat aantrekkelijkheid en
mannelijkheid/vrouwelijkheid ook sterke sociale attributies beïnvloeden,
zoals competentie en dominantie.
Het samenspel tussen emotionele expressies en sociale attributies is ook
uitgebreid bestudeerd. Boze gezichten worden gezien als dominanter,
terwijl lachende gezichten betrouwbaarder overkomen. Dit geldt ook voor
emotioneel neutrale gezichten; hun gelijkenis met specifieke emotionele
uitdrukkingen voorspelt de persoonlijkheidsoordelen.
Ondanks de identificatie van meerdere determinanten van sociale
attributies, is er mogelijk andere informatie die belangrijk is maar niet
wordt vastgelegd door deze hypothese-gedreven benadering. Een
uitdaging hierbij is de enorme hoeveelheid mogelijke hypothesen. Daarom
hebben Todorov en zijn collega's een alternatieve, data-gedreven
benadering ontwikkeld om sociale perceptie van gezichten objectief te
modelleren.
Data-gedreven methoden: stimulusgestuurde technieken voor het
identificeren van kwantitatieve relaties tussen hoogdimensionale
variabelen (bijv. beelden) en gedrag (bijv. beslissingen) die niet
worden beperkt door voorafgaande hypotheses.
Data-gedreven modellen bieden bijna volledige experimentele controle
over gezichtsstimuli, kunnen toegepast worden op vele
gezichtsidentiteiten en kunnen parametrisch gemanipuleerd worden. Deze
modellen zijn effectief gebruikt in experimenten die de effecten van
uiterlijk op sociale uitkomsten bestuderen.
Ondanks hun kracht zijn data-gedreven methoden afhankelijk van de
stimuli die gebruikt worden om het model te bouwen. Als belangrijke
kenmerken niet variëren in de oorspronkelijke set gezichten, worden deze
kenmerken niet geïdentificeerd. Onderzoek met diverse gezichten van het
internet, heeft aangetoond dat leeftijd een belangrijke cue is voor sociale
attributies.
Om sociale perceptie van gezichten te onderzoeken, zijn ook
psychofysische omgekeerde correlatiemethoden gebruikt.
Omgekeerde correlatiemethoden: terwijl de stimulusattributen
willekeurig variëren, ligt de respons vast. De respons wordt gebruikt
om de variatie in de stimuli te classificeren
Deze technieken visualiseren de gezichtsinformatie die belangrijk is voor
sociale perceptie door deelnemers ruisachtige beelden van gezichten te
laten beoordelen. Deze methoden hebben succesvol aangetoond welke
3
, gezichtskenmerken, zoals mond, ogen, wenkbrauwen en kaak, sociale
oordelen beïnvloeden.
Samenvattend zijn zowel hypothese-gedreven als data-gedreven
benaderingen nuttig om te begrijpen hoe gezichtskenmerken sociale
percepties beïnvloeden. Deze technieken bieden waardevolle inzichten die
toepasbaar zijn in verschillende contexten, van emotieperceptie tot
stereotypevorming en sociale groepsoordelen.
Niet-perceptuele determinanten van sociale attributies van
gezichten
Hoewel de genoemde modellen nuttig zijn voor het ontdekken van
gezichtskenmerken die belangrijk zijn voor sociale attributies, zijn ze niet
voldoende om alle determinanten van deze attributies volledig te
karakteriseren.
Een extra bron van variatie in sociale attributies is de typischheid van
gezichten. Atypische gezichten worden als minder betrouwbaar
beoordeeld. Dit suggereert dat veranderingen in de typischheid van
gezichten sociale attributies kunnen beïnvloeden, bijvoorbeeld door
deelnemers te laten wennen aan vreemd uitziende gezichten. Een grotere
vertrouwdheid met de eigen groep kan ook de waargenomen typischheid
van gezichten veranderen en kan de voorkeur voor gezichten binnen de
eigen groep gedeeltelijk verklaren.
Incidentele associaties met gezichten kunnen ook hun evaluaties
beïnvloeden. Bijvoorbeeld, gezichten die geassocieerd worden met een
vermijdingsreactie worden als minder betrouwbaar beschouwd: wanneer
participanten een reactie moesten weerhouden bij betrouwbaar-uitziende
participanten werden gezichten als minder betrouwbaar beschouwd dan
wanneer participanten geen reactie hoefden te weerhouden bij
betrouwbaar-uitziende gezichten.
Sociale categoriekennis heeft ook invloed op de gezichtsperceptie.
Stereotypen worden toegepast zodra een gezicht wordt geclassificeerd als
behorend tot een bepaalde etnische groep. Impliciete etnische
vooroordelen kunnen de beoordeling van gezichtsbetrouwbaarheid
voorspellen.
Kennis over specifieke personen heeft grote effecten op de evaluatie van
gezichten. Gezichtskenmerken die geassocieerd worden met positieve
gedragingen worden positiever beoordeeld, en deze effecten kunnen
worden gegeneraliseerd naar nieuwe gezichten.
Tenslotte worden gezichten die lijken op het eigen gezicht positiever
beoordeeld. Deelnemers beoordelen gezichten die gedeeltelijk met hun
4
Todorov et al. (2015) – Social attributions from faces: Determinants,
consequences, accuracy, and functional significance.......................................2
Russell (2015) – Moving on from the basic theory of facial expressions...........10
Kennisclip Intro sociale cognitie....................................................................15
Kennisclip Sociale waarneming.....................................................................17
Hoorcollege 1 – Van waarneming naar sociale cognitie...................................21
Kennisclip Hoe mensen kennis structureren, opslaan en ophalen....................25
Kennisclip Omgaan met onze beperkingen.....................................................31
Hoorcollege 2 – Hoe mensen kennis structureren en opslaan & Omgaan met
onze beperkingen.........................................................................................37
Kennisclip Het gebruik van geactiveerde informatie.......................................41
Kennisclip Selectie en reconstructie van informatie.......................................45
Hoorcollege 3 – Selectie, gebruik en reconstructie van informatie..................49
Kennisclip Communiceren van informatie: Taalabstractie...............................53
Hoorcollege 4 – Het communiceren van informatie.........................................58
Kennisclip Attitudes.....................................................................................63
Kennisclip Indirecte maten...........................................................................66
Hoorcollege 5 – Attitudes..............................................................................68
Eslick et al. (2011) – Ironic effects of drawing attention to story errors...........71
Tomas Chamorro-Premuzic – How the web distorts reality and impairs our
judgment skills............................................................................................. 74
Rapp et al. (2013) – Reducing reliance on inaccurate information...................77
Kennisclip Motivatie en zelf-regulatie............................................................82
Kennisclip Prosociaal gedrag........................................................................86
Hoorcollege 6 – Motivatie, zelf-regulatie & prosociaal gedrag.........................88
,Todorov et al. (2015) – Social attributions
from faces: Determinants, consequences,
accuracy, and functional significance.
Inleiding
Mensen vormen snel oordelen op basis van gezichten, zoals of iemand
betrouwbaar is. Asch, een van de grondleggers van de moderne sociale
psychologie, stelde dat we onmiddellijk een indruk krijgen van iemands
karakter bij een blik of een paar woorden. Deze indrukken vormen zich
snel en moeiteloos, en kunnen later verrijkt of veranderd worden, maar
zijn onvermijdelijk. Verdere studies bevestigden dat een blootstelling van
slechts 34 milliseconden al genoeg was voor het vormen van een indruk,
en dat deze indrukken niet veranderen bij langere blootstellingen.
Indrukken van gezichten zijn natuurlijke beoordelingen die meer te maken
hebben met perceptie dan met denken.
In oude culturen geloofde men dat gezichten een weerspiegeling zijn van
iemands ware aard. Hoewel de specifieke opvattingen varieerden, deelden
ze de aanname dat er een directe correspondentie was tussen uiterlijk en
persoonlijkheid. Deze ideeën bereikten hun hoogtepunt in de negentiende
eeuw, maar werden later in de twintigste eeuw verworpen. Toch hadden
de fysiognomisten deels gelijk: mensen worden dagelijks beïnvloed door
gezichtskenmerken.
Zoals fysiognomisten al vermoedden, is er consensus in indrukken van
gezichtsuitdrukking, een feit dat al vroeg werd vastgesteld in de
psychologie. In een notendop, worden attributies van gezichten
geconstrueerd uit adaptieve signalen die informatief kunnen zijn in de
directe situatie, maar slechte indicatoren zijn van stabiele
persoonlijkheidskenmerken.
Perceptuele determinanten van sociale attributies van gezichten
Wetenschappers hebben geprobeerd te achterhalen welke kenmerken van
een gezicht leiden tot specifieke indrukken. Er is consensus over
persoonlijkheidsoordelen op basis van gezichten, wat betekent dat het
mogelijk moet zijn om de kenmerken te identificeren die deze oordelen
veroorzaken. Modern onderzoek heeft aangetoond dat er een brede
overeenkomst is tussen de oordelen over gezichtskenmerken en
persoonlijkheidskenmerken.
Globale gezichtskenmerken, zoals een baby-achtig uiterlijk, hebben
invloed op sociale attributies. Zo worden volwassenen met een baby-
2
,achtig gezicht gezien als fysiek zwak, naïef, onderdanig, eerlijk, vriendelijk
en warm. Andere studies toonden aan dat aantrekkelijkheid en
mannelijkheid/vrouwelijkheid ook sterke sociale attributies beïnvloeden,
zoals competentie en dominantie.
Het samenspel tussen emotionele expressies en sociale attributies is ook
uitgebreid bestudeerd. Boze gezichten worden gezien als dominanter,
terwijl lachende gezichten betrouwbaarder overkomen. Dit geldt ook voor
emotioneel neutrale gezichten; hun gelijkenis met specifieke emotionele
uitdrukkingen voorspelt de persoonlijkheidsoordelen.
Ondanks de identificatie van meerdere determinanten van sociale
attributies, is er mogelijk andere informatie die belangrijk is maar niet
wordt vastgelegd door deze hypothese-gedreven benadering. Een
uitdaging hierbij is de enorme hoeveelheid mogelijke hypothesen. Daarom
hebben Todorov en zijn collega's een alternatieve, data-gedreven
benadering ontwikkeld om sociale perceptie van gezichten objectief te
modelleren.
Data-gedreven methoden: stimulusgestuurde technieken voor het
identificeren van kwantitatieve relaties tussen hoogdimensionale
variabelen (bijv. beelden) en gedrag (bijv. beslissingen) die niet
worden beperkt door voorafgaande hypotheses.
Data-gedreven modellen bieden bijna volledige experimentele controle
over gezichtsstimuli, kunnen toegepast worden op vele
gezichtsidentiteiten en kunnen parametrisch gemanipuleerd worden. Deze
modellen zijn effectief gebruikt in experimenten die de effecten van
uiterlijk op sociale uitkomsten bestuderen.
Ondanks hun kracht zijn data-gedreven methoden afhankelijk van de
stimuli die gebruikt worden om het model te bouwen. Als belangrijke
kenmerken niet variëren in de oorspronkelijke set gezichten, worden deze
kenmerken niet geïdentificeerd. Onderzoek met diverse gezichten van het
internet, heeft aangetoond dat leeftijd een belangrijke cue is voor sociale
attributies.
Om sociale perceptie van gezichten te onderzoeken, zijn ook
psychofysische omgekeerde correlatiemethoden gebruikt.
Omgekeerde correlatiemethoden: terwijl de stimulusattributen
willekeurig variëren, ligt de respons vast. De respons wordt gebruikt
om de variatie in de stimuli te classificeren
Deze technieken visualiseren de gezichtsinformatie die belangrijk is voor
sociale perceptie door deelnemers ruisachtige beelden van gezichten te
laten beoordelen. Deze methoden hebben succesvol aangetoond welke
3
, gezichtskenmerken, zoals mond, ogen, wenkbrauwen en kaak, sociale
oordelen beïnvloeden.
Samenvattend zijn zowel hypothese-gedreven als data-gedreven
benaderingen nuttig om te begrijpen hoe gezichtskenmerken sociale
percepties beïnvloeden. Deze technieken bieden waardevolle inzichten die
toepasbaar zijn in verschillende contexten, van emotieperceptie tot
stereotypevorming en sociale groepsoordelen.
Niet-perceptuele determinanten van sociale attributies van
gezichten
Hoewel de genoemde modellen nuttig zijn voor het ontdekken van
gezichtskenmerken die belangrijk zijn voor sociale attributies, zijn ze niet
voldoende om alle determinanten van deze attributies volledig te
karakteriseren.
Een extra bron van variatie in sociale attributies is de typischheid van
gezichten. Atypische gezichten worden als minder betrouwbaar
beoordeeld. Dit suggereert dat veranderingen in de typischheid van
gezichten sociale attributies kunnen beïnvloeden, bijvoorbeeld door
deelnemers te laten wennen aan vreemd uitziende gezichten. Een grotere
vertrouwdheid met de eigen groep kan ook de waargenomen typischheid
van gezichten veranderen en kan de voorkeur voor gezichten binnen de
eigen groep gedeeltelijk verklaren.
Incidentele associaties met gezichten kunnen ook hun evaluaties
beïnvloeden. Bijvoorbeeld, gezichten die geassocieerd worden met een
vermijdingsreactie worden als minder betrouwbaar beschouwd: wanneer
participanten een reactie moesten weerhouden bij betrouwbaar-uitziende
participanten werden gezichten als minder betrouwbaar beschouwd dan
wanneer participanten geen reactie hoefden te weerhouden bij
betrouwbaar-uitziende gezichten.
Sociale categoriekennis heeft ook invloed op de gezichtsperceptie.
Stereotypen worden toegepast zodra een gezicht wordt geclassificeerd als
behorend tot een bepaalde etnische groep. Impliciete etnische
vooroordelen kunnen de beoordeling van gezichtsbetrouwbaarheid
voorspellen.
Kennis over specifieke personen heeft grote effecten op de evaluatie van
gezichten. Gezichtskenmerken die geassocieerd worden met positieve
gedragingen worden positiever beoordeeld, en deze effecten kunnen
worden gegeneraliseerd naar nieuwe gezichten.
Tenslotte worden gezichten die lijken op het eigen gezicht positiever
beoordeeld. Deelnemers beoordelen gezichten die gedeeltelijk met hun
4
