Samenvatting interactie micro-organismen en gastheer

Interactie MO en gastheer




Hoofdstuk 1: interacties micro-organismen en gastheer
Inleiding
Persoon heeft barrières, als MO deze barrières indringen kunnen ze je ziek maken
PATHOGEEN = MO dat ziekte kan veroorzaken
Als MO de afweer van zijn gastheer kunnen overwinnen, zal de gastheer ziek worden


Pathologie, infectie en ziekten
PATHOLOGIE = de studie van ziekten
Ziekte is niet hetzelfde als infectie:
 INFECTIE = invasie en kolonisatie van de MO in de gastheer
 ZIEKTE = (deel van) het lichaam functioneert niet meer door de infectie
Slide 8:
o Mazelen: besmet via lucht  komt in de witte bloedcellen (wbc)(altijd aanwezig bij infectie)
terecht en zorgt daar voor ontstekingen van de kleine capillaire thv de huid  veroorzaakt
huiduitslag


Normale microbiota
NORMALE MICROBIOTA = MO die permanent aanwezig zijn in of op je lichaam en ze maken je niet
ziek
Slide 9:
o Plaveiselcellen in de vagina: een zwangere mama (kind zit kiemvrij in de buik)  kind wordt
geboren dus MO gaan langs alle kanten op het kind terechtkomen
Hoe komen de MO terecht op het kind?
 Vlak voor de geboorte gaat het aantal lactobacillen in de vagina toenemen
 Daarna via voeding, ademhaling,…
 Variatie: door omgevingsfactoren, ziekten,…
! normale microbiota kunnen op één of andere manier op de foute plaats terechtkomen, dit
veroorzaakt ziekte
o Vb: Escherichia coli: zitten altijd in de normale darmflora  kan terechtkomen bij de uitgang
voor het plassen  veroorzaakt cystitis (blaasontsteking) (slide 10)
 transiënte microbiota
 Tijdelijk
 Verwijderen door bv handen te wassen
! 70kg  2kg MO : je hebt 10x meer MO in je lijf dan cellen)

HUMAAN MICROBIOOM PROJECT = in kaart brengen van normale microbiota en
link brengen tussen ziekte en gezondheid


Relatie tussen normale microbiota en gastheer

1

,Interactie MO en gastheer




Microbieel antagonisme (= competitieve exclusie)


 = MO tegenwerken
 = normale microbiota beschermt ons tegen schadelijke MO omdat 2 species die vechten voor
dezelfde niche niet alle 2 kunnen overleven

! evenwicht verstoort  ziekte ontwikkelen

Slide13: pH vagina = 4  verhindert de gistcellen (candida albicans)
 door antibiotica, zeep, sperma,… kan de gistcel veroorzaakt worden

Artikel stoelgangtransplantatie:
Bij therapie resistente Clostridium difficile infectie


SYMBIOSE = relatie normale microbiotica en gastheer
 Commensalisme = MO heeft voordeel voor het samenleven, maar de gastheer heeft geen
schade of voordeel ervan (vb S.epidermidis)
 Mutualisme = iedereen wordt beter; zowel gastheer als MO hebben voordeel voor het
samenleven (E.coli)
 Parasitisme = MO heeft voordeel, maar gastheer heeft nadeel (virussen)

Opportunistische MO’s  denken vooral aan zichzelf  veroorzaken geen ziekte in eigen habitat maar
wel daarbuiten (E.coli)

! sommige mensen zijn drager
 Worden zelf niet ziek
 Kunnen andere wel besmetten
Vb: Neisseria meningitides
 Blijft goedaardig in de luchtwegen van de dragers
 Kan hersenvliesontsteking veroorzaken
Vb: Streptococcus pneumoniae
 Goedaardig in de neus en keel van de drager
 Kan longontsteking veroorzaken
Coöperatie tussen MO = samenwerking
Vb: andere MO op tand
 Streptococcen zitten er altijd (normale microbiota)
 Andere MO gaan zich vasthechten aan streptococcen en gaan indringen in je tandvlees en een
abces veroorzaken


De ethiologie van infectieziekten
ETHIOLOGIE = de oorzaak van infectieziekten
Voorbeeld: tekenbeet
 Kan ziekte van lyme veroorzaken
 Erythema migrans = rode vlek
 Borrelia burgdorferie als de teek besmet is
! soms is het meer complex
 Epstein Barr virus EBV (klierkoorts)
 Geassocieerd met kanker, niet duidelijk hoe

2

, Interactie MO en gastheer




! niet alle ziektes worden veroorzaakt door MO




 Voorbeeld: alzheimer
 Erfelijke aandoeningen


De postulaten van Koch (tussentitel 1.4.1)

= de regels
Robert Koch (2de helft v/d 19de eeuw)
 1. Je moet hetzelfde MO in elk geval kunnen aantonen
 2. Je moet het MO kunnen kweken en isoleren
 3. Het gekweekte MO moet de ziekte verwekken in een nieuw gezond proefdier
 4. Vanuit dat dier terug het MO kunnen kweken en isoleren
! uitzonderingen:
 Soms lukt het kweken niet
 Soms zijn symptomen zo duidelijk dat identificatie niet nodig is (vb: tetanus)
 Één aandoening  meerdere verwekkers (vb: longontsteking)
 Soms veroorzaakt MO geen ziekte bij proefdier (vb: HIV)


Classificeren van infectieziekten
MYALGIE = spierpijn
MALAISE = zich slecht voelen
Symptomen versus klinische tekenen
 Symptomen = subjectief verandering van lichaamsfunctie (voor ene heel erg, voor de andere
niet) (vb: spierpijn)
 Klinische tekenen = meetbaar (vb: gezwollen lymfeknopen)
 Symptomen + klinische tekenen = DIAGNOSE = identificatie van ziekten
SYNDROOM = groep van symptomen en tekenen
Overdraagbaar versus niet overdraagbaar
 OVERDRAAGBAAR = van de ene naar de ander gastheer (vb: mazelen)
 NIET OVERDRAAGBAAR = MO die buiten het lichaam overleven (vb:tetanus)
3 manieren om ziekte te classificeren
 1. Voorkomen
 2. Ernst en duur
 3. Welk deel v/h lichaam is aangetast
Voorkomen:
 INCIDENTIE = aantal nieuwe gevallen/ aantal mensen dat de ziekte krijgt in een bepaalde
periode
 PREVALENTIE = totaal aantal mensen dat de ziekte heeft op een bepaald tijdstip
 SPORADISCH = ziekte die zelden voorkomt (vb= tyfus)
 ENDEMISCH = een ziekte die constant aanwezig is onder de bevolking (vb: verkoudheid)
 EPIDEMIE = een stijging op korte tijd (vb: griep)
 PANDEMIE = wereldwijd probleem (vb: corona, diabetes)

3