Samenvatting verklaring- en hulpverleningsmodellen

Inleiding

Grondlegger contextueel denken: NAGY




Kijken naar de menselijke relaties vanuit 4 dimensies van Nagy = contextueel denken

Dimensie 1: feiten
 Reëele toestand en feitelijke samenstelling
Bv. Het is een gezin van 3 kinderen

Dimensie 2: psyche
 Verwerking gezinsgeschiedenis (emotie, nabijheid, …)
Hoe beleven mensen die feiten?

Dimensie 3: interacties (systeemdenken!)
 Van lineair denken naar een circulaire kijk
 Wat is een systeem?
 Eigenschappen van een open-informatieverwerkend systeem
 Communicatietheorie van Watzlawick
 Territorialiteitstheorie van Bakker en Bakker
Hoe verloopt de communicatie in het gezin? Wie heeft welke rol?

Dimensie 4: relationele ethiek
 Contextuele basisbegrippen
 Contextuele basisattituden
Hoe zitten relaties in elkaar? (Parentificatie, loyaliteit, …)

4 dimensies van de relationele werkelijkheid —> voordelen
 Respect voor cliëntsysteem in zijn totaliteit geheel ipv deeltje
 Ruimer zicht op kansen tot groei
 Recht aan elk denkkader over het menselijk functioneren
 Onderlinge verhoudingen van visies en mensbeelden worden duidelijk
 Een gemeenschappelijke taal in multidisciplinair overleg
 Nummering is code, geen waarde-oordeel eerste is niet beter dan de vierde
 Niet los van, maar verweven met elkaar constant wisselen van dimensie in de praktijk, bv. Bij feit
vragen naar beleving ervan
Voorbeeld: gelaagdheid in gedrag
1

,  ‘Tine vertelt dat haar 6-jarige dochter, Veerle, bijzonder storend gedrag vertoont op het moment dat
zij met haar vriendin rustig wil spreken over de ernstige spanningen met haar echtgenoot. Zij heeft veel
behoefte aan dit contact en Veerle maakt het haar onmogelijk om tot een rustig gesprek te komen.’
(Heylen en Janssens, 2001, p. 41)
 Hypothesen over gedrag van Veerle:
o Lastig kind
o Aandachttrekkend gedrag
o Strategisch stoorzendergedrag
o Uitingsvorm van verdriet
o Vermoeidheid
o Ritueel reddingsgedrag
o Zondebok
o Ziek?
o Uiting van gespleten loyaliteit
o Zich aan de regels houden




DIMENSIE 1: De objectiveerbare feiten

2

, 1. Feiten

 Zwart/wit
 Objectiveerbaar
 Geen beleving, interpretaties, veronderstellingen, hypothesen,
waardering of afkeuring, …

Biologisch/medisch kader
 Geslacht
 Leeftijd
 Geboorte
 Dood
 Zwangerschap
 Ras
 Genetische kaart, erfelijke ziekten
 Lichamelijke ziekten
 Fysisch gestel
 Huidige lichamelijke toestand
 Invloed van geneeskunde
 Medische en/of psychiatrische diagnose
 (para)medische hulpverlening

Financieel/materieel kader
 (Gezins)inkomen, schulden
 Onderwijs
 Arbeid en tewerkstelling
 Armoede
 Huisvesting
 Mobiliteitsmogelijkheden

Wettelijk en juridisch kader

Economisch en ecologisch kader:
 Hoog/laagconjunctuur
 Socio-economische status
 Milieu-omstandigheden


Sociologisch/cultureel kader
 Relatie/samenlevingsvormen
 Klasse
 Gender

Historisch kader

Religieus/spiritueel kader

2. Ontmoeten!? (via de 1ste dimensie)

Cliënt(systeem) wordt in zijn waarde gezien
 Meer dan dossier/nummer
 Wat is voor mij echt ondersteunend?

Cliënt(systeem) komt in verbinding met zichzelf
 Mijn verhaal is uniek
 Ik ben de moeite waard om te tijd voor te nemen
 Ik ben de moeite waard om te beluisteren
 Cliëntsysteem komt tot stilstand en komt op verhaal


3