OMGEVINGSRECHT
Jo Brouns: minister van omgeving
Juridisch betekent:
- norm komt via een vastgestelde procedure tot stand (wet, decreet, besluit,
verordening)
- de norm is afdwingbaar: de overheid kan bv via voorschriften afdwingen dat we
geen gebouwen mogen zetten hoger dan 10 bouwlagen
- Norm wordt gehandhaafd : men krijgt een sanctie als men zich niet houdt aan
bepaalde regel
Bindende kaders om ruimte te beschermen en ontwikkelen
Soft law betekent:
Een vorm van recht of toch iets dat wordt gepercipieerd door de samenleving, waar 1 vd
3 criteria ontbreekt, meestal de handhaving (“we gaan evalueren wat we gaan doen als
er niet wordt geluisterd”), er is dus wel een regel op Europees niveau, maar er is een
zachte regel “tandeloze wetgeving”
of: de overkill aan beleidsdocumenten die wordt geproduceerd: veel mensen ervaren
dat als de norm, het is geen stedenbouwkundig voorschrift dat kan gehandhaafd
worden, vaak wat kleuterachtig zoals hieronder
Hard law: verkeerslichten bv (duidelijke handhaving)
Hoe vragen NIET beantwoorden:
Ik vind dat…
Het is wetenschappelijk bewezen dat…
Het is zo dat …
De overheid beweert dat …
,Hoe vragen WEL beantwoorden:
De Belgische Grondwet beschermt dat…
Afhankelijk van de stedenbouwkundige voorschriften in een RUP is het mogelijk om…
De VCRO schrijft voor dat…
Het Omgevingsvergunningsdecreet verbiedt dat…
Het Klimaatverdrag van Parijs laat in principe niet toe dat…
refereren naar de bron, het staat ergens voorgeschreven
Foute voorbeelden examen
Deze wijk is volledig volgebouwd en dat is onverantwoord
niet juridisch, mening
Er worden te veel lelijke gebouwen ontworpen
niet juridisch, mening
15,3% van het Vlaams grondgebied is verhard en dat is problematisch
niet juridisch, mening
Het is niet OK om je op een niet-duurzame manier te verplaatsen
idem
Het is ongepast om een huis te bouwen zonder toelating van de overheid
idem
Oordelen, opinies, vanuit een moreel waardenkader, maar niet uit een juridisch
waardenkader… We kunnen ze keren zodat ze juridisch worden, vanuit een juridische
invalshoek
,DEEL I REGELGEVING
1. Hiërarchie der normen
Een piramide
Elke regelgevende laag ‘luistert’ naar de hogere
1.1. Internationaal recht
Internationaal Verdragsrecht
Van het hoogste niveau: verschillende staten op niveau van de hele wereld
besluiten dat een bepaald verbinding zo belangrijk is dat ze daar samen een
binding over maken
BV: VN Klimaatverdrag van Parijs
2 manieren die complementair zijn om met klimaatverandering om te gaan:
door gat in ozonlaag die zorgt voor malfunctioneren van ecosystemen
1. Mitigatiedoelstellingen
we gaan gerichte maatregelen nemen om broeikasgassen te verminderen zodat
we doelstellingen kunnen bereiken
Bv: afspraak om de temperatuurstijging te beperken tot max 2° (idealiter 1,5°)
Als mitigatie niet werkt, gaan we ook adaptatie toepassen
2. (Klimaat)adaptatieplan
Betekent niet de uitstoot beperken, maar de schade die we aanrichten, gaan we
ons aan aanpassen, de gevolgen opvangen. Het VN maakt adaptatie
ondergeschikt: ze zetten alles op mitigatie // klimaatadaptatie als een
inspanningsverbintenis (je moet je engageren om je best te doen, maar het is
geen harde resultaatsnorm) tandeloze regelgeving we gaan die normen dus
niet halen en we gaan meer stijgen dan die 2°
De rechtstechniek heeft een belangrijke impact op de waarde waarop iets
serieus wordt genomen
Is hard law mogelijk op europees niveau?
mensenrechten
, Handhaving ontbreekt
1.2. Europese recht “supranationaal recht” / Recht van de Europese Unie
Veel meer geconfronteerd worden met europese regelgeving: heeft veel sterkere
impact omdat de lidstaten vd EU bewust een stuk bevoegdheid heeft verheven
naar hoger niveau
(Brexit: Uk die zich terugtrok omdat ze vonden dat de impact van de regelgeving
te groot was, de bevoegdheid die ze hadden afgestaan.)
Het Europees Parlement heeft eigen organen, parlement, excecutief orgaan,
rechtbank
Grote impact van de EU op regelgeving over bouwen, omdat ze bevoegd zijn voor
milieu, transport en landbouw
Bv vergunningen krijgen is moeilijker door complexe milieuregelgeving
- Supranationaal recht heeft voorrang op nationaal recht
- EU heeft exclusieve en gedeelde bevoegdheden
Exclusieve: de lidstaten hebben de bevoegdheid volledig afgegeven, de EU
is volledig bevoegd. Bv de euro: monetaire beleid
Gedeelde: zowel de EU op gemeenschappelijk niveau als de lidstaten zijn
bevoegd en onderling maken z uit wanneer het op nationaal of Europees
niveau beslist wordt. Men heeft daarvoor een beginsel in het leven
geroepen: subsidiariteit beginsel = een ‘verdeelregel’ of het Europees of
nationaal niveau bevoegd is.
- EU heeft onder meer gedeelde bevoegdheid voor milieu, vervoer,
landbouw… (ruimtelijke relevant)
- Subsidiariteitsbeginsel: een ‘verdeelregel’ tussen verschillende
bevoegdheden die zowel exclusief, parallel als concurrerend kunnen zijn.
De essentie ervan is dat besluitvorming wordt overgelaten aan het meest
efficiënte niveau;
- EU is NIET bevoegd voor ruimtelijke ordening
Verdrag van de EU
De basis
Jo Brouns: minister van omgeving
Juridisch betekent:
- norm komt via een vastgestelde procedure tot stand (wet, decreet, besluit,
verordening)
- de norm is afdwingbaar: de overheid kan bv via voorschriften afdwingen dat we
geen gebouwen mogen zetten hoger dan 10 bouwlagen
- Norm wordt gehandhaafd : men krijgt een sanctie als men zich niet houdt aan
bepaalde regel
Bindende kaders om ruimte te beschermen en ontwikkelen
Soft law betekent:
Een vorm van recht of toch iets dat wordt gepercipieerd door de samenleving, waar 1 vd
3 criteria ontbreekt, meestal de handhaving (“we gaan evalueren wat we gaan doen als
er niet wordt geluisterd”), er is dus wel een regel op Europees niveau, maar er is een
zachte regel “tandeloze wetgeving”
of: de overkill aan beleidsdocumenten die wordt geproduceerd: veel mensen ervaren
dat als de norm, het is geen stedenbouwkundig voorschrift dat kan gehandhaafd
worden, vaak wat kleuterachtig zoals hieronder
Hard law: verkeerslichten bv (duidelijke handhaving)
Hoe vragen NIET beantwoorden:
Ik vind dat…
Het is wetenschappelijk bewezen dat…
Het is zo dat …
De overheid beweert dat …
,Hoe vragen WEL beantwoorden:
De Belgische Grondwet beschermt dat…
Afhankelijk van de stedenbouwkundige voorschriften in een RUP is het mogelijk om…
De VCRO schrijft voor dat…
Het Omgevingsvergunningsdecreet verbiedt dat…
Het Klimaatverdrag van Parijs laat in principe niet toe dat…
refereren naar de bron, het staat ergens voorgeschreven
Foute voorbeelden examen
Deze wijk is volledig volgebouwd en dat is onverantwoord
niet juridisch, mening
Er worden te veel lelijke gebouwen ontworpen
niet juridisch, mening
15,3% van het Vlaams grondgebied is verhard en dat is problematisch
niet juridisch, mening
Het is niet OK om je op een niet-duurzame manier te verplaatsen
idem
Het is ongepast om een huis te bouwen zonder toelating van de overheid
idem
Oordelen, opinies, vanuit een moreel waardenkader, maar niet uit een juridisch
waardenkader… We kunnen ze keren zodat ze juridisch worden, vanuit een juridische
invalshoek
,DEEL I REGELGEVING
1. Hiërarchie der normen
Een piramide
Elke regelgevende laag ‘luistert’ naar de hogere
1.1. Internationaal recht
Internationaal Verdragsrecht
Van het hoogste niveau: verschillende staten op niveau van de hele wereld
besluiten dat een bepaald verbinding zo belangrijk is dat ze daar samen een
binding over maken
BV: VN Klimaatverdrag van Parijs
2 manieren die complementair zijn om met klimaatverandering om te gaan:
door gat in ozonlaag die zorgt voor malfunctioneren van ecosystemen
1. Mitigatiedoelstellingen
we gaan gerichte maatregelen nemen om broeikasgassen te verminderen zodat
we doelstellingen kunnen bereiken
Bv: afspraak om de temperatuurstijging te beperken tot max 2° (idealiter 1,5°)
Als mitigatie niet werkt, gaan we ook adaptatie toepassen
2. (Klimaat)adaptatieplan
Betekent niet de uitstoot beperken, maar de schade die we aanrichten, gaan we
ons aan aanpassen, de gevolgen opvangen. Het VN maakt adaptatie
ondergeschikt: ze zetten alles op mitigatie // klimaatadaptatie als een
inspanningsverbintenis (je moet je engageren om je best te doen, maar het is
geen harde resultaatsnorm) tandeloze regelgeving we gaan die normen dus
niet halen en we gaan meer stijgen dan die 2°
De rechtstechniek heeft een belangrijke impact op de waarde waarop iets
serieus wordt genomen
Is hard law mogelijk op europees niveau?
mensenrechten
, Handhaving ontbreekt
1.2. Europese recht “supranationaal recht” / Recht van de Europese Unie
Veel meer geconfronteerd worden met europese regelgeving: heeft veel sterkere
impact omdat de lidstaten vd EU bewust een stuk bevoegdheid heeft verheven
naar hoger niveau
(Brexit: Uk die zich terugtrok omdat ze vonden dat de impact van de regelgeving
te groot was, de bevoegdheid die ze hadden afgestaan.)
Het Europees Parlement heeft eigen organen, parlement, excecutief orgaan,
rechtbank
Grote impact van de EU op regelgeving over bouwen, omdat ze bevoegd zijn voor
milieu, transport en landbouw
Bv vergunningen krijgen is moeilijker door complexe milieuregelgeving
- Supranationaal recht heeft voorrang op nationaal recht
- EU heeft exclusieve en gedeelde bevoegdheden
Exclusieve: de lidstaten hebben de bevoegdheid volledig afgegeven, de EU
is volledig bevoegd. Bv de euro: monetaire beleid
Gedeelde: zowel de EU op gemeenschappelijk niveau als de lidstaten zijn
bevoegd en onderling maken z uit wanneer het op nationaal of Europees
niveau beslist wordt. Men heeft daarvoor een beginsel in het leven
geroepen: subsidiariteit beginsel = een ‘verdeelregel’ of het Europees of
nationaal niveau bevoegd is.
- EU heeft onder meer gedeelde bevoegdheid voor milieu, vervoer,
landbouw… (ruimtelijke relevant)
- Subsidiariteitsbeginsel: een ‘verdeelregel’ tussen verschillende
bevoegdheden die zowel exclusief, parallel als concurrerend kunnen zijn.
De essentie ervan is dat besluitvorming wordt overgelaten aan het meest
efficiënte niveau;
- EU is NIET bevoegd voor ruimtelijke ordening
Verdrag van de EU
De basis
