Inhoudsopgave
1
,1. Inleiding
Aansprakelijkheid ≠ verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid = gevolgen dragen van uw handelingen zonder te
verwijzen naar anderen
Aansprakelijkheid = vervolgbaarheid door uw daden. Juridische term wegens schade of
wegens het plegen van een misdrijf
1) Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Misdrijf, inbreuk op strafwet, hebben begaan
Verplichting om sanctie te ondergaan: celstraf, werkstraf, geldboetes
2) Burgerlijke aansprakelijkheid
Verplichting tot herstel van schade door het plegen van een fout of veroorzaakt
door een fout
Bv: burenhinder
3) Deontologische aansprakelijkheid
Verplichting tot het ondergaan van deontologische sancties zoals een schorsing,
blaam voor het plegen van een inbreuk op de deontologie (beroepsgeheim,
deontologische code)
Blaam is schriftelijke terechtwijzing, schorsing is dat je tijdelijk je beroep niet
mag uitoefenen en schrapping is dat je nooit meer je beroep mag uitoefenen
Bv: collega beledigen in het openbaar
Strafrechtelijk: misdrijf zonder schade
Strafrechtelijk en burgerlijk: misdrijf met schade
Strafrechtelijk, burgerlijk en deontologisch: schending beroepsgeheim
1.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Misdrijf = inbreuk op de strafwet
Overtreding
Wanbedrijven
Misdaad
Sancties: straf (opdeciemen 2020: x8)
Strafrecht = publiekrecht
Kenmerken v/e straf
Bestraffend: voorkomen van recidive, afschrikkend tegenover andere
Persoonlijk karakter: enkel AH voor eigen daden - als dader overlijdt stopt de zaak
Publiek recht: overheid burger: eiser is PK/OM
Misdrijf meestal geen klachtmisdrijf
2
, Ä = de strafrechtbank kan de dader van een misdrijf veroordelen tot een straf ook als
het slachtoffer geen klacht heeft neergelegd
Voordelen van klacht neerleggen
Bij de politie of bij een onderzoeksrechter
Omdat er dan een strafrechtelijk onderzoek gestart wordt, het voordeel hiervan is
dat de dader(s) eventueel gevonden kunnen worden, ze het misdrijf kunnen
bekennen, …
Fases strafrechtelijk onderzoek:
Klacht bij politie
o = opsporingsonderzoek o.l.v. Procureur des Konings (PK)
o Politie maakt proces-verbaal (PV) op
Klacht met PB bij onderzoeksrechter
o Gerechtelijk onderzoek o.l.v. onderzoeksrechter
o Vonnisgerechten: de strafrechtbanken – eiser is in regel het openbaar
ministerie, slachtoffer kan zich burgerlijke partij stellen om zijn
schadevergoeding te bekomen
Vordering nodig van schadelijder voor schadevergoeding
Ä Schadevergoeding: burgerlijke rechtbank of BP-stelling voor de strafrechtbank
Ä Burgerlijke partijstelling = aansluiten bij strafprocedure om schadevergoeding te
vragen
Le criminel tient le civil en état
Risico = rechtbank kan tegenstrijdige beslissingen nemen
2 gevolgen:
o Burgerlijke procedure wordt geschorst tot er een definitieve uitspraak is van de
strafrechtbank
o Gezag van gewijsde = vermoeden van juistheid van een rechterlijke beslissing.
Moet rekening houden met uitspraak van strafrechter. Als strafrechter heeft
beslist dan moet burgerlijke rechtbank volgen
Oplossing: voorkeur aan strafrechtbank
Verjaringstermijnen
- Misdaden
zware misdaden: 20 jaar
andere misdaden: 15/10 jaar
- Wanbedrijven: 5 jaar
- Overtredingen: 6 maanden
uitzondering: verkeersovertreding = 1 jaar
3
, 1.2. Burgerlijke aansprakelijkheid
Burgerlijke aansprakelijkheid = privaatrecht
Bestaat uit 2 soorten AH:
Contractuele aansprakelijkheid
Buitencontractuelen aansprakelijkheid
Kenmerken:
Schade vergoedend: slachtoffer terugplaatsen in de toestand alsof er geen schade
zou zijn gebeurd
Persoonlijk + kwalitatief: dus ook voor iemand anders
bv: voor minderjarige zijn de ouders aansprakelijk, werkgevers voor werknemers,
onderwijzers voor leerlingen, …
Doel burgerlijke AH = vergoeden, niet bestraffen punitive damages in VS
Wanneer men een opzettelijke fout heeft gemaakt die lucratief (voordelig) was bij
schending van persoonlijkheidsrecht dan kan slachtoffer deel v/d nettowinst krijgen
Bv: afbeelding van kim Clijsters werd gebruikt zonder haar toestemming. Kim had
beetje reputatieschade, producent heeft veel groter voordeel dan de schade
Nieuw BCO AH: winstafdracht Art. 6.31, §3 BW
Principe AHrecht:
“Schade blijft liggen waar ze valt”
Schade leidt niet ipso facto tot aansprakelijkheid
o Als je schade ondervindt, wilt dat niet zeggen dat iemand anders AH is
Bv: de lijn is niet AH voor vertraging
Bv: strooischade: schade die zodanig klein is
BA = een individuele vordering
Terminologie
Vorderingsrecht/ persoonlijk recht/ verbintenis (Anspruch)
Rechtsvordering (Klagrecht)
Vordering, vordering in rechte of eis (Klage)
Rechtsvordering: individueel belang nodig
Uitzondering: = vordering tot collectief herstel/ class action/ groepsvordering
4
1
,1. Inleiding
Aansprakelijkheid ≠ verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid = gevolgen dragen van uw handelingen zonder te
verwijzen naar anderen
Aansprakelijkheid = vervolgbaarheid door uw daden. Juridische term wegens schade of
wegens het plegen van een misdrijf
1) Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Misdrijf, inbreuk op strafwet, hebben begaan
Verplichting om sanctie te ondergaan: celstraf, werkstraf, geldboetes
2) Burgerlijke aansprakelijkheid
Verplichting tot herstel van schade door het plegen van een fout of veroorzaakt
door een fout
Bv: burenhinder
3) Deontologische aansprakelijkheid
Verplichting tot het ondergaan van deontologische sancties zoals een schorsing,
blaam voor het plegen van een inbreuk op de deontologie (beroepsgeheim,
deontologische code)
Blaam is schriftelijke terechtwijzing, schorsing is dat je tijdelijk je beroep niet
mag uitoefenen en schrapping is dat je nooit meer je beroep mag uitoefenen
Bv: collega beledigen in het openbaar
Strafrechtelijk: misdrijf zonder schade
Strafrechtelijk en burgerlijk: misdrijf met schade
Strafrechtelijk, burgerlijk en deontologisch: schending beroepsgeheim
1.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Misdrijf = inbreuk op de strafwet
Overtreding
Wanbedrijven
Misdaad
Sancties: straf (opdeciemen 2020: x8)
Strafrecht = publiekrecht
Kenmerken v/e straf
Bestraffend: voorkomen van recidive, afschrikkend tegenover andere
Persoonlijk karakter: enkel AH voor eigen daden - als dader overlijdt stopt de zaak
Publiek recht: overheid burger: eiser is PK/OM
Misdrijf meestal geen klachtmisdrijf
2
, Ä = de strafrechtbank kan de dader van een misdrijf veroordelen tot een straf ook als
het slachtoffer geen klacht heeft neergelegd
Voordelen van klacht neerleggen
Bij de politie of bij een onderzoeksrechter
Omdat er dan een strafrechtelijk onderzoek gestart wordt, het voordeel hiervan is
dat de dader(s) eventueel gevonden kunnen worden, ze het misdrijf kunnen
bekennen, …
Fases strafrechtelijk onderzoek:
Klacht bij politie
o = opsporingsonderzoek o.l.v. Procureur des Konings (PK)
o Politie maakt proces-verbaal (PV) op
Klacht met PB bij onderzoeksrechter
o Gerechtelijk onderzoek o.l.v. onderzoeksrechter
o Vonnisgerechten: de strafrechtbanken – eiser is in regel het openbaar
ministerie, slachtoffer kan zich burgerlijke partij stellen om zijn
schadevergoeding te bekomen
Vordering nodig van schadelijder voor schadevergoeding
Ä Schadevergoeding: burgerlijke rechtbank of BP-stelling voor de strafrechtbank
Ä Burgerlijke partijstelling = aansluiten bij strafprocedure om schadevergoeding te
vragen
Le criminel tient le civil en état
Risico = rechtbank kan tegenstrijdige beslissingen nemen
2 gevolgen:
o Burgerlijke procedure wordt geschorst tot er een definitieve uitspraak is van de
strafrechtbank
o Gezag van gewijsde = vermoeden van juistheid van een rechterlijke beslissing.
Moet rekening houden met uitspraak van strafrechter. Als strafrechter heeft
beslist dan moet burgerlijke rechtbank volgen
Oplossing: voorkeur aan strafrechtbank
Verjaringstermijnen
- Misdaden
zware misdaden: 20 jaar
andere misdaden: 15/10 jaar
- Wanbedrijven: 5 jaar
- Overtredingen: 6 maanden
uitzondering: verkeersovertreding = 1 jaar
3
, 1.2. Burgerlijke aansprakelijkheid
Burgerlijke aansprakelijkheid = privaatrecht
Bestaat uit 2 soorten AH:
Contractuele aansprakelijkheid
Buitencontractuelen aansprakelijkheid
Kenmerken:
Schade vergoedend: slachtoffer terugplaatsen in de toestand alsof er geen schade
zou zijn gebeurd
Persoonlijk + kwalitatief: dus ook voor iemand anders
bv: voor minderjarige zijn de ouders aansprakelijk, werkgevers voor werknemers,
onderwijzers voor leerlingen, …
Doel burgerlijke AH = vergoeden, niet bestraffen punitive damages in VS
Wanneer men een opzettelijke fout heeft gemaakt die lucratief (voordelig) was bij
schending van persoonlijkheidsrecht dan kan slachtoffer deel v/d nettowinst krijgen
Bv: afbeelding van kim Clijsters werd gebruikt zonder haar toestemming. Kim had
beetje reputatieschade, producent heeft veel groter voordeel dan de schade
Nieuw BCO AH: winstafdracht Art. 6.31, §3 BW
Principe AHrecht:
“Schade blijft liggen waar ze valt”
Schade leidt niet ipso facto tot aansprakelijkheid
o Als je schade ondervindt, wilt dat niet zeggen dat iemand anders AH is
Bv: de lijn is niet AH voor vertraging
Bv: strooischade: schade die zodanig klein is
BA = een individuele vordering
Terminologie
Vorderingsrecht/ persoonlijk recht/ verbintenis (Anspruch)
Rechtsvordering (Klagrecht)
Vordering, vordering in rechte of eis (Klage)
Rechtsvordering: individueel belang nodig
Uitzondering: = vordering tot collectief herstel/ class action/ groepsvordering
4
