Inleiding Belastingheffing voor niet-juristen Boek
Hoofdstuk 1 Belastingen in Nederland
Inleiding
Belasting is een manier voor de overheid om algemene goederen te financieren om freeridersgedrag te
voorkomen. Belasting betalen kan niet geweigerd worden (=dwang uitoefenen). Er zijn regels om de
macht van de overheid hierbij te beperken.
Overzicht
Directe belastingen: raken de belastingplichtige direct
Indirecte belastingen: raken de belastingplichtige via een omweg. Worden ook wel kostprijsverhogende
belastingen genoemd.
4 kenmerken van belastingen:
1. Belasting is een verplichte betaling aan de overheid
2. Overheid levert geen individueel aanwijsbare tegenprestatie
3. Belasting is geen straf
4. Belasting berust op voor ieder geldende wetgeving
Als er wel een individueel aanwijsbare tegenprestatie is → retributies
Heffing is voor een specifiek doel.
Belangrijkste belastingen
IB: voor alle natuurlijke personen die of inwoner zijn in Nederland dan wel niet een Nederlands inkomen
hebben. Onderverdeeld in 3 boxen. Vermogenswinsten worden alleen belast zolang ze in de
ondernemingssfeer liggen.
Loonbelasting: voorheffing, om te voorkomen dat men aan het einde van het jaar niet kan betalen
(wordt anders niet apart gelegd)
Vennootschapsbelasting: om te voorkomen dat winsten belastingvrij worden opgepot tot de uitkering
van dividend (dividendbelasting), ook een manier om deel van de winst af te romen voor buitenlandse
investeerders die gebruik maken van de door de overheid geregelde voorzieningen
Dividendbelasting, interestbelasting, royaltybelasting: vormen van bronheffing= belastingen zijn
verschuldigd aan de bron. Bedrijven zijn inhoudingsplichtig.
Kansspelbelasting is geen voorheffing, want over de gewonnen prijs wordt geen IB betaald.
Accijnzen: bijzondere verbruiksbelastingen voor bepaalde goederen
Houder van een voertuig is deze op wiens naam het kenteken in het kentekenregister is ingeschreven
Materieel en formeel belastingrecht
Materieel: over ontstaan, omvang en tenietgaan van belastingschuld
Formeel: regels rondom belastingschuld en belasting heffen
Materiele belastingschuld: feit is er dat er belastingschuld is, is nog niet opgelegd. Zodra dat gedaan is,
is er sprake van formele belastingschuld.
Gevolgen van belastingheffing
,Belastingdruk: mate waarin de koopkracht van de belastingschuldige verandert door de hoogte van de
verschuldigde belasting.
Belasting beïnvloedt keuzes, door hoge of lagere belastingen worden bepaalde keuzes gestimuleerd.
Belasting wordt gedragen= het inkomen vermindert van
Indirecte belastingen zorgt voor een verwacht degressief effect: de belastingdruk zou moeten afnemen
naarmate het inkomen hoger is, omdat hogere inkomens meer sparen.
Belastingvlucht is legaal, belastingontduiking niet.
Doelen van belastingheffing
Fiscaal: schatkist vullen
Niet-fiscaal: bepaalde doelen bewerkstelligen door inzetten van belastingen/heffingen/etc
(=instrumentalisering van het belastingrecht)
Klassieke doeleinden:
1. Rechtvaardigheid
2. Rechtszekerheid: termijnen bewerkstelligen dit
3. Uitvoerbaarheid
4. Neutraliteit: zo min mogelijk de vrije markt verstoren
Draagkrachtbeginsel: belastingdruk moet zo verdeeld zijn dat de draagkrachtverhoudingen voor en na
de belastingheffing gelijk zijn.
Profijtbeginsel: burgers en bedrijven moeten bijdragen in de kosten van door de overheid tot stand
gebrachte voorzieningen naar mate van het profijt dat zij van die voorzieningen hebben.
Hoofdstuk 3 Loonheffingen
Inleiding
Onder loonheffingen wordt verstaan: loonbelasting, premies voor volks- en werknemersverzekeringen,
de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet
Loonbelasting
Omschrijving werknemer is te vinden in art. 2 lid 1 van de LB wet.
Er zijn 2 soorten dienstbetrekking:
1. Privaatrechtelijke dienstbetrekking: arbeidsrelatie gebaseerd op een arbeidsovereenkomst
tussen een werkgever en werknemer (loon, arbeid, gezag)
2. Publiekrechtelijke dienstbetrekking: gebaseerd op een benoeming of aanstelling door een
overheidsorgaan. Niet als je als volksvertegenwoordiger wordt gekozen in een openbare
functie.
Fictieve dienstbetrekking: geacht wel in dienstbetrekking werkzaam te zijn, maar geen sprake van een
privaatrechtelijke dienstbetrekking. Bij stage kan loon ontbreken, maar wel een vergoeding, dus art. 3 lid
1 Wet LB 1964. Er moet wel sprake zijn van een beloning en niet slechts vergoeding van de kosten. In
art. 4 worden andere arbeidsverhoudingen behandeld. Als er slechts sprake is van een vergoeding dan
is er geen sprake van belastingheffing.
Beperking dienstbetrekking
, Als huispersoneel minder dan 4 dagen per week werkt, wordt het niet aangemerkt als dienstbetrekking.
Arbeidsverhouding kan vallen onder art. 5 Wet LB 1964.
Er kan ook loonheffing geheven worden over verschillende uitkeringen en verstrekkingen (art. 11 Uitv.
Besl. LB 1965)
Inhoudingsplichtige/werkgever
Begrip heeft 3 functies:
1. Inhoudingsplichtige is degene die de loonbelasting op het loon van de werknemer inhoudt en
vervolgens periodiek op de afgifte afdraagt
2. Zonder inhoudingsplichtige kan er geen werknemer zijn
3. Soms zelf belastingplichtig (eindheffing)
Art. 6 omschrijft wie als inhoudingsplichtige kwalificeert. Werkgever in het buitenland is niet
inhoudingsplichtig. Diplomatieke, consulaire en overige vertegenwoordigers van andere landen worden
niet als inhoudingsplichtigen aangemerkt.
Modelovereenkomsten
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) zorgt ervoor dat de opdrachtgever en de
opdrachtnemer samen verantwoordelijk zijn voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. Samen
overleggen of er sprake zal zijn van bijv. een dienstbetrekking. Zo niet → maken van een
modelovereenkomst. Er zijn algemene en voor branches en beroepsgroepen. Geldigheid is 5 jaar.
Tegenwoordig worden er geen modelovereenkomsten meer gesloten, aangezien voor bepaling of het
een dienstbetrekking is, de praktijk leidend is en niet het contract.
Premies volksverzekeringen
De verzekerde is premieplichtig. Verschillende volksverzekeringswetten: AOW, ANW, WLZ. Artiesten en
beroepssporters ontvangen geen loon, maar gage, hierover wordt geen premie volksverzekeringen
ingehouden.
Premies werknemersverzekeringen
Zoals WW, WAO, WIA, ZW. Premies hiervoor worden geheven van werkgevers ten gunste van
Algemeen Werkloosheidsfonds Premie voor een vaste werknemer is hierbij lager dan voor een
flexwerker of bepaalde tijd.
Werknemer is iemand die in dienstbetrekking staat. Als deze de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt,
is deze niet meer verzekerd voor werknemersverzekeringen. Zelfde geldt voor een werknemer die loon
geniet uit een vroegere dienstbetrekking (tenzij dit een uitkering betreft). Als je houder bent van meer
dan 5% van de aandelen, wordt je geacht in dienst te zijn van de onderneming.
Directeur-grootaandeelhouder is ook niet verzekerd voor werknemersverzekeringen. (meer dan 50% vd
aandelen)
Werkgever komt nagenoeg overeen met inhoudingsplichtige.
Bij modelovereenkomsten ook niet verzekerd, want niet in dienstbetrekking.
Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet
Verzekeringsplichtig is degene die zich krachtens een zorgverzekering dient te (laten) verzekeren).
Iedereen behalve militairen en gemoedsbezwaarden.
Zorgverzekering wordt gefinancierd met betaalde premie aan zorgverzekeraar en inkomensafhankelijke
bijdrage Zvw. Werkgever betaald deze heffing. Als daar geen sprake van is, zoals bij pensioen etc.
betaalt de werknemer dit zelf (ingehouden op loon)
Hoofdstuk 1 Belastingen in Nederland
Inleiding
Belasting is een manier voor de overheid om algemene goederen te financieren om freeridersgedrag te
voorkomen. Belasting betalen kan niet geweigerd worden (=dwang uitoefenen). Er zijn regels om de
macht van de overheid hierbij te beperken.
Overzicht
Directe belastingen: raken de belastingplichtige direct
Indirecte belastingen: raken de belastingplichtige via een omweg. Worden ook wel kostprijsverhogende
belastingen genoemd.
4 kenmerken van belastingen:
1. Belasting is een verplichte betaling aan de overheid
2. Overheid levert geen individueel aanwijsbare tegenprestatie
3. Belasting is geen straf
4. Belasting berust op voor ieder geldende wetgeving
Als er wel een individueel aanwijsbare tegenprestatie is → retributies
Heffing is voor een specifiek doel.
Belangrijkste belastingen
IB: voor alle natuurlijke personen die of inwoner zijn in Nederland dan wel niet een Nederlands inkomen
hebben. Onderverdeeld in 3 boxen. Vermogenswinsten worden alleen belast zolang ze in de
ondernemingssfeer liggen.
Loonbelasting: voorheffing, om te voorkomen dat men aan het einde van het jaar niet kan betalen
(wordt anders niet apart gelegd)
Vennootschapsbelasting: om te voorkomen dat winsten belastingvrij worden opgepot tot de uitkering
van dividend (dividendbelasting), ook een manier om deel van de winst af te romen voor buitenlandse
investeerders die gebruik maken van de door de overheid geregelde voorzieningen
Dividendbelasting, interestbelasting, royaltybelasting: vormen van bronheffing= belastingen zijn
verschuldigd aan de bron. Bedrijven zijn inhoudingsplichtig.
Kansspelbelasting is geen voorheffing, want over de gewonnen prijs wordt geen IB betaald.
Accijnzen: bijzondere verbruiksbelastingen voor bepaalde goederen
Houder van een voertuig is deze op wiens naam het kenteken in het kentekenregister is ingeschreven
Materieel en formeel belastingrecht
Materieel: over ontstaan, omvang en tenietgaan van belastingschuld
Formeel: regels rondom belastingschuld en belasting heffen
Materiele belastingschuld: feit is er dat er belastingschuld is, is nog niet opgelegd. Zodra dat gedaan is,
is er sprake van formele belastingschuld.
Gevolgen van belastingheffing
,Belastingdruk: mate waarin de koopkracht van de belastingschuldige verandert door de hoogte van de
verschuldigde belasting.
Belasting beïnvloedt keuzes, door hoge of lagere belastingen worden bepaalde keuzes gestimuleerd.
Belasting wordt gedragen= het inkomen vermindert van
Indirecte belastingen zorgt voor een verwacht degressief effect: de belastingdruk zou moeten afnemen
naarmate het inkomen hoger is, omdat hogere inkomens meer sparen.
Belastingvlucht is legaal, belastingontduiking niet.
Doelen van belastingheffing
Fiscaal: schatkist vullen
Niet-fiscaal: bepaalde doelen bewerkstelligen door inzetten van belastingen/heffingen/etc
(=instrumentalisering van het belastingrecht)
Klassieke doeleinden:
1. Rechtvaardigheid
2. Rechtszekerheid: termijnen bewerkstelligen dit
3. Uitvoerbaarheid
4. Neutraliteit: zo min mogelijk de vrije markt verstoren
Draagkrachtbeginsel: belastingdruk moet zo verdeeld zijn dat de draagkrachtverhoudingen voor en na
de belastingheffing gelijk zijn.
Profijtbeginsel: burgers en bedrijven moeten bijdragen in de kosten van door de overheid tot stand
gebrachte voorzieningen naar mate van het profijt dat zij van die voorzieningen hebben.
Hoofdstuk 3 Loonheffingen
Inleiding
Onder loonheffingen wordt verstaan: loonbelasting, premies voor volks- en werknemersverzekeringen,
de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet
Loonbelasting
Omschrijving werknemer is te vinden in art. 2 lid 1 van de LB wet.
Er zijn 2 soorten dienstbetrekking:
1. Privaatrechtelijke dienstbetrekking: arbeidsrelatie gebaseerd op een arbeidsovereenkomst
tussen een werkgever en werknemer (loon, arbeid, gezag)
2. Publiekrechtelijke dienstbetrekking: gebaseerd op een benoeming of aanstelling door een
overheidsorgaan. Niet als je als volksvertegenwoordiger wordt gekozen in een openbare
functie.
Fictieve dienstbetrekking: geacht wel in dienstbetrekking werkzaam te zijn, maar geen sprake van een
privaatrechtelijke dienstbetrekking. Bij stage kan loon ontbreken, maar wel een vergoeding, dus art. 3 lid
1 Wet LB 1964. Er moet wel sprake zijn van een beloning en niet slechts vergoeding van de kosten. In
art. 4 worden andere arbeidsverhoudingen behandeld. Als er slechts sprake is van een vergoeding dan
is er geen sprake van belastingheffing.
Beperking dienstbetrekking
, Als huispersoneel minder dan 4 dagen per week werkt, wordt het niet aangemerkt als dienstbetrekking.
Arbeidsverhouding kan vallen onder art. 5 Wet LB 1964.
Er kan ook loonheffing geheven worden over verschillende uitkeringen en verstrekkingen (art. 11 Uitv.
Besl. LB 1965)
Inhoudingsplichtige/werkgever
Begrip heeft 3 functies:
1. Inhoudingsplichtige is degene die de loonbelasting op het loon van de werknemer inhoudt en
vervolgens periodiek op de afgifte afdraagt
2. Zonder inhoudingsplichtige kan er geen werknemer zijn
3. Soms zelf belastingplichtig (eindheffing)
Art. 6 omschrijft wie als inhoudingsplichtige kwalificeert. Werkgever in het buitenland is niet
inhoudingsplichtig. Diplomatieke, consulaire en overige vertegenwoordigers van andere landen worden
niet als inhoudingsplichtigen aangemerkt.
Modelovereenkomsten
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) zorgt ervoor dat de opdrachtgever en de
opdrachtnemer samen verantwoordelijk zijn voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. Samen
overleggen of er sprake zal zijn van bijv. een dienstbetrekking. Zo niet → maken van een
modelovereenkomst. Er zijn algemene en voor branches en beroepsgroepen. Geldigheid is 5 jaar.
Tegenwoordig worden er geen modelovereenkomsten meer gesloten, aangezien voor bepaling of het
een dienstbetrekking is, de praktijk leidend is en niet het contract.
Premies volksverzekeringen
De verzekerde is premieplichtig. Verschillende volksverzekeringswetten: AOW, ANW, WLZ. Artiesten en
beroepssporters ontvangen geen loon, maar gage, hierover wordt geen premie volksverzekeringen
ingehouden.
Premies werknemersverzekeringen
Zoals WW, WAO, WIA, ZW. Premies hiervoor worden geheven van werkgevers ten gunste van
Algemeen Werkloosheidsfonds Premie voor een vaste werknemer is hierbij lager dan voor een
flexwerker of bepaalde tijd.
Werknemer is iemand die in dienstbetrekking staat. Als deze de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt,
is deze niet meer verzekerd voor werknemersverzekeringen. Zelfde geldt voor een werknemer die loon
geniet uit een vroegere dienstbetrekking (tenzij dit een uitkering betreft). Als je houder bent van meer
dan 5% van de aandelen, wordt je geacht in dienst te zijn van de onderneming.
Directeur-grootaandeelhouder is ook niet verzekerd voor werknemersverzekeringen. (meer dan 50% vd
aandelen)
Werkgever komt nagenoeg overeen met inhoudingsplichtige.
Bij modelovereenkomsten ook niet verzekerd, want niet in dienstbetrekking.
Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet
Verzekeringsplichtig is degene die zich krachtens een zorgverzekering dient te (laten) verzekeren).
Iedereen behalve militairen en gemoedsbezwaarden.
Zorgverzekering wordt gefinancierd met betaalde premie aan zorgverzekeraar en inkomensafhankelijke
bijdrage Zvw. Werkgever betaald deze heffing. Als daar geen sprake van is, zoals bij pensioen etc.
betaalt de werknemer dit zelf (ingehouden op loon)
