Hoofdstuk 2 Het belang van een goed binnenmilieu
§1 Inleiding
Het is van groot belang dat het binnenmilieu in de gebouwen van een dusdanige kwaliteit is
dat gebouwgebruikers zich gezond en comfortabel voelen. Wat op zijn beurt ook positieve
effecten heeft op de productiviteit.
§2 Wat is het effect van het binnenmilieu op comfort en gezondheid?
De kwaliteit van het binnenmilieu heeft effect op het welbevinden en de behaaglijkheid van
de gebouwgebruikers. Daarnaast kan een slecht binnenmilieu leiden tot diverse
gezondheidsklachten op de korte of lange termijn. Kortetermijneffecten treden op na 1
enkele blootstelling of na herhaaldelijke blootstelling, meestal binnen 24 uur. Deze
kortetermijneffecten zijn meestal van korte duur en omkeerbaar. Vaak kan de klacht direct
verholpen worden door de oorzaak (bron) te verwijderen. Hierna worden de effecten van het
binnenmilieu op comfort en gezondheid voor de verschillende binnenmilieuthema’s
behandeld.
Thermisch binnenklimaat
Het thermisch binnenklimaat draagt voor een belangrijk deel bij aan onze comfortbeleving in
gebouwen. Wanneer het thermisch binnenklimaat niet in orde is, zijn klachten over warmte
of kou het gevolg. Meer specifiek klachten over:
- Te hoge/lage temperaturen
- Wisselende temperaturen
- Tocht
- Koudestraling
- Warme of koude voeten (vloeren)
Er bestaan grote verschillen tussen individuele werknemers als het gaat om de beleving van
het thermisch comfort.
Op korte termijn kan het thermisch binnenklimaat ook effecten hebben op de gezondheid en
het welzijn van werknemers. Voorbeelden van aspecifieke gezondheidsklachten:
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- Achteruitgang van motoriek
Een langdurig onbehaaglijk warme of koude omgeving kan leiden tot een grotere
geneigdheid tot het uiten van klachten over andere aspecten van het binnenmilieu. In
bepaalde gevallen kan een te hoge of te lage temperatuur leiden tot onomkeerbare
gezondheidsschade.
Binnenluchtkwaliteit
De kwaliteit van de binnenlucht heeft invloed op ons welbevinden en onze gezondheid.
Blootstelling aan een slechte binnenluchtkwaliteit kan ernstige consequenties hebben voor
de gezondheid, variërend van diverse comfortklachten tot luchtweginfecties, astma,
allergieën, hart- en vaatziekten en kanker.
Welzijnseffecten
Blootstelling aan een slechte binnenluchtkwaliteit kan direct bij binnenkomst in een ruimte tot
hinder leiden. Denk aan:
, - Geurhinder
- Klachten over muffe, bedompte lucht
- Klachten over droge lucht (irritatie slijmvliezen)
Aspecifieke gezondheidsklachten
Een slechte binnenluchtkwaliteit kan op korte termijn ook invloed hebben op de gezondheid.
Veelvoorkomende klachten die een relatie kunnen hebben met de binnenluchtkwaliteit zijn
bijvoorbeeld de volgende aspecifieke gezondheidsklachten:
- Droge ogen
- Verstopte neus
- Droge keel
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
Een kenmerk van deze symptomen is dat ze meestal snel verdwijnen nadat medewerkers
het ‘probleemgebouw’ verlaten hebben. Deze gebouwgerelateerde gezondheidsklachten
staan bekend onder de naam Sick Building Syndrome. Hierbij is er niet 1 eenduidige
oorzaak aan te wijzen voor de klachten, maar is er sprake van een combinatie van factoren.
Serieuzere gezondheidsklachten op de korte en middellange termijn die het gevolg kunnen
zijn van een slechte binnenluchtkwaliteit zijn:
- Infecties aan de luchtwegen, zoals verkoudheid, neusbijholteontsteking,
keelontsteking en griep. Deze kunnen direct via de lucht worden verspreid.
- Astma-aanvallen en sensibilisatie van personen met een genetische aanleg voor
astma en allergieën.
- Besmetting met de legionellabacterie ten gevolge van blootstelling aan met de
legionellabacterie besmette aerosolen in de lucht. Dit kan leiden tot Pontiac-koorts en
veteranenziekte.
- Ontwikkeling van multiple chemical sensitivity. Dit is een syndroom waarbij men
overgevoelig reageert op allerlei chemische agentia.
- Vergiftiging ten gevolge van koolmonoxide.
Ook op de lange termijn kan de binnenluchtkwaliteit serieuze gevolgen hebben voor de
gezondheid. Bijvoorbeeld kanker door blootstelling aan tabaksrook of asbest en gevolgen
van blootstelling aan bepaald weekmakers en polychloorbifenyl.
Klachten over ‘droge lucht’
Uit onderzoek is gebleken dat er geen relatie bestaat tussen ‘droge lucht’-klachten en de
relatieve luchtvochtigheid. Klachten over droge lucht ‘s winters worden in de meeste
gevallen veroorzaakt door een te hoge luchttemperatuur, een overmaat aan irriterende
bestanddelen in de lucht of een combinatie van beide. Hierdoor ontstaan slijmvliesirritaties.
‘Droge lucht’-klachten zijn te voorkomen door onder andere voor voldoende verse
luchttoevoer te zorgen, tijdens het stookseizoen een te hoge luchttemperatuur te voorkomen
en geen bevochtiging toe te passen.
Multiple chemical sensitivity
Meervoudige chemische overgevoeligheid, multiple chemical sensitivity (MCS), is een
syndroom waarbij men overgevoelig reageert op allerlei chemische stoffen. De symptomen
die worden opgeroepen zijn voor iedere patiënt en per patiënt voor elke blootstelling
verschillend.
§1 Inleiding
Het is van groot belang dat het binnenmilieu in de gebouwen van een dusdanige kwaliteit is
dat gebouwgebruikers zich gezond en comfortabel voelen. Wat op zijn beurt ook positieve
effecten heeft op de productiviteit.
§2 Wat is het effect van het binnenmilieu op comfort en gezondheid?
De kwaliteit van het binnenmilieu heeft effect op het welbevinden en de behaaglijkheid van
de gebouwgebruikers. Daarnaast kan een slecht binnenmilieu leiden tot diverse
gezondheidsklachten op de korte of lange termijn. Kortetermijneffecten treden op na 1
enkele blootstelling of na herhaaldelijke blootstelling, meestal binnen 24 uur. Deze
kortetermijneffecten zijn meestal van korte duur en omkeerbaar. Vaak kan de klacht direct
verholpen worden door de oorzaak (bron) te verwijderen. Hierna worden de effecten van het
binnenmilieu op comfort en gezondheid voor de verschillende binnenmilieuthema’s
behandeld.
Thermisch binnenklimaat
Het thermisch binnenklimaat draagt voor een belangrijk deel bij aan onze comfortbeleving in
gebouwen. Wanneer het thermisch binnenklimaat niet in orde is, zijn klachten over warmte
of kou het gevolg. Meer specifiek klachten over:
- Te hoge/lage temperaturen
- Wisselende temperaturen
- Tocht
- Koudestraling
- Warme of koude voeten (vloeren)
Er bestaan grote verschillen tussen individuele werknemers als het gaat om de beleving van
het thermisch comfort.
Op korte termijn kan het thermisch binnenklimaat ook effecten hebben op de gezondheid en
het welzijn van werknemers. Voorbeelden van aspecifieke gezondheidsklachten:
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- Achteruitgang van motoriek
Een langdurig onbehaaglijk warme of koude omgeving kan leiden tot een grotere
geneigdheid tot het uiten van klachten over andere aspecten van het binnenmilieu. In
bepaalde gevallen kan een te hoge of te lage temperatuur leiden tot onomkeerbare
gezondheidsschade.
Binnenluchtkwaliteit
De kwaliteit van de binnenlucht heeft invloed op ons welbevinden en onze gezondheid.
Blootstelling aan een slechte binnenluchtkwaliteit kan ernstige consequenties hebben voor
de gezondheid, variërend van diverse comfortklachten tot luchtweginfecties, astma,
allergieën, hart- en vaatziekten en kanker.
Welzijnseffecten
Blootstelling aan een slechte binnenluchtkwaliteit kan direct bij binnenkomst in een ruimte tot
hinder leiden. Denk aan:
, - Geurhinder
- Klachten over muffe, bedompte lucht
- Klachten over droge lucht (irritatie slijmvliezen)
Aspecifieke gezondheidsklachten
Een slechte binnenluchtkwaliteit kan op korte termijn ook invloed hebben op de gezondheid.
Veelvoorkomende klachten die een relatie kunnen hebben met de binnenluchtkwaliteit zijn
bijvoorbeeld de volgende aspecifieke gezondheidsklachten:
- Droge ogen
- Verstopte neus
- Droge keel
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
Een kenmerk van deze symptomen is dat ze meestal snel verdwijnen nadat medewerkers
het ‘probleemgebouw’ verlaten hebben. Deze gebouwgerelateerde gezondheidsklachten
staan bekend onder de naam Sick Building Syndrome. Hierbij is er niet 1 eenduidige
oorzaak aan te wijzen voor de klachten, maar is er sprake van een combinatie van factoren.
Serieuzere gezondheidsklachten op de korte en middellange termijn die het gevolg kunnen
zijn van een slechte binnenluchtkwaliteit zijn:
- Infecties aan de luchtwegen, zoals verkoudheid, neusbijholteontsteking,
keelontsteking en griep. Deze kunnen direct via de lucht worden verspreid.
- Astma-aanvallen en sensibilisatie van personen met een genetische aanleg voor
astma en allergieën.
- Besmetting met de legionellabacterie ten gevolge van blootstelling aan met de
legionellabacterie besmette aerosolen in de lucht. Dit kan leiden tot Pontiac-koorts en
veteranenziekte.
- Ontwikkeling van multiple chemical sensitivity. Dit is een syndroom waarbij men
overgevoelig reageert op allerlei chemische agentia.
- Vergiftiging ten gevolge van koolmonoxide.
Ook op de lange termijn kan de binnenluchtkwaliteit serieuze gevolgen hebben voor de
gezondheid. Bijvoorbeeld kanker door blootstelling aan tabaksrook of asbest en gevolgen
van blootstelling aan bepaald weekmakers en polychloorbifenyl.
Klachten over ‘droge lucht’
Uit onderzoek is gebleken dat er geen relatie bestaat tussen ‘droge lucht’-klachten en de
relatieve luchtvochtigheid. Klachten over droge lucht ‘s winters worden in de meeste
gevallen veroorzaakt door een te hoge luchttemperatuur, een overmaat aan irriterende
bestanddelen in de lucht of een combinatie van beide. Hierdoor ontstaan slijmvliesirritaties.
‘Droge lucht’-klachten zijn te voorkomen door onder andere voor voldoende verse
luchttoevoer te zorgen, tijdens het stookseizoen een te hoge luchttemperatuur te voorkomen
en geen bevochtiging toe te passen.
Multiple chemical sensitivity
Meervoudige chemische overgevoeligheid, multiple chemical sensitivity (MCS), is een
syndroom waarbij men overgevoelig reageert op allerlei chemische stoffen. De symptomen
die worden opgeroepen zijn voor iedere patiënt en per patiënt voor elke blootstelling
verschillend.
