perspectieven
Bij georganiseerde misdaad is er sprake van feiten, normen (wat we goed en fout vinden) en
ideologie/belangen/emoties. Totstandkoming van gehele gerelateerde proces door
activiteiten, groepen en justitieel systeem.
- Heiligen de doelen de middelen? Afluisteren (telefoon/internet-tap + OVC),
undercovermethoden, informanten, immuniteit/kroongetuigen, getuigenbescherming,
afpakken wederrechtelijk verkregen voordeel (sterke bescherming eigendom in NL),
strafrechtelijke/financiële/bestuurlijke aanpak
- Ligt aan land, Nederland tapt bijvoorbeeld veel liever dan
undercovermethoden
6 Theoretische perspectieven, richten zich op verklaren bepaalde fenomenen (laatste 2 bij
aantekeningen college 3)
Nr. 1: Alien Conspiracy
- Buitenstaanders die binnen zijn gekomen nemen het probleem mee, georganiseerde
misdaad is het werk van “vreemdelingen” die maatschappij binnendringen
- Racistisch kenmerk; gericht op een bevolkingsgroep (zondebok-mechanisme)
- Amerikaans-Italiaanse maffia → Amerika is echt immigratieland. Na drooglegging
(alcohol) veel opkomst van groepen van illegale stokers, soms migranten. Zij kregen
delen steden in handen
- Kritiek: negeert rol van de samenleving zelf en de betrokkenheid van “insiders”
Nr. 2: Bureaucratie model (Cresser, 1969)
- Maffia en criminele organisaties functioneren als formele hiërarchieën met duidelijke
taakverdeling en regels (kapitein, onderkapitein, soldaat)
- Kritiek: dit model past slechts op enkele groepen; veel criminele netwerken zijn
minder formeel georganiseerd
Nr. 3: Illegal enterprise / illegaal ondernemerschap (Reuter, 1983 - Disorganized Crime)
- Illegale activiteiten lijken sterk op legale ondernemingen: men werkt in markten,
reageert op vraag en aanbod en zoekt winstmaximalisatie. Rationele actor: kosten en
baten. Wat heeft hier invloed op?
- Economisch: bij welke verkoop kan ik de meeste winst maken?
- Sociale relaties: ‘shadow of the past’ (familie bvb), ‘shadow of the future’ (je
zult ze nog tegenkomen), reputatie
- (Dreiging met) geweld
- Illegaliteit creëert problemen
- Illegaliteit:
- geen contracten, officiële transacties en betalingsbewijzen
- goederen kunnen ieder moment in beslag worden genomen
- risico op aanhouding, vervolging en gevangenisstraf
- geen rechter of mediator bij onenigheid
- Gevolgen:
- geen prikkel voor de totstandkoming van grote criminele
organisaties
- ‘Small is beautiful’ → samenwerkingsverbanden zijn klein en
vluchtig (ephermal) - tegenover bureaucratie model
Criminele organisaties zijn vaak klein en kortdurend vanwege
risico’s en gebrek aan formele contracten
Nr. 4: Protectie theorie
- Maffiagroepen bieden bescherming (vaak onder dwang) in gebieden waar de staat
faalt. Ze nemen sociale functies over: geweldsmonopolie en belasting innen.
- Italiaanse maffia + vragen van beschermingsgeld. Ontstaan rond 1860, toen viel er
nog weinig te verdienen met drugs
, - ‘Selling of private protection’ (Gambetta) → Maffia verkoopt private veiligheid,
protectie voor burgers en ondernemingen.
- Gambetta/Varese/ Campana vs andere perspectieven (o.a. Paoli)
- Definities criminaliteit bestaan vaak uit: kenmerken van groepen (wie) en criminele
activiteiten (wat). Protectietheorie: zeer specifieke invulling van wie (maffiagroepen)
en wat (bescherming bieden)
- 2 typen georganiseerde misdaad: handel in illegale goederen en diensten (trading) en
geld verdienen in de legale sector: racketeering (legale markten/gebieden), governing
(focus deze theorie)
- Tweede vorm vaak in chaotische omgevingen: belangrijk om te beseffen dat
in het zuiden van Italië er nooit echt een legitieme overheid aan de macht is
geweest
- Maffiabazen zijn heel lokaal betrokken
- Deze groepen nemen twee traditionele staatsmonopolies over: gebruik van
geweld en belastingheffing (bescherming/afpersing)
- Is veiligheid een publiek goed?
- Public choice / politieke economie: toepassen van economische theorieën op
politieke besluitvorming
- Private goederen en publieke/collectieve goederen: non-rivaliserende
consumptie en niet-uitsluitbaarheid
- Bij private goederen is er wel sprake van rivaliserende consumptie en
mogelijkheid tot uitsluitbaarheid
- Free-riderprobleem
- Varese/Campana: selling of private protection, trading vs governing
- Definitie Varese van Maffia zeer specifiek:
- bepaald soort groep (maffia)
- die zich bezig houdt met governing/protection
- Kritiek: is deze definitie tegenwoordig geen empty box?
- Varese: ‘How Mafias move’, wat ze doen als ze naar een andere plek gaan:
- transplantation (op een andere plek ook governing, maar dat mislukt
vaak en zijn specifieke condities voor nodig)
- functional diversification: op een andere plek andere activiteiten
(drugshandel, investeren in horeca…)
- separation (geen relatie meer met de groep in het11 thuisland)
Dit alles levert 3 nieuwe onderzoeksthema’s op:
- Criminal Careers (jeugdcriminaliteit, oudere daders in georganiseerde misdaad, late
starters veelal door sociale kansenstructuren)
- Ethnicity & Organized Crime (band tussen etniciteit en georganiseerde misdaad
wordt vaak overdrijven, samenwerking veelal door sociale relaties. Etniciteit =/=
oorzaak, vaak slechts sociale binding)
- Transit Crime & Mafia Transplantation (veel criminele winst komt uit internationale
smokkel, maffia’s kunnen soms ook vestigen in nieuwe gebieden, maar dat lukt
alleen waar vraag bestaat naar bescherming)
Transnational Organized Crime - college 2: Italiaanse maffia
Italiaanse maffia is heel lang buiten schot gebleven (behalve fascistische periode voor WOII),
waardoor ze de ruimte hadden zich te ontwikkelen.
, - Het woord “maffia” ontstond uit een bepaalde houding en gedrag, gedreven door
weerstand tegen buitenlandse machten. Het begrip hangt af van de gebruiker ervan
(politie, media, Sicilianen, anti-maffia bewegingen)
- Benoemingen in media vertekenen en illustreren beeld, reflecteert tot in bepaalde
mate de realiteit
- Angstzaaiing, niet zonder reden
- Angst motiveerde het ontwikkelen van EU & UN organized crimes policies
- Maakt onderzoek lastig
Maffiaorganisaties in Italië
- Cosa Nostra (Sicilië) en ‘Ndrangheta (punt van de laars Italië veel kleine dorpjes
isolatie en bepaalde omstandigheden (geen landouw als verbindende factor, droog
klimaat) maakt dit gebied perfect voor maffia)
- Groepen (“familias”) en consortia hebben eigen bestuursorganen en uniteit
wordt gewaarborgd door gedeelde culturele en organisatorische waarden
segmentary societies
- Camorra
- Losse groepen gelokaliseerd in Campenia, vooral Napels. Charismatische
leiders, jeugdgroepen…
- Wetsartikel waarbij je mensen kan veroordelen die slechts lid zijn van een
groep. Gebruik lastig door onstabiliteit en fluïditeit groepen
4 karakteristieken maffia (die onderscheid maken van andere georganiseerde groepen)
1. Longetivity bestaat al heel lang, sinds feodale systeem (1880, bescherming)
- Cosa Nostra en ’Ndrangheta nog premoderne kenmerken. Mensen ondergaan een
ritueel en worden hierdoor lid van een groep: status and fraternization contacts
2. Organizational and cultural complexity
a. Groepen lijken op elkaar qua structuur en hebben eigen
bestuursorganen/commissies. ‘Ndrangheta ingewikkelder door grotere omvang
b. Culturele complexiteit groepen hebben eigen culturele identiteit, zoals
symbolen, rituelen en regels (vergelijkend met de culturele identiteit van een
bevolkingsgroep).
i. 2 belangrijke kenmerken: honor (eer man bezit vrouw en kinderen)
en omerta (zwijgplicht)
ii. Ceremonie van inwijding is belangrijkste ritueel (Status and
fraternization contacts), daarna ben je “man of honor”. Hier ligt kracht
en zwakte in:
1. Contracten garanderen bijzondere flexibiliteit maffiabaas kan
mankracht voor van alles gebruiken
2. Mensen kunnen alleen betrokken raken wanneer ze een set
kenmerken/waarden deelden uitzetting naar internationale
markt lastig
3. Groeiende tegenstelling tussen waardesystemen en concrete
activiteiten van de maffia legitimiteit wordt in twijfel
getrokken
3. Political dominion niet alleen crimineel gewin, maar multifunctioneel. Ingebed in
samenleving bescherming bij zwakke overheden. Claimen politieke dominantie in
specifieke gebieden (dorp, stad, wijk…). Maffia had hierin lang meer legitimiteit en