Hoofdstuk 1: gezondheid en welzijn
Verschillende definities van gezondheid:
Gezondheid is niet ziek zijn eenvoudige definitie. Als je niet ziek bent ben je gezond.
WHO definitie van gezondheid: gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal
welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek loop van der tijd kritiek op deze definitie:
idealistisch van aard, stimulerend medisch handelen en medicalisering, statisch karakter in het woord toestand,
scheiding van lichamelijke, psychische en sociale waardoor de definitie het cartesiaanse dualisme volgt waarin
geest en lichaam gescheiden zijn; als laatste zegt de kritiek dat de bepaling van gezondheid in deze definitie ligt
bij het individu en niet bij het collectief.
Positieve gezondheid volgens Huber gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en regie t
voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. je aanpassen van wat ziek
aandient in het leven en her veerkrachting mee omgaan en eigen regie daarbij in handen nemen zijn acties die
passen bij deze definitie. 6 pijlers van gezondheid: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit
van leven, sociaal-maatschappelijk participeren en dagelijks functioneren:
Dmv de spinnenwebdiagram over positieve gezondheid kan als gespreksinstrument worden gebruikt.
gezondheidsoppervlak van cliënt op diagram. Kan daarop dingen gaan verbeteren.
Ontwikkelingen in het sociale domein: 2007 Wmo belangrijke stap proces ombouw verzorgingsstaat naar
participatiesamenleving.
Tot aan 2e WO sociaal werk vooral tot ontwikkeling met behulp van particulier initiatief. Daarna
professionalisering door kerk en in 1962 eerste beroepscode. Daarna meer overheidsbemoeienis. In jaren 80
meer onder druk door economische redenen en ideologische (minder afhankelijke burger). Tot jaren 90 was he
doel overheid om maatschappelijke participatie te bevorderen en de maatschappelijke achterstand te
bestrijden. Sociaal werk kwam terecht tussen gemeenten en overheid, publieke opdrachtgeverschap en private
uitvoering. Gemeenten kregen bal toegespeeld.
Sociale context waarbinnen mensen functioneren: primaire leefomgeving, formele en informele netwerken
(vrienden, familie, werk, school en verenigingen), gemeenschappen (straat, wijk, gemeente).
,Hoofdstuk 2: gezondheidszorg, de huidige situatie
Veel ontwikkelingen in de zorg en een veranderende samenleving. Twee uitdagingen zijn grote groep ouderen
en chronisch zieken.
De laatste eeuw is de levensverwachting snel toegenomen door betere behandelmogelijkheden en preventie.
De overheid stimuleert langdurigere arbeidsparticipatie om de kosten van de niet-productieve eindfase van het
leven te verlagen. Ook steeds meer mensen hebben een chronische ziekte. Deze mensen voelen zich meestal
gezond en zijn maatschappelijk actief. Hoge niveau welvaart brengt nieuwe ziekten met zich mee. De
prevalentie (percentage van bevolking dat op een bepaald moment een aandoening of ziekte heeft) van
chronische aandoeningen is aan het stijgen. Daarom inclusieve samenleving voor optimaliseren chronisch
zieken in deelname samenleving.
Huidige situatie gezondheidszorg:
Intramurale zorg= zorg die gedurende onafgebroken verblijf van meer dan 24 uur geboden wordt in een
zorginstelling. Term wordt gebruikt bij residentiële zorg.
Extramurele zorg= zorg die verleend wordt buiten zorginstelling. Door bijv. huisartesen, specialisten,
verloskundigen etc.
Transmurale zorg (ketenzorg)= zorg die verleend wordt p basis van afspraken over samenwerking, afstemming
en regie tussen zorgverleners uit de eerste en de tweede lijn, waarbij sprake is van een gemeenschappelijk
gedragen verantwoordelijkheid met expliciete deelverantwoordelijkheden.
Semimurale zorg= tussenvorm intramuraal en extramuraal. Mensen kunnen niet zelfstandig wonen maar
hoeven ook niet worden opgenomen in een zorginstelling.
Gezondheidszorg kan ingedeeld worden op basis van verschillende criteria horizontale indeling volgens
sectoren of branches (op inhoud of ziektebeelden) en verticale indeling volgens lijnen of echelons (specialisatie,
toegankelijkheid of duur).
Sectoren of branches worden opgedeeld in vijf sectoren: cure: gericht op behandeling en genezing van acute en
chronische lichamelijke aandoeningen. Care: langdurige zorg aan mensen die niet meer zonder zorg thuis
kunnen wonen. Via Wlz. Geestelijke gezondheidszorg: psychiatrie, POH-GGZ: is een praktijkondersteuner van
de huisarts die mensen met vraagstukken rondom geestelijke problemen helpt of doorverwijst.
Maatschappelijke zorg: maatschappelijke opvang. Preventie en publieke gezondheidszorg: primaire preventie
(voorkomen van ziekte bij gezonde mensen), secundaire preventie (het vroegtijdig opsporen van oorzaken die
mogelijk ziekten kunnen veroorzaken), tertiaire preventie (gevolgen van ziekte beperkt of voorkomen,
vergroten van vermogen om deel te blijven nemen aan de samenleving).
Lijnen of echelons: geordend naar mate van specialisatie. Hierin 3 lijnen: basislijn: er is geen hulpvraag.
Initiatief tot aanbod ligt bij hulpverlener. Preventie geregeld en focus op positieve zorg. Eerste lijn:
generalistische of algemene zorg. Tweede lijn: meer gespecialiseerd. Verwijzing of indicatie nodig.
Nieuwe initiatieven: vele nieuwe initiatieven zichtbaar in zorg. Voorbeeld is welzijn op recept: wil met aanpak
mensen helpen die klachten hebben zonder medische of psychologische behandeling. Aantal veranderingen in
zorg bij ombouw verzorgingsstaat naar participatiesamenleving: taakherschikking bezinning op taken van
zowel de medisch generalist als de speciallist heeft geleid tot het overdragen van taken naar andere werkers.
Verder werken eerstelijnsprofessionals steeds meer samen ketenzorg. Doel is samenwerken en afstemming
om tot een geheel van zorg voor de cliënt te komen. 3 vormen van ketenzorg: transfermodel (binnen
verschillende echolons en binnen verschillende sectoren), dienstenmodel (client gelijktijdig contact met
verschillende zorgverleners maar 1 iemand regie), kluwenmodel (niemand regie, zorg voor mensen met
afnemend vermogen. Verder is er in de veranderingen nog regionalisatie: zorg meer geconcentreerd in centra
waar veel ervaring is met behandeling of aandoening. Samengaan van lijnen: in transmurale zorg eerste lijn
met tweede lijn. Of anderhalvelijnszorg als specialist samen met huisarts werkt.
Een andere indeling in de zorg is die langs lijnen van de reguliere en de alternatieve/ complementaire
gezondheidszorg. Als zowel regulier en alternatief wordt gebruikt is het complementair. Sinds de Wet op
beroepen in de individuele gezondheidszorg in 1999 (BIG) mag iedereen geneeskunde bedrijven maar zijn er
wel voorbehouden handelingen die alleen door medisch personeel mag worden gedaan. Er worden eisen
gesteld aan alternatieve gezondheidszorg door bijv. zorgverzekeraar. Per 1 jan 2017 afgeronde opleiding
verplicht. 3 overlappende systemen in de zorgverlening: popular sector/ leken: meest geraadpleegd,
gebruikelijke sociale netwerk van cliënt. Informatie-uitwisseling vindt hier plaats. Uitgebreid door
mogelijkheden internet. Gezondheidsmetingen via apps. Sociaal werker moet nieuwsgierig zijn naar kennis
cliënt en de bronnen waar deze kennis vandaan komen. Folk sector/ folklore en alternatie genezers: deze
, werkers hebben opleiding gevolgd maar geen officiële medische. Overlap met professionele sector.
Professionele sector/ reguliere hulpverlening: reguliere legale hulpverleners.
Aristoteles en Plato: voor het eerst bezig mt dualistisch denken. Lichaam is gescheiden van geest. Descartes is
de echte grondlegger van het dualistisch denken. Hippocrates vader van de geneeskunde. Eerste die diagnose
vaststelde op basis symptomen en behandeling voorschreef.
Om onderscheid te maken tussen goed opgeleide complementaire zorgverleners verenigen zij zich in
beroepsverenigingen en kwaliteitsregisters. Hier bestaan er veel van dus zijn er koepelorganisaties ontstaan.
Deze verenigingen zijn vaak gesprekspartner van zorgverzekeraar als het gaat om vergoedingen voor geboden
hulp. Reguliere behandelwijzen zijn: universitair geschoold, BIG-geregistreerd, mechanicisme: waarom werkt
het, evidence-based. Alternatief: niet universitair geschoold, niet BIG-geregistreerd, contextueel: verschijnsel
onderdeel van geheel, organicisme: verschijnsel of de mens is een deel van het systeem, menselijk organisme
functioneert als 1 geheel (holisme),
Evidence-based betekent letterlijk bewezen effectief. Moet sprake zijn van drie onderdelen: relevant
wetenschappelijk bewijs: tijdens onderzoeksfase van nieuwe aanpak wordt er gerandomiseerd gecontroleerd
onderzoek gedaan. 1 cliënt echt medicijn en 1 cliënt placebo. Op deze manier werkelijke effect van ingreep of
middel worden bepaald. Kan ook nog een nagedaan worden. bij paramedische beroepen en sociaal werk wordt
het evidence-based practice genoemd: dmv praktijkgericht onderzoek worden gegevens verzameld bij
hulpverleners over de effectiviteit van de aanpak. Bij twee soorten hulp kunnen de resultaten vertroebeld
worden door niet-specifieke variabelen of common factors. Individuele klinische ervaring hulpverlener:
hulpverlener heeft in de praktijk ervaring opgedaan met de behandelwijze die wetenschappelijk is onderzocht.
verwachtingen en waardering van de cliënt: clienten hebben verschillende redenen om te kiezen voor
alternatieve behandelwijze bijv. falen reguliere geneeskunde, spirituele of religieuze overtuiging, meer tijd en
aandacht van de behandelaar. Vaak alsnog heeft alternatieve zorg imago van zweverig.
Vaak vooral mensen met langdurige of chronische ziekte zoeken alternatieve hulp. Alternatieve zorg vaak
bezocht door mensen tussen 30 en 65 en hoger opgeleiden. Ook meer vrouwen.
Studie naar het nocebo-effect (samenwerking tussen lichaam en geest) heeft de psychosomatiek. Nocebo
betekent schade toebrengen: je bent gezond maar wordt ziek door een idee of gebeurtenis en niet door stof.
Binnen de psychologie is bekend dat ingrijpende levensgebeurtenissen het afweersysteem kunnen
onderdrukken. Het placebo-effect doet zich voor wanneer er in de hersenen wordt gereageerd op medicatie
zonder werkend bestandsdeel. Hierbij wordt duidelijk dat lichaam en geest op elkaar reageren. Werkt ook bij
gesprekstherapieën en chirurgische ingrepen. Deze placebo en nocebo effecten spelen grote rol in discussie
over het al dan niet effectief zijn van alternatieve en reguliere geneeswijzen. Brein blijft nog steeds voor groot
gedeelte mysterie. Bij alternatieve geneeskunde wordt er uitgegaan van een holistische visie. Dimensie
lichaam en geest worden niet los van elkaar gezien en ook sociale context bepaald hoe mens functioneert.
Complementair betekent aanvullend. Alternatief andere keuze maar worden vaak als synoniem gebruikt. als
ergens in mens blokkade zit neemt energie af. Sprake van wisselwerking tussen lichaam en geest: holisme.
Verschillende richtingen: genezen door natuurlijke elementen, lichaamsgerichte therapieën, paranormale
geneeskunst, alternatieve psychotherapie, levensbeschouwing.
Inkomsten voor de zorg komen via uitgaven via de overheid (belasting) en via de markt (zorgverzekering).
Uitgaven in de zorg: zorgkosten van burgers nemen nog steeds toe. Het zorggeld van de overheid wordt aan
allerlei doelen besteed. Groot deel uitgegeven aan voorzieningen via vier wetten: jeugdwet, wmo, wlz, zvw. De
wlz: wet langdurige zorg is een volksverzekering. Burger betaald inkomensafhankelijke premie via belasting.
Zorg voor mensen die blijvend 24 uur per dag zorg nodig hebben (gehandicapten, ouderen of geestelijke
gezondheidszorg). Wmo: inzet van gemeente voor maatschappelijke ondersteuning inwoner: ondersteuning
zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen en opvang, ondersteuning mantelzorg, clientondersteuning.
Zvw: zorgverzekeringswet voorzieningen die betaald worden vanuit premies basisverzekering. 1 e en 2e lijnszorg
worden betaald uit deze premie. Jeugdwet: alle vormen van hulp aan jeugd.
Groot deel van de gezondheidszorg wordt gefinancierd volgens een door marktwerking georganiseerd systeem.
heeft nadelen om een goede prijs-kwaliteitverhouding en toegankelijkheid van de zorg te garanderen. Overheid
reguleert de markt via wetten wat de burger beschermd.
Verschillende zorginstellingen hebben contracten afgesloten met zorgverzekeraars en declareren hun
behandelingen bij de zorgverzekeraar via Dbc’s: diagnosebehandelcombinatie. Zorgverzekeraar en
zorgverleners maken ieder jaar afspraken over te leveren zorg. Transparantie in de kosten en vergelijkbaarheid
zouden de marktwerking stimuleren. Zorgverzekeraars, -vragers en -aanbieders maken afspraken met elkaar
over wie welke gezondheidszorg krijgt, verzorgt en betaalt. Toch stijgen totale kosten zorg ondanks alle
maatregelen.
Verschillende definities van gezondheid:
Gezondheid is niet ziek zijn eenvoudige definitie. Als je niet ziek bent ben je gezond.
WHO definitie van gezondheid: gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal
welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek loop van der tijd kritiek op deze definitie:
idealistisch van aard, stimulerend medisch handelen en medicalisering, statisch karakter in het woord toestand,
scheiding van lichamelijke, psychische en sociale waardoor de definitie het cartesiaanse dualisme volgt waarin
geest en lichaam gescheiden zijn; als laatste zegt de kritiek dat de bepaling van gezondheid in deze definitie ligt
bij het individu en niet bij het collectief.
Positieve gezondheid volgens Huber gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en regie t
voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. je aanpassen van wat ziek
aandient in het leven en her veerkrachting mee omgaan en eigen regie daarbij in handen nemen zijn acties die
passen bij deze definitie. 6 pijlers van gezondheid: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit
van leven, sociaal-maatschappelijk participeren en dagelijks functioneren:
Dmv de spinnenwebdiagram over positieve gezondheid kan als gespreksinstrument worden gebruikt.
gezondheidsoppervlak van cliënt op diagram. Kan daarop dingen gaan verbeteren.
Ontwikkelingen in het sociale domein: 2007 Wmo belangrijke stap proces ombouw verzorgingsstaat naar
participatiesamenleving.
Tot aan 2e WO sociaal werk vooral tot ontwikkeling met behulp van particulier initiatief. Daarna
professionalisering door kerk en in 1962 eerste beroepscode. Daarna meer overheidsbemoeienis. In jaren 80
meer onder druk door economische redenen en ideologische (minder afhankelijke burger). Tot jaren 90 was he
doel overheid om maatschappelijke participatie te bevorderen en de maatschappelijke achterstand te
bestrijden. Sociaal werk kwam terecht tussen gemeenten en overheid, publieke opdrachtgeverschap en private
uitvoering. Gemeenten kregen bal toegespeeld.
Sociale context waarbinnen mensen functioneren: primaire leefomgeving, formele en informele netwerken
(vrienden, familie, werk, school en verenigingen), gemeenschappen (straat, wijk, gemeente).
,Hoofdstuk 2: gezondheidszorg, de huidige situatie
Veel ontwikkelingen in de zorg en een veranderende samenleving. Twee uitdagingen zijn grote groep ouderen
en chronisch zieken.
De laatste eeuw is de levensverwachting snel toegenomen door betere behandelmogelijkheden en preventie.
De overheid stimuleert langdurigere arbeidsparticipatie om de kosten van de niet-productieve eindfase van het
leven te verlagen. Ook steeds meer mensen hebben een chronische ziekte. Deze mensen voelen zich meestal
gezond en zijn maatschappelijk actief. Hoge niveau welvaart brengt nieuwe ziekten met zich mee. De
prevalentie (percentage van bevolking dat op een bepaald moment een aandoening of ziekte heeft) van
chronische aandoeningen is aan het stijgen. Daarom inclusieve samenleving voor optimaliseren chronisch
zieken in deelname samenleving.
Huidige situatie gezondheidszorg:
Intramurale zorg= zorg die gedurende onafgebroken verblijf van meer dan 24 uur geboden wordt in een
zorginstelling. Term wordt gebruikt bij residentiële zorg.
Extramurele zorg= zorg die verleend wordt buiten zorginstelling. Door bijv. huisartesen, specialisten,
verloskundigen etc.
Transmurale zorg (ketenzorg)= zorg die verleend wordt p basis van afspraken over samenwerking, afstemming
en regie tussen zorgverleners uit de eerste en de tweede lijn, waarbij sprake is van een gemeenschappelijk
gedragen verantwoordelijkheid met expliciete deelverantwoordelijkheden.
Semimurale zorg= tussenvorm intramuraal en extramuraal. Mensen kunnen niet zelfstandig wonen maar
hoeven ook niet worden opgenomen in een zorginstelling.
Gezondheidszorg kan ingedeeld worden op basis van verschillende criteria horizontale indeling volgens
sectoren of branches (op inhoud of ziektebeelden) en verticale indeling volgens lijnen of echelons (specialisatie,
toegankelijkheid of duur).
Sectoren of branches worden opgedeeld in vijf sectoren: cure: gericht op behandeling en genezing van acute en
chronische lichamelijke aandoeningen. Care: langdurige zorg aan mensen die niet meer zonder zorg thuis
kunnen wonen. Via Wlz. Geestelijke gezondheidszorg: psychiatrie, POH-GGZ: is een praktijkondersteuner van
de huisarts die mensen met vraagstukken rondom geestelijke problemen helpt of doorverwijst.
Maatschappelijke zorg: maatschappelijke opvang. Preventie en publieke gezondheidszorg: primaire preventie
(voorkomen van ziekte bij gezonde mensen), secundaire preventie (het vroegtijdig opsporen van oorzaken die
mogelijk ziekten kunnen veroorzaken), tertiaire preventie (gevolgen van ziekte beperkt of voorkomen,
vergroten van vermogen om deel te blijven nemen aan de samenleving).
Lijnen of echelons: geordend naar mate van specialisatie. Hierin 3 lijnen: basislijn: er is geen hulpvraag.
Initiatief tot aanbod ligt bij hulpverlener. Preventie geregeld en focus op positieve zorg. Eerste lijn:
generalistische of algemene zorg. Tweede lijn: meer gespecialiseerd. Verwijzing of indicatie nodig.
Nieuwe initiatieven: vele nieuwe initiatieven zichtbaar in zorg. Voorbeeld is welzijn op recept: wil met aanpak
mensen helpen die klachten hebben zonder medische of psychologische behandeling. Aantal veranderingen in
zorg bij ombouw verzorgingsstaat naar participatiesamenleving: taakherschikking bezinning op taken van
zowel de medisch generalist als de speciallist heeft geleid tot het overdragen van taken naar andere werkers.
Verder werken eerstelijnsprofessionals steeds meer samen ketenzorg. Doel is samenwerken en afstemming
om tot een geheel van zorg voor de cliënt te komen. 3 vormen van ketenzorg: transfermodel (binnen
verschillende echolons en binnen verschillende sectoren), dienstenmodel (client gelijktijdig contact met
verschillende zorgverleners maar 1 iemand regie), kluwenmodel (niemand regie, zorg voor mensen met
afnemend vermogen. Verder is er in de veranderingen nog regionalisatie: zorg meer geconcentreerd in centra
waar veel ervaring is met behandeling of aandoening. Samengaan van lijnen: in transmurale zorg eerste lijn
met tweede lijn. Of anderhalvelijnszorg als specialist samen met huisarts werkt.
Een andere indeling in de zorg is die langs lijnen van de reguliere en de alternatieve/ complementaire
gezondheidszorg. Als zowel regulier en alternatief wordt gebruikt is het complementair. Sinds de Wet op
beroepen in de individuele gezondheidszorg in 1999 (BIG) mag iedereen geneeskunde bedrijven maar zijn er
wel voorbehouden handelingen die alleen door medisch personeel mag worden gedaan. Er worden eisen
gesteld aan alternatieve gezondheidszorg door bijv. zorgverzekeraar. Per 1 jan 2017 afgeronde opleiding
verplicht. 3 overlappende systemen in de zorgverlening: popular sector/ leken: meest geraadpleegd,
gebruikelijke sociale netwerk van cliënt. Informatie-uitwisseling vindt hier plaats. Uitgebreid door
mogelijkheden internet. Gezondheidsmetingen via apps. Sociaal werker moet nieuwsgierig zijn naar kennis
cliënt en de bronnen waar deze kennis vandaan komen. Folk sector/ folklore en alternatie genezers: deze
, werkers hebben opleiding gevolgd maar geen officiële medische. Overlap met professionele sector.
Professionele sector/ reguliere hulpverlening: reguliere legale hulpverleners.
Aristoteles en Plato: voor het eerst bezig mt dualistisch denken. Lichaam is gescheiden van geest. Descartes is
de echte grondlegger van het dualistisch denken. Hippocrates vader van de geneeskunde. Eerste die diagnose
vaststelde op basis symptomen en behandeling voorschreef.
Om onderscheid te maken tussen goed opgeleide complementaire zorgverleners verenigen zij zich in
beroepsverenigingen en kwaliteitsregisters. Hier bestaan er veel van dus zijn er koepelorganisaties ontstaan.
Deze verenigingen zijn vaak gesprekspartner van zorgverzekeraar als het gaat om vergoedingen voor geboden
hulp. Reguliere behandelwijzen zijn: universitair geschoold, BIG-geregistreerd, mechanicisme: waarom werkt
het, evidence-based. Alternatief: niet universitair geschoold, niet BIG-geregistreerd, contextueel: verschijnsel
onderdeel van geheel, organicisme: verschijnsel of de mens is een deel van het systeem, menselijk organisme
functioneert als 1 geheel (holisme),
Evidence-based betekent letterlijk bewezen effectief. Moet sprake zijn van drie onderdelen: relevant
wetenschappelijk bewijs: tijdens onderzoeksfase van nieuwe aanpak wordt er gerandomiseerd gecontroleerd
onderzoek gedaan. 1 cliënt echt medicijn en 1 cliënt placebo. Op deze manier werkelijke effect van ingreep of
middel worden bepaald. Kan ook nog een nagedaan worden. bij paramedische beroepen en sociaal werk wordt
het evidence-based practice genoemd: dmv praktijkgericht onderzoek worden gegevens verzameld bij
hulpverleners over de effectiviteit van de aanpak. Bij twee soorten hulp kunnen de resultaten vertroebeld
worden door niet-specifieke variabelen of common factors. Individuele klinische ervaring hulpverlener:
hulpverlener heeft in de praktijk ervaring opgedaan met de behandelwijze die wetenschappelijk is onderzocht.
verwachtingen en waardering van de cliënt: clienten hebben verschillende redenen om te kiezen voor
alternatieve behandelwijze bijv. falen reguliere geneeskunde, spirituele of religieuze overtuiging, meer tijd en
aandacht van de behandelaar. Vaak alsnog heeft alternatieve zorg imago van zweverig.
Vaak vooral mensen met langdurige of chronische ziekte zoeken alternatieve hulp. Alternatieve zorg vaak
bezocht door mensen tussen 30 en 65 en hoger opgeleiden. Ook meer vrouwen.
Studie naar het nocebo-effect (samenwerking tussen lichaam en geest) heeft de psychosomatiek. Nocebo
betekent schade toebrengen: je bent gezond maar wordt ziek door een idee of gebeurtenis en niet door stof.
Binnen de psychologie is bekend dat ingrijpende levensgebeurtenissen het afweersysteem kunnen
onderdrukken. Het placebo-effect doet zich voor wanneer er in de hersenen wordt gereageerd op medicatie
zonder werkend bestandsdeel. Hierbij wordt duidelijk dat lichaam en geest op elkaar reageren. Werkt ook bij
gesprekstherapieën en chirurgische ingrepen. Deze placebo en nocebo effecten spelen grote rol in discussie
over het al dan niet effectief zijn van alternatieve en reguliere geneeswijzen. Brein blijft nog steeds voor groot
gedeelte mysterie. Bij alternatieve geneeskunde wordt er uitgegaan van een holistische visie. Dimensie
lichaam en geest worden niet los van elkaar gezien en ook sociale context bepaald hoe mens functioneert.
Complementair betekent aanvullend. Alternatief andere keuze maar worden vaak als synoniem gebruikt. als
ergens in mens blokkade zit neemt energie af. Sprake van wisselwerking tussen lichaam en geest: holisme.
Verschillende richtingen: genezen door natuurlijke elementen, lichaamsgerichte therapieën, paranormale
geneeskunst, alternatieve psychotherapie, levensbeschouwing.
Inkomsten voor de zorg komen via uitgaven via de overheid (belasting) en via de markt (zorgverzekering).
Uitgaven in de zorg: zorgkosten van burgers nemen nog steeds toe. Het zorggeld van de overheid wordt aan
allerlei doelen besteed. Groot deel uitgegeven aan voorzieningen via vier wetten: jeugdwet, wmo, wlz, zvw. De
wlz: wet langdurige zorg is een volksverzekering. Burger betaald inkomensafhankelijke premie via belasting.
Zorg voor mensen die blijvend 24 uur per dag zorg nodig hebben (gehandicapten, ouderen of geestelijke
gezondheidszorg). Wmo: inzet van gemeente voor maatschappelijke ondersteuning inwoner: ondersteuning
zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen en opvang, ondersteuning mantelzorg, clientondersteuning.
Zvw: zorgverzekeringswet voorzieningen die betaald worden vanuit premies basisverzekering. 1 e en 2e lijnszorg
worden betaald uit deze premie. Jeugdwet: alle vormen van hulp aan jeugd.
Groot deel van de gezondheidszorg wordt gefinancierd volgens een door marktwerking georganiseerd systeem.
heeft nadelen om een goede prijs-kwaliteitverhouding en toegankelijkheid van de zorg te garanderen. Overheid
reguleert de markt via wetten wat de burger beschermd.
Verschillende zorginstellingen hebben contracten afgesloten met zorgverzekeraars en declareren hun
behandelingen bij de zorgverzekeraar via Dbc’s: diagnosebehandelcombinatie. Zorgverzekeraar en
zorgverleners maken ieder jaar afspraken over te leveren zorg. Transparantie in de kosten en vergelijkbaarheid
zouden de marktwerking stimuleren. Zorgverzekeraars, -vragers en -aanbieders maken afspraken met elkaar
over wie welke gezondheidszorg krijgt, verzorgt en betaalt. Toch stijgen totale kosten zorg ondanks alle
maatregelen.
