Samenvatting: Change
Management 7e Druk
(Kernpunten)
1. De Vijf Bollen van Leiderschap (Kernmodel):
Dit is het centrale model van het boek. Het stelt dat effectief veranderen aandacht vereist voor
vijf samenhangende domeinen:
• Waarom (Zin): De purpose, de morele en maatschappelijke rechtvaardiging van de
verandering. De "sense of urgency".
• Wat (Richting): De visie, strategie en doelen. Waar gaan we naartoe?
• Hoe (Uitvoering): Het veranderproces, de aanpak, de structuur en de interventies.
• Wie (Verbinding): De mensen, de cultuur, de samenwerking en het leiderschap.
• Welke (Perfectie): De continue verbetering, het borgen van resultaten en het reflecteren
op het proces.
2. Veranderparadigma's (Fundamentele Aannames):
Het boek onderscheidt vier manieren van denken over veranderen:
• Blauwdruk-paradigma: Veranderen als een planbaar, lineair en ontworpen proces (bijv.
Lewin, Kotter). Gericht op structuur en controle.
• Rooddraad-paradigma: Veranderen als een politiek en onderhandelingsproces. Gericht
op macht, belangen en coalities.
• Groenloper-paradigma: Veranderen als een organisch, lerend en ontwikkelingsgericht
proces (bijv. Appreciative Inquiry). Gericht op menselijke potentie en cultuur.
• Geelpad-paradigma: Veranderen als een situationeel en integratief proces. De
veranderaar kiest en combineert elementen uit de andere paradigma's afhankelijk van
de context. Dit is de kernboodschap van het boek.
3. Verandercontext:
Niet elke aanpak werkt in elke situatie. De context wordt bepaald door:
, • Coherence (Samenhang): Is de verandering logisch en consistent met de omgeving?
• Vitality (Vitaliteit): Heeft de organisatie de energie en middelen om te veranderen?
• Autonomy (Autonomie): Heeft de organisatie de vrijheid om zelf keuzes te maken?
4. Weerstand:
Weerstand wordt niet gezien als iets negatiefs, maar als een logische en waardevolle reactie.
Het is een signaal. Oorzaken kunnen zijn: onzekerheid, gebrek aan vertrouwen, gebrek aan
voordeel, of een gebrekkig proces.
5. Interventies:
Interventies zijn bewuste acties om het veranderproces te beïnvloeden. Het boek beschrijft er
vele, zoals:
• Appreciative Inquiry (Waarderend Onderzoek): Richt zich op wat er al goed gaat.
• Open Space Technology: Een methode voor grote groepen om zelfsturend aan de slag te
gaan.
• Werken met ijkpunten (Checkpoints): Tussentijdse momenten van reflectie en
bijsturing.
Typische Examen Vragen en Antwoorden (in het Nederlands)
Hier zijn vragen zoals die in een Nederlands tentamen Change Management gesteld kunnen
worden, gebaseerd op de 7e druk.
Vraag 1: Theorie & Modellen
a) Beschrijf het model van de Vijf Bollen van Leiderschap. Noem de vijf bollen en leg kort uit wat
elk domein inhoudt.
b) Leg uit waarom dit model een integratief of 'geelpad' karakter heeft.
Antwoord 1:
a) Het model van de Vijf Bollen van Leiderschap bestaat uit:
1. Waarom (Zin): De morele en maatschappelijke rechtvaardiging van de verandering. Het
creëren van een gedeeld gevoel van urgentie en purpose.
2. Wat (Richting): De visie, strategie en concrete doelen van de verandering. Het bepalen
van de bestemming.
3. Hoe (Uitvoering): Het inrichten van het veranderproces, de gekozen aanpak, interventies
en de projectstructuur.
Management 7e Druk
(Kernpunten)
1. De Vijf Bollen van Leiderschap (Kernmodel):
Dit is het centrale model van het boek. Het stelt dat effectief veranderen aandacht vereist voor
vijf samenhangende domeinen:
• Waarom (Zin): De purpose, de morele en maatschappelijke rechtvaardiging van de
verandering. De "sense of urgency".
• Wat (Richting): De visie, strategie en doelen. Waar gaan we naartoe?
• Hoe (Uitvoering): Het veranderproces, de aanpak, de structuur en de interventies.
• Wie (Verbinding): De mensen, de cultuur, de samenwerking en het leiderschap.
• Welke (Perfectie): De continue verbetering, het borgen van resultaten en het reflecteren
op het proces.
2. Veranderparadigma's (Fundamentele Aannames):
Het boek onderscheidt vier manieren van denken over veranderen:
• Blauwdruk-paradigma: Veranderen als een planbaar, lineair en ontworpen proces (bijv.
Lewin, Kotter). Gericht op structuur en controle.
• Rooddraad-paradigma: Veranderen als een politiek en onderhandelingsproces. Gericht
op macht, belangen en coalities.
• Groenloper-paradigma: Veranderen als een organisch, lerend en ontwikkelingsgericht
proces (bijv. Appreciative Inquiry). Gericht op menselijke potentie en cultuur.
• Geelpad-paradigma: Veranderen als een situationeel en integratief proces. De
veranderaar kiest en combineert elementen uit de andere paradigma's afhankelijk van
de context. Dit is de kernboodschap van het boek.
3. Verandercontext:
Niet elke aanpak werkt in elke situatie. De context wordt bepaald door:
, • Coherence (Samenhang): Is de verandering logisch en consistent met de omgeving?
• Vitality (Vitaliteit): Heeft de organisatie de energie en middelen om te veranderen?
• Autonomy (Autonomie): Heeft de organisatie de vrijheid om zelf keuzes te maken?
4. Weerstand:
Weerstand wordt niet gezien als iets negatiefs, maar als een logische en waardevolle reactie.
Het is een signaal. Oorzaken kunnen zijn: onzekerheid, gebrek aan vertrouwen, gebrek aan
voordeel, of een gebrekkig proces.
5. Interventies:
Interventies zijn bewuste acties om het veranderproces te beïnvloeden. Het boek beschrijft er
vele, zoals:
• Appreciative Inquiry (Waarderend Onderzoek): Richt zich op wat er al goed gaat.
• Open Space Technology: Een methode voor grote groepen om zelfsturend aan de slag te
gaan.
• Werken met ijkpunten (Checkpoints): Tussentijdse momenten van reflectie en
bijsturing.
Typische Examen Vragen en Antwoorden (in het Nederlands)
Hier zijn vragen zoals die in een Nederlands tentamen Change Management gesteld kunnen
worden, gebaseerd op de 7e druk.
Vraag 1: Theorie & Modellen
a) Beschrijf het model van de Vijf Bollen van Leiderschap. Noem de vijf bollen en leg kort uit wat
elk domein inhoudt.
b) Leg uit waarom dit model een integratief of 'geelpad' karakter heeft.
Antwoord 1:
a) Het model van de Vijf Bollen van Leiderschap bestaat uit:
1. Waarom (Zin): De morele en maatschappelijke rechtvaardiging van de verandering. Het
creëren van een gedeeld gevoel van urgentie en purpose.
2. Wat (Richting): De visie, strategie en concrete doelen van de verandering. Het bepalen
van de bestemming.
3. Hoe (Uitvoering): Het inrichten van het veranderproces, de gekozen aanpak, interventies
en de projectstructuur.
