Samenvatting AFP Examen Beautylevel 2 (compleet en uitgebreid)

Hoofdstuk 1 cellen en weefsels:
Cellen:
Een cel is de kleinste, zelfstandige eenheid van een levend organisme.
Bouw van de cel:
- celmembraan
- cellichaam
- celkern
Celmembraan  vormt de celwand en is semi-permeabel (halfdoorlaatbaar).
Cellichaam  bestaat uit cytoplasma en voor 70% uit water.
Celkern  bestaat uit kernplasma en regelt alle levensprocessen in de cel.
Kernplasma = nucleoplasma
Cytoplasma + kernplasma = protoplasma
In de celkern ligt chromatine, dat opgebouwd is uit chromatinekorrels
(eiwitkorrels).
Als de celkern zich gaat delen, vormen de chromatinekorrels draden. Dat zijn de
chromosomen.
Chromosomen bestaan uit DNA.
In DNA ligt erfelijke informatie; genen.
Functies van de cel:
Lichaam bestaat uit verschillende soorten cellen, met hun eigen bouw en functie.
Sommige bewegen, anderen zitten aan elkaar vast.
Animale levensverrichtingen: Plotselinge veranderingen
functies die in het lichaam in staat stellen te reageren op plotselinge
veranderingen van de omgeving zoals:
- prikkelbaarheid  warmte, kou, druk en licht
- beweging  vorm en plaats


Vegetatieve levensverrichtingen: Functie
Functies die de groei, ontwikkeling en het voortbestaan van het individu en soort
mogelijk maken zoals:
- groei  aantal cellen toenemen
- stofwisseling  stofwisseling is de opname van voedingsstoffen en zuurstof en
de afgifte van afvalstoffen.
- voortplanting  samensmelting van een zaadcel en een eicel (bevruchting)


Celdeling:
- levensduur van een huidcel is circa 28 dagen
- levensduur van een rode bloedcel is circa 120 dagen
Directe celdeling:
- celkern en cellichaam delen zich tegelijkertijd
- vindt plaats bij eencellige organismen

,Indirecte celdeling:
- de kern deelt zich als eerste door verdubbeling of reductie (vermindering)
van chromosomen
- daarna volgt de deling van het cellichaam
 mitose en meiose (of reductiedeling)
Mitose:
Mitose komt voor in lichaamscellen, hier ontstaan een exacte kopie van de
oorspronkelijke cel. Hier vind verdubbeling plaats van het aantal chromosomen.
Verdubbelen
Meiose:
Meiose wordt ook wel de reductiedeling genoemd. Dit is zo omdat tijdens de
meiose de hoeveelheid chromosomen in de cellen gehalveerd wordt. Voor de
mens geldt dan dat een cel met 46 chromosomen bij de man in de teelballen en
bij de vrouw in de eierstokken. In de rest van het lichaam vindt er nergens
meiose plaats. Halveren Geslachtscellen
Bevruchting:
Vindt plaats in de eileiders van de vrouw. Mannelijke zaadcel en vrouwelijke eicel
smelten samen. Bevruchte eicel met 46 chromosomen.
XY  jongen
XX  meisje
X staat voor de eicel (v) en de Y voor een zaadcel (m)
Groepen cellen bij elkaar met dezelfde vorm, functie, celtussenstof en celafkomst
vormen een weefsel.
Ontwikkeling van een bevruchte eicel:
Na de bevruchting gaat de eicel zich delen; moerbeistadium.
- endoderm  binnenste kiemblad (bloedvaten + luchtwegen)
- mesoderm  middelste kiemblad (bindweefsel + skelet)
- ectoderm  buitenste kiemblad (opperhuid, nagels + zenuwstelsel)

,Weefsels:
Epitheelweefsel  beschermt het lichaam en scheidt klierweefsel stoffen af
Spierweefsel  maakt beweging mogelijk
Steunweefsel  zorgt voor steun en stevigheid
Epitheelweefsel kunnen we indelen naar:
- aantal lagen (1)
- vorm van de cellen (2)
- functie (3)

(1) Aantal lagen:
- eenlagig of meerlagig
- eenlagig  endotheel
- meerlagig tref je onder meer aan in de opperhuid

(2) Vorm van de cellen:
- plaveiselepitheel (plat)
- kubisch epitheel (vierkant)
- cilindrisch epitheel (rechthoek/hoog)
Plaveisel epitheel:
- eenlagig  binnenkant bloedvaten en lymfenvaten
- meerlagig  slokdarm en opperhuid
Kubisch epitheel:
- eenlagig  eierstokken
- meerlagig  opperhuid
Cilindrisch epitheel:
- eenlagig  binnenzijde van de darmen en de maag
- meerlagig  /
Trilhaar epitheel (hoort bij cilindrisch epitheel):
- bevindt zich in de luchtpijp, neusholte, eileiders en in de buis van Eustachius.


(3) Functie:
- bedekkend of afscheidend
- beschermt het lichaam tegen schadelijke invloeden van buitenaf
- bekleedt de binnenkant van de inwendige organen
- de opperhuid is een bedekkend epitheel
- afscheidend epitheel noemen we ook wel klierweefsel;
- eencellige klieren
- meercellige klieren




Eencellige klieren:
Bekercellen van het neusslijmvlies

, Meercellige klieren:
- wijze van afscheiding (1.1)
- vorm (1.2)
- functie (1.3)

(1.1) Wijze van afscheiding:
De manier waarop een klier zijn product kwijtraakt.
- exocriene klier (1.1.1)
- endocriene klier (1.1.2)
- endo-exocriene klier (1.1.3)

(1.1.1) Exocriene klieren:
Klieren met een afvoerbuis
- eccriene klieren  cel blijft behoudt
- apocriene klieren  deel van de cel gaat verloren
- holocriene klieren  hele cel gaat verloren
(1.1.2) Endocriene klieren:
Hormoonklier en heeft geen afvoerbuis
(1.1.3) Endo-exocriene klieren:
Scheiden hormoonklieren af
(1.2) Vorm:
- buisvormig  tubulair zweetklieren
- trosvormig  alveolair talgklieren, melklieren en speekselklieren
- gemengd  tubulo-alveolair oorspeekselklieren
(1.3) Functie:
- secretie/incretie  afscheiden van stoffen
- exretie  uitscheiden van afvalstoffen




Vier groepen weefsels:
- epitheelweefsel
- zenuwweefsel (hoeft niet voor de toets!)
- spierweefsel
- steunweefsel