Levensfasen
De rijpere volwassene (40-60 jaar)
8.1 De lichamelijke veranderingen
Geleidelijke fysieke veranderingen of veroudering betreft onder andere de volgende punten:
- De huid wordt langzaam minder elastisch en gaat rimpels vertonen.
- Het haar kan langzaam grijzer en dunner worden.
- Het gewicht kan enigszins toenemen door vetophopingen rond de heupen.
- De lichaamslengte kan enigszins afnemen door verlies van botweefsel in de
wervelkolom.
- De spierkracht neemt gemiddeld met ongeveer 25% af.
- Het hart krijgt gemiddeld minder zuurstof, waardoor rijpere volwassenen ten opzichte
van jongeren volwassenen eerder moe kunnen worden naar kracht inspanningen.
- Bij de meeste mensen gaan de zintuigen minder goed functioneren.
Chronische ziekten die vaker voorkomen in deze fase:
● Arteriosclerose= aderverkalking
● Bot ontkalking
● Kanker en hart- en vaatziekten
Het gezichtsvermogen
- De ooglens Van de rijpere volwassenen wordt na het 40e levensjaar gemiddeld
minder elastisch. Daarom moet hij er meer moeite voor doen om het beeldscherm te
stellen.
- De overgang van licht naar donker en andersom kan moeilijker verlopen.
- De dieptewaarneming wordt minder.
- Door de veranderingen in de ogen vloeistof kan iemand bijvoorbeeld ‘s avonds last
krijgen van schitteringen bij straatlampen, vooral als het ook nog regent.
- De kleurgevoeligheid kan afnemen, omdat de ooglens langzaam minder transparant
wordt.
- Het gezichtsveld kan kleiner worden.
Het gehoor
Ouderdomsdoofheid of prebyacusis= gehoorbeentjes hebben een neiging om te verharden.
➔ Hoge en lage tonen worden minder goed geregistreerd.
➔ Geluidsversterking kan het probleem soms nog verergeren; hoge tonen worden vaak
vervormd of ze worden luider dan normaal.
➔ Omgevingsruis
De overige zintuigen
● Proeven: smaken worden minder duidelijk onderscheden.
● Reukzin: onveranderd
● Tastzin en de gevoeligheid voor temperatuur: veranderen enigszins door het door
naar een rimpelige worden van de huid.
, 8.2 De overgang of het climacterium
Climacterium= biologisch proces dat er bij vrouwen toe leidt dat ze uiteindelijk niet langer
vruchtbaar zijn. Het begint ongeveer een jaar voor de laatste menstruatie. Deze
beginperiode noem je de menopauze.
Postmenopauzaal= de periode waarin vrouwen 12 maanden niet meer gemenstrueerd
hebben.
Klachten:
● Psychologische klachten: gejaagdheid en rusteloosheid tot humeurigheid,
neerslachtigheid en vergeetachtigheid.
● Psychische klachten: de manier waarop vrouwen de overgang beleven.
● Lichamelijke klachten: verbroken zing van de poorten de ontkalking of osteoporose.
Visies op het climacterium bij vrouwen
Verschillende visies:
- Het biomedisch model schrijft de veranderingen toe aan veranderende
hormoonspiegels. Deze zouden de lichamelijke veroudering stimuleren. Dit model
ziet de menopauze als een tijd van veroudering.
- Het bippscho-socio-cultureel model laat zien dat het eten van bepaalde producten
kan leiden tot minder klachten.
- Het feministisch model ziet de menopauze als de bevrijding van de vrouw, omdat ze
zich minder een seksobject voelt bij het einde van de vruchtbaarheid.
- Het cultureel-relativistische model ziet een vrouw als een seksueel aantrekkelijk
wezen en als een potentiële moeder.
- Vanuit de persoonlijkheidstheorie je van Erikson en Havighurst wordt er menopauze
als een belangrijke levensgebeurtenis beschouwd, waarin psychische en lichamelijke
onevenwichtigheid als tijdelijke een normale verschijnselen worden beschreven.
De overgang bij mannen
Penopauze= lichamelijke veranderingen ongemakken
Seksualiteit
Sommige mensen ervaren de menopauze als een afscheid van de seksualiteit.
● Veranderingen in de hormoonspiegels: het slijmvlies van de vagina wordt minder
vochtig bij seksuele opwinding.
● Geslachtsdelen veranderen: de clitoris en de schaamlippen worden kleiner.
8.3 Het cognitief functioneren
In de fase van de rijpere volwassenen is meestal sprake van veel expertise op diverse
gebieden door een langere levenservaring.
De gekristalliseerde intelligentie kan nog steeds toenemen.
Taken of opgaven op het gebied van de algemene of vloeiende intelligentie worden over het
algemeen minder goed uitgevoerd dan taken op een toepassingsgebied. De beide soorten
intelligentie compenseren elkaar. Daarom kun je het algemeen niet spreken van een
cognitieve achteruitgang tijdens deze levensfase, maar van een gedifferentieerde
ontwikkeling.
De rijpere volwassene (40-60 jaar)
8.1 De lichamelijke veranderingen
Geleidelijke fysieke veranderingen of veroudering betreft onder andere de volgende punten:
- De huid wordt langzaam minder elastisch en gaat rimpels vertonen.
- Het haar kan langzaam grijzer en dunner worden.
- Het gewicht kan enigszins toenemen door vetophopingen rond de heupen.
- De lichaamslengte kan enigszins afnemen door verlies van botweefsel in de
wervelkolom.
- De spierkracht neemt gemiddeld met ongeveer 25% af.
- Het hart krijgt gemiddeld minder zuurstof, waardoor rijpere volwassenen ten opzichte
van jongeren volwassenen eerder moe kunnen worden naar kracht inspanningen.
- Bij de meeste mensen gaan de zintuigen minder goed functioneren.
Chronische ziekten die vaker voorkomen in deze fase:
● Arteriosclerose= aderverkalking
● Bot ontkalking
● Kanker en hart- en vaatziekten
Het gezichtsvermogen
- De ooglens Van de rijpere volwassenen wordt na het 40e levensjaar gemiddeld
minder elastisch. Daarom moet hij er meer moeite voor doen om het beeldscherm te
stellen.
- De overgang van licht naar donker en andersom kan moeilijker verlopen.
- De dieptewaarneming wordt minder.
- Door de veranderingen in de ogen vloeistof kan iemand bijvoorbeeld ‘s avonds last
krijgen van schitteringen bij straatlampen, vooral als het ook nog regent.
- De kleurgevoeligheid kan afnemen, omdat de ooglens langzaam minder transparant
wordt.
- Het gezichtsveld kan kleiner worden.
Het gehoor
Ouderdomsdoofheid of prebyacusis= gehoorbeentjes hebben een neiging om te verharden.
➔ Hoge en lage tonen worden minder goed geregistreerd.
➔ Geluidsversterking kan het probleem soms nog verergeren; hoge tonen worden vaak
vervormd of ze worden luider dan normaal.
➔ Omgevingsruis
De overige zintuigen
● Proeven: smaken worden minder duidelijk onderscheden.
● Reukzin: onveranderd
● Tastzin en de gevoeligheid voor temperatuur: veranderen enigszins door het door
naar een rimpelige worden van de huid.
, 8.2 De overgang of het climacterium
Climacterium= biologisch proces dat er bij vrouwen toe leidt dat ze uiteindelijk niet langer
vruchtbaar zijn. Het begint ongeveer een jaar voor de laatste menstruatie. Deze
beginperiode noem je de menopauze.
Postmenopauzaal= de periode waarin vrouwen 12 maanden niet meer gemenstrueerd
hebben.
Klachten:
● Psychologische klachten: gejaagdheid en rusteloosheid tot humeurigheid,
neerslachtigheid en vergeetachtigheid.
● Psychische klachten: de manier waarop vrouwen de overgang beleven.
● Lichamelijke klachten: verbroken zing van de poorten de ontkalking of osteoporose.
Visies op het climacterium bij vrouwen
Verschillende visies:
- Het biomedisch model schrijft de veranderingen toe aan veranderende
hormoonspiegels. Deze zouden de lichamelijke veroudering stimuleren. Dit model
ziet de menopauze als een tijd van veroudering.
- Het bippscho-socio-cultureel model laat zien dat het eten van bepaalde producten
kan leiden tot minder klachten.
- Het feministisch model ziet de menopauze als de bevrijding van de vrouw, omdat ze
zich minder een seksobject voelt bij het einde van de vruchtbaarheid.
- Het cultureel-relativistische model ziet een vrouw als een seksueel aantrekkelijk
wezen en als een potentiële moeder.
- Vanuit de persoonlijkheidstheorie je van Erikson en Havighurst wordt er menopauze
als een belangrijke levensgebeurtenis beschouwd, waarin psychische en lichamelijke
onevenwichtigheid als tijdelijke een normale verschijnselen worden beschreven.
De overgang bij mannen
Penopauze= lichamelijke veranderingen ongemakken
Seksualiteit
Sommige mensen ervaren de menopauze als een afscheid van de seksualiteit.
● Veranderingen in de hormoonspiegels: het slijmvlies van de vagina wordt minder
vochtig bij seksuele opwinding.
● Geslachtsdelen veranderen: de clitoris en de schaamlippen worden kleiner.
8.3 Het cognitief functioneren
In de fase van de rijpere volwassenen is meestal sprake van veel expertise op diverse
gebieden door een langere levenservaring.
De gekristalliseerde intelligentie kan nog steeds toenemen.
Taken of opgaven op het gebied van de algemene of vloeiende intelligentie worden over het
algemeen minder goed uitgevoerd dan taken op een toepassingsgebied. De beide soorten
intelligentie compenseren elkaar. Daarom kun je het algemeen niet spreken van een
cognitieve achteruitgang tijdens deze levensfase, maar van een gedifferentieerde
ontwikkeling.
