Samenvatting Maatschappijwetenschappen Massamedia (H1-H8)

H1 Wat zijn massamedia?
§1.1 Het communicatieproces
Communicatie = het proces waarbij een zender bedoeld of onbedoeld een bepaalde boodschap
(informatie) overbrengt aan een ontvanger en waarbij de mensen de relaties die zij met elkaar
hebben vorm en inhoud geven.

Kenmerken communicatie:
 Boodschap = de inhoudelijke informatie die wordt overgebracht
 Zender = start het communicatieproces door een boodschap te versturen
 Medium = technische middel waarmee een boodschap wordt overgedragen
 Ontvanger = degene bij wie de boodschap bedoeld of onbedoeld aankomt
 Feedback = de reactie die de ontvanger geeft op de boodschap (ontvanger wordt zender)

Ruis = verstoring of misvorming van het communicatieproces;
De ontvanger kan de inhoud van de boodschap verkeerd interpreteren. De betekenis die aan
een boodschap gegeven wordt, is afhankelijk van het referentiekader van de zender en de
ontvanger.

Referentiekader = de verzameling van al je persoonlijke waarden, normen, standpunten, kennis
en ervaringen.

Soorten communicatie:
 Directe – indirect
direct = persoonlijk contact tussen zender en ontvanger
indirect = communicatie via een medium
 Eenzijdig – meerzijdig
eenzijdig = ontvanger stuurt geen boodschap terug naar de zender
meerzijdig = wederkerigheid in communicatie = sprake van interactie en feedback
 Verbaal – non-verbaal
verbaal = er wordt gesproken of geschreven
non-verbaal = geen gebruik van woorden
 Interpersoonlijk – massacommunicatie
interpersoonlijk = directe, meerzijdige, verbale en/of non-verbale communicatie tussen
twee mensen of een kleine groep
massacommunicatie = gericht op een groot en grotendeels onbekend publiek, meestal
eenzijdig

§1.2 Massacommunicatie en massamedia
Kenmerken massacommunicatie:
 Breed, heterogeen en relatief onbekend publiek
 Informatie is openbaar, dus beschikbaar voor iedereen
 Verzenden via omvangrijke organisaties
 Gebruik technische hulpmiddelen: massamedia
 Eenzijdige communicatie (feedback indirect, achteraf)
 Geen controle of boodschap goed is overgekomen
 Ontvanger bepaalt zelf hoe hij een medium gebruikt

Massamedia = alle middelen die massacommunicatie mogelijk maken


Soorten media:

,  Gedrukte media → de pers, kranten
 Audiovisuele media → radio- en televisieomroepen
 Digitale massamedia → internet

§1.3 De functies van de massamedia




Toelichting:

Sociale functie = verbinden
Socialiserende functie = waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn
samenleving/groep aanleren

Bindende functie → sociale cohesie (onderlinge verbondenheid tussen mensen binnen de
samenleving) bevorderen

Commentaarfunctie = commentaar geven op gebeurtenissen

Agendafunctie = zorgen dat maatschappelijke problemen onder publieke en politieke aandacht
komen

H2 Het medialandschap
De eerste dagbladen → 18e eeuw

Kenmerken toen:
 Elitair
 Overheidscontrole / censuur
(1848 → drukpersvrijheid)

1869 → dagbladzegel afgeschaft (belasting betalen voor het lezen van de krant)

Begin 20e eeuw → opkomst van de krant als massacommunicatiemiddel door:
 Technische ontwikkelingen
 Invoering leerplicht (mensen konden lezen)
 Verzuiling
Gevolg → ontstaan van een pluriforme dagbladwereld