H1 - Economie is kiezen:
Goederen en schaarste:
o Soorten goederen:
Vrije goederen: Goederen die in overvloed aanwezig
zijn, geen prijs hebben. (Bijv. lucht, zonlicht)
Schaarse goederen: Goederen waarvan niet genoeg is
voor iedereen, hebben een prijs (bijv. voedsel, kleding,
huizen)
o Schaarste en keuzes:
Schaarste: Situatie waarbij behoeften groter zijn dan
beschikbare middelen.
Alternatief aanwendbaar: Middelen kunnen voor
verschillende doeleinden gebruikt worden.
Opofferingskosten: De waarde van het beste
alternatief dat je opgeeft bij een keuze.
o Functies van geld:
Ruilmiddel: Vergemakkelijkt handel zonder direct
ruilen.
Rekeneenheid: Maakt prijzen vergelijkbaar.
Oppotmiddel: Waarde bewaren voor later.
Economische grootheden:
o Types grootheden:
Stroomgrootheid: Gemeten over een periode (bijv.
inkomen per maand, uitgaven per jaar)
Voorraadgrootheid: Gemeten op een moment (bijv.
spaargeld, schuld op 1 januari)
o Intertemporele ruil:
Definitie: Ruilen over tijd, nu consumeren vs. Later
consumeren.
Tijdsvoorkeur: Voorkeur voor consumptie nu boven
consumptie later.
Sparen: Uitstellen van consumptie (lage tijdsvoorkeur)
Lenen: Vervroegen van consumptie (hoge tijdsvoorkeur)
, Menselijk kapitaal:
o Investeren in jezelf:
Menselijk kapitaal: Kennis, vaardigheden en
competenties van een persoon.
Verdiencapaciteit: Vermogen om inkomen te genereren.
Studie als investering: Kosten nu (tijd, geld) voor hogere
inkomsten later.
Budget en budgetlijnen:
o Budgetbegrippen:
Budget: Maximaal te besteden bedrag.
Budget vergelijking: Wiskundige weergave van alle
mogelijke combinaties binnen budget
Formule: P1 * Q1 + P2 * Q2 = Budget
Budgetlijn: Grafische weergave van budgetvergelijking.
o Intertemporele budgetlijn:
Definitie: Budgetlijn die keuzes tussen consumptie nu en
later weergeeft.
Marktprijs van tijd: Rente die je betaalt (bij lenen) of
ontvangt (bij sparen).
Individuele prijs van tijd: Persoonlijke waardering van
tijd/geld nu vs. Later.
Keuze:
Als individuele prijs > marktprijs lenen
Als individuele prijs < marktprijs sparen