,Samenvatting geintegreerd pedagogisch handelen ontenk 2e editie 2023 9789046908525
,Samenvatting geintegreerd pedagogisch handelen ontenk 2e editie 2023 9789046908525
, Samenvatting geintegreerd pedagogisch handelen ontenk 2e editie 2023 9789046908525
Hoofdstuk 1: Pedagogisch handelen in voortgezet en beroepsgericht onderwijs
Het pedagogisch handelen van de leraar vormt de kern van goed onderwijs. In het voortgezet en
beroepsgericht onderwijs gaat het niet alleen om het overdragen van kennis en vaardigheden, maar
ook om het begeleiden van jongeren in hun ontwikkeling tot volwassen, verantwoordelijke burgers.
Pedagogisch handelen betekent dan ook méér dan instructie geven; het is een voortdurend proces
van vorming, beïnvloeding en relatieopbouw.
1.1 De pedagogische rol van de leraar
De leraar vervult een veelvoud aan rollen: kennisoverdrager, begeleider, opvoeder, motivator en
rolmodel. Pedagogisch handelen vraagt dat deze rollen op een samenhangende wijze worden
geïntegreerd. De kern van de pedagogische rol ligt in het vermogen om een veilige en stimulerende
leeromgeving te creëren waarin leerlingen zich cognitief, sociaal en emotioneel kunnen ontwikkelen.
Belangrijke taken van de leraar zijn:
het bevorderen van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid bij leerlingen;
het ondersteunen van morele en sociale vorming;
het scheppen van een sfeer van vertrouwen en respect;
het herkennen van verschillen in leerbehoeften en ontwikkeling.
Een leraar die pedagogisch bewust handelt, ziet elke interactie als een kans om te beïnvloeden en te
vormen. Hij of zij laat zien wat het betekent om betrokken, integer en empathisch te zijn, en biedt
leerlingen zo een voorbeeld voor hun eigen gedrag.
1.2 Kwalificatie, socialisatie en persoonswording
Pedagogisch handelen in onderwijs is te begrijpen aan de hand van drie fundamentele doelen:
kwalificatie, socialisatie en persoonswording. Deze doelen staan niet los van elkaar, maar grijpen
voortdurend in elkaar.
1.2.1 De theorie
Kwalificatie verwijst naar het verwerven van kennis, vaardigheden en competenties die
nodig zijn voor verdere studie, beroep of maatschappelijke deelname.
Socialisatie betreft het aanleren van waarden, normen en gedragingen die een individu in
staat stellen om als lid van een gemeenschap te functioneren.
Persoonswording richt zich op de ontwikkeling van een eigen identiteit, moreel bewustzijn
en zelfreflectie.
Deze drie functies vormen samen de kern van het pedagogisch handelen. Een leraar die enkel inzet
op kwalificatie mist de kans om leerlingen te vormen tot zelfstandige burgers. Omgekeerd kan een
leraar die zich uitsluitend op persoonsvorming richt, tekortschieten in de overdracht van
noodzakelijke kennis en vaardigheden.