Anatomie en pathologie: samenvatting
MEDISCHE THERMINOLOGIE (inleidend hoofdstuk)
Zie extra document → medische terminologie
Belang van medische terminologie
Basis Kennis: bevordert het inzicht en vergemakkelijkt de studie van elementen uit het medisch domein die
van belang zijn voor gezondheidsprofessionals.
Universele taal : bevordert de heldere communicatie tussen gezondheidsprofessionals
Veiligheid van patiënten: voorkomt miscommunicatie en onjuiste behandeling.
Dossierinzage: Verhoogt het begrip van informatie in patiëntendossiers.
Administratie: correct gebruik van termen zorgt voor efficiënte doorstroom van informatie naar
verzekeringsinstantie.
Inleiding
- Nood aan duidelijke en eenduidige benaming en beschrijving van structuren en organen
- Veel descriptieve termen (in Latijn en Grieks)
Stapes
Stijgbeugel = stapes (het bot lijkt op een stijgbeugel)
→ Dit is het aanbeeld
Veel eponiemen (worden tegenwoordig vervangen)
Eponiemen= een woord, soortnaam of begrip dat is afgeleid van een persoonsnaam.
Tuba: tube/buis
auditiva: gehoor
Tuba auditive eustachii
Basisprincipes
Medisch term is vaak opgebouwd uit kleinere onderdelen: leer de betekenis van de onderdelen en van de
structuur → begrijp het complex.
stam
term
verbingsklank
voorvoegsel
Affix
achtervoegsel
De bouw van termen is vaak hetzelfde/op de zelfde manier.
,Musculus = spieren
bv.: Biceps: bi = 2, dus tweehoofdig.
- stam: bv. Gasther = maag
- Verbindingsklank: bv. gastroscopie (gastro = maag, scoop/scopie = kijken → onderzoek waarbij ze in uw maag
kijken)
- Affix: voor of achtervoegsels
Basisprincipes : bouwstenen
De stam
- Het centrale deel van het word
- Bepaalt de basisbetekenis
- Is vaak een lichaamsdeel, orgaan of functie
- Is afgeleid van het Latijn of Grieks
- Alle medische termen hebben minstens een stam.
- Medische termen kunnen meer dan één stam hebben
Esophagogastroduodenoscopy
Cheilognatopalatoschisis (Voorbeeld: cheilog (lip) – nato (kaak) – palato (gehemelte)
– schisis (scheiding))
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
Voorbeeld: ad (bij) – rena (nier) – line (soort stof)
Ad: voorvoegsel
Line: achtervoegsel
Basisprincipes : bouwstenen
Prefixen (voorvoegsels)
- Voorvoegsels
- Specificeren de betekenis van de stam
- Geven vaak een plaats, tijd, getal, status (aan- of afwezigheid) of kleur aan.
➔ Volledig weg, dus = dysfuncioneel (het is er, maar het is niet funcioneel)
- Kunnen aan erg veel medische begrippen worden toegevoegd om het begrip zelf te nuanceren:
Basisprincipes : bouwstenen
Suffixen
- Achtervoegsels
- Geven een conditie, ziekte of procedure aan.
- Suffixen = een conditie of een ziekte
- Veel voorkomende achtervoegsels: itis (bv. Laryngitis)
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
,Basisprincipes : bouwstenen
Verbindingsklank
- Tussenklank na de stam
- Vergemakkelijken de uitspraak.
- Komt voor als de suffix begint met een medeklinker.
- Vaak een O
- Dit is niet altijd aanwezig.
- Komt er vaak als de klinkers botsen, als de suffix begint met een klinker
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
Basisprincipes : bouwstenen
Van onderdeel naar geheel
- Er zijn honderden medische begrippen en samenstellingen
- Kom je een nieuwe term tegen ga dan als volgt te werk:
➢ Begin achteraan /met het einde van het woord
➢ Geef betekenis aan elk onderdeel afzonderlijk
➢ Voeg de betekeniselementen samen tot je de betekenis hebt van het geheel
Laryngitis = - itis betekent ontsteking & laryng verwijst naar de larynx of strottenhoofd
- Kom je er dan nog niet?
➢ Gebruik een woordenboek zoals Pinkhof Geneeskundig Woordenboek
➢ Oefen veel
Meervouden
Enkelvoud meervoud
-a -ae (uitgesproken als [e])
-ans -antia
-ens -entia
-io -iones
-is -es (vocales = stembanden)
-itis -itides
-um -a
-us -i (musculi = spieren)
Positiebegrippen
- Om de plaats van organen of lichaamsdelen t.o.v. elkaar weer te geven.
, Topografie: lichaams-vlakken
Anatomische positie vanuit standaardhouding
- Staande houding
- Gezicht en voeten voorwaarts gericht
- Armen naast het lichaam
- Handpalmen naar voor
Waarom ?
Universeel aanvaarde referentiehouding
Voor beschrijving van de positie
Van alle structuren aan het menselijk lichaam
Positiebegrippen: vlakken
Drie lichaamsvlakken:
1. Frontaal of coronaal vlak
2. Sagittaal vlak
3. Horizontaal of transversal of axiaal vlak
1. Frontaal of coronaal vlak
- Na verticale doorsnede
- Scheidt voor- van achterzijde van het lichaam
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Anterior/anterieur (voor) >< posterior/posterieur (achter)
- Ventraal (buikzijde)/frontaal >< dorsaal (rugzijde)
Ruggenwervel ligt dorsaal tegenover de navel (ruggenwervel ligt achter navel)
2. Sagittaal vlak
- Na verticale doorsnede
- Scheidt rechter- van linkerlichaamshelft
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Links (sinister) >< Rechts (dexter)
- Mediaal (bij de middellijn) >< Lateraal (weg van de middellijn) bv. Het oor
Mitsagittaal: de doorsneden mooi in het midden
3. Horizontaal of axiaal vlak
- Na horizontale doorsnede
- Scheidt boven- van onderzijde van het lichaam
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Superior/superieur (naar boven) >< inferior/inferieur (naar onder)
- Craniaal (naar de schedel, schedelwaarts) >< caudaal (naar de staart, staartwaarts)
Andere begrippen
- Proximaal (dichtbij) >< distaal (veraf)
MEDISCHE THERMINOLOGIE (inleidend hoofdstuk)
Zie extra document → medische terminologie
Belang van medische terminologie
Basis Kennis: bevordert het inzicht en vergemakkelijkt de studie van elementen uit het medisch domein die
van belang zijn voor gezondheidsprofessionals.
Universele taal : bevordert de heldere communicatie tussen gezondheidsprofessionals
Veiligheid van patiënten: voorkomt miscommunicatie en onjuiste behandeling.
Dossierinzage: Verhoogt het begrip van informatie in patiëntendossiers.
Administratie: correct gebruik van termen zorgt voor efficiënte doorstroom van informatie naar
verzekeringsinstantie.
Inleiding
- Nood aan duidelijke en eenduidige benaming en beschrijving van structuren en organen
- Veel descriptieve termen (in Latijn en Grieks)
Stapes
Stijgbeugel = stapes (het bot lijkt op een stijgbeugel)
→ Dit is het aanbeeld
Veel eponiemen (worden tegenwoordig vervangen)
Eponiemen= een woord, soortnaam of begrip dat is afgeleid van een persoonsnaam.
Tuba: tube/buis
auditiva: gehoor
Tuba auditive eustachii
Basisprincipes
Medisch term is vaak opgebouwd uit kleinere onderdelen: leer de betekenis van de onderdelen en van de
structuur → begrijp het complex.
stam
term
verbingsklank
voorvoegsel
Affix
achtervoegsel
De bouw van termen is vaak hetzelfde/op de zelfde manier.
,Musculus = spieren
bv.: Biceps: bi = 2, dus tweehoofdig.
- stam: bv. Gasther = maag
- Verbindingsklank: bv. gastroscopie (gastro = maag, scoop/scopie = kijken → onderzoek waarbij ze in uw maag
kijken)
- Affix: voor of achtervoegsels
Basisprincipes : bouwstenen
De stam
- Het centrale deel van het word
- Bepaalt de basisbetekenis
- Is vaak een lichaamsdeel, orgaan of functie
- Is afgeleid van het Latijn of Grieks
- Alle medische termen hebben minstens een stam.
- Medische termen kunnen meer dan één stam hebben
Esophagogastroduodenoscopy
Cheilognatopalatoschisis (Voorbeeld: cheilog (lip) – nato (kaak) – palato (gehemelte)
– schisis (scheiding))
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
Voorbeeld: ad (bij) – rena (nier) – line (soort stof)
Ad: voorvoegsel
Line: achtervoegsel
Basisprincipes : bouwstenen
Prefixen (voorvoegsels)
- Voorvoegsels
- Specificeren de betekenis van de stam
- Geven vaak een plaats, tijd, getal, status (aan- of afwezigheid) of kleur aan.
➔ Volledig weg, dus = dysfuncioneel (het is er, maar het is niet funcioneel)
- Kunnen aan erg veel medische begrippen worden toegevoegd om het begrip zelf te nuanceren:
Basisprincipes : bouwstenen
Suffixen
- Achtervoegsels
- Geven een conditie, ziekte of procedure aan.
- Suffixen = een conditie of een ziekte
- Veel voorkomende achtervoegsels: itis (bv. Laryngitis)
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
,Basisprincipes : bouwstenen
Verbindingsklank
- Tussenklank na de stam
- Vergemakkelijken de uitspraak.
- Komt voor als de suffix begint met een medeklinker.
- Vaak een O
- Dit is niet altijd aanwezig.
- Komt er vaak als de klinkers botsen, als de suffix begint met een klinker
Latijn Grieks
Ad-rena-line Epi-nephr-ine
Basisprincipes : bouwstenen
Van onderdeel naar geheel
- Er zijn honderden medische begrippen en samenstellingen
- Kom je een nieuwe term tegen ga dan als volgt te werk:
➢ Begin achteraan /met het einde van het woord
➢ Geef betekenis aan elk onderdeel afzonderlijk
➢ Voeg de betekeniselementen samen tot je de betekenis hebt van het geheel
Laryngitis = - itis betekent ontsteking & laryng verwijst naar de larynx of strottenhoofd
- Kom je er dan nog niet?
➢ Gebruik een woordenboek zoals Pinkhof Geneeskundig Woordenboek
➢ Oefen veel
Meervouden
Enkelvoud meervoud
-a -ae (uitgesproken als [e])
-ans -antia
-ens -entia
-io -iones
-is -es (vocales = stembanden)
-itis -itides
-um -a
-us -i (musculi = spieren)
Positiebegrippen
- Om de plaats van organen of lichaamsdelen t.o.v. elkaar weer te geven.
, Topografie: lichaams-vlakken
Anatomische positie vanuit standaardhouding
- Staande houding
- Gezicht en voeten voorwaarts gericht
- Armen naast het lichaam
- Handpalmen naar voor
Waarom ?
Universeel aanvaarde referentiehouding
Voor beschrijving van de positie
Van alle structuren aan het menselijk lichaam
Positiebegrippen: vlakken
Drie lichaamsvlakken:
1. Frontaal of coronaal vlak
2. Sagittaal vlak
3. Horizontaal of transversal of axiaal vlak
1. Frontaal of coronaal vlak
- Na verticale doorsnede
- Scheidt voor- van achterzijde van het lichaam
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Anterior/anterieur (voor) >< posterior/posterieur (achter)
- Ventraal (buikzijde)/frontaal >< dorsaal (rugzijde)
Ruggenwervel ligt dorsaal tegenover de navel (ruggenwervel ligt achter navel)
2. Sagittaal vlak
- Na verticale doorsnede
- Scheidt rechter- van linkerlichaamshelft
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Links (sinister) >< Rechts (dexter)
- Mediaal (bij de middellijn) >< Lateraal (weg van de middellijn) bv. Het oor
Mitsagittaal: de doorsneden mooi in het midden
3. Horizontaal of axiaal vlak
- Na horizontale doorsnede
- Scheidt boven- van onderzijde van het lichaam
- Geeft aanleiding tot begrippen
- Superior/superieur (naar boven) >< inferior/inferieur (naar onder)
- Craniaal (naar de schedel, schedelwaarts) >< caudaal (naar de staart, staartwaarts)
Andere begrippen
- Proximaal (dichtbij) >< distaal (veraf)
