Hoofdstuk 1: Wat is maatschappijleer?
H1: Maatschappelijke vraagstukken
Maatschappelijke vraagstukken: de zoektocht naar oplossingen voor de problemen die in situaties
ontstaan, waarbij belangen en visies van mensen botsen.
- Regels en wetten voorkomen zulke problemen.
- Compromis: een overeenkomst waarbij alle partijen iets toevoegen.
- Er is sprake van m.v. wanneer grote groepen de gevolgen ervan ondervinden, er tegengestelde
belangen meespelen, een gemeenschappelijke oplossing nodig is.
->Macro- en microniveau.
Waarden: uitgangspunten of principes die mensen belangrijk vinden in hun leven en die ze daarom willen
nastreven (bv. Eerlijkheid).
- Heeft te maken met opvoeding, omgeving, karakter, levenservaring.
- Idealen: zaken die je graag zou willen bereiken in het leven.
- Normen: opvattingen over hoe je je op grond van een bepaalde waarde hoort te gedragen (sociale
verplichting).
Belang: een voor- of nadeel dat iemand ergens bij heeft.
- Belangentegenstellingen bij verschillende levensovertuigingen, sociaaleconomische posities of
politieke overtuigingen.
- Dilemma: een lastige keuze uit twee of meerdere alternatieven die allemaal duidelijke nadelen hebben.
Dynamiek van de samenleving: het constant veranderen van normen, waarden en belangen.
- Afhankelijk van de plaats, de tijd en de groep.
Vier aspecten van de Nederlandse samenleving:
- Rechtsstaat: vrijheid en rechtszekerheid.
- Parlementaire democratie: besluiten door politici.
- Pluriforme samenleving: cultuurverschillen.
- Verzorgingsstaat: welzijn.
Macht: het vermogen om het gedrag van een ander dwingend te veranderen.
- Gezag: geaccepteerde macht.
- Formeel (directie op school) en informeel (binnen een vriendengroep).
- Machtsbronnen: geld, functie, kennis, overtuigingskracht, aanzien, aantal en geweld.
Sociale ongelijkheid: een ongelijke verdeling van maatschappelijke kennis, inkomen en politieke macht
onder de bevolking.
Sociale cohesie: de mate waarin mensen door onderlinge bindingen het gevoel hebben bij elkaar te horen.
- Interdependentie: mensen zijn afhankelijk van elkaar.
H1: Maatschappelijke vraagstukken
Maatschappelijke vraagstukken: de zoektocht naar oplossingen voor de problemen die in situaties
ontstaan, waarbij belangen en visies van mensen botsen.
- Regels en wetten voorkomen zulke problemen.
- Compromis: een overeenkomst waarbij alle partijen iets toevoegen.
- Er is sprake van m.v. wanneer grote groepen de gevolgen ervan ondervinden, er tegengestelde
belangen meespelen, een gemeenschappelijke oplossing nodig is.
->Macro- en microniveau.
Waarden: uitgangspunten of principes die mensen belangrijk vinden in hun leven en die ze daarom willen
nastreven (bv. Eerlijkheid).
- Heeft te maken met opvoeding, omgeving, karakter, levenservaring.
- Idealen: zaken die je graag zou willen bereiken in het leven.
- Normen: opvattingen over hoe je je op grond van een bepaalde waarde hoort te gedragen (sociale
verplichting).
Belang: een voor- of nadeel dat iemand ergens bij heeft.
- Belangentegenstellingen bij verschillende levensovertuigingen, sociaaleconomische posities of
politieke overtuigingen.
- Dilemma: een lastige keuze uit twee of meerdere alternatieven die allemaal duidelijke nadelen hebben.
Dynamiek van de samenleving: het constant veranderen van normen, waarden en belangen.
- Afhankelijk van de plaats, de tijd en de groep.
Vier aspecten van de Nederlandse samenleving:
- Rechtsstaat: vrijheid en rechtszekerheid.
- Parlementaire democratie: besluiten door politici.
- Pluriforme samenleving: cultuurverschillen.
- Verzorgingsstaat: welzijn.
Macht: het vermogen om het gedrag van een ander dwingend te veranderen.
- Gezag: geaccepteerde macht.
- Formeel (directie op school) en informeel (binnen een vriendengroep).
- Machtsbronnen: geld, functie, kennis, overtuigingskracht, aanzien, aantal en geweld.
Sociale ongelijkheid: een ongelijke verdeling van maatschappelijke kennis, inkomen en politieke macht
onder de bevolking.
Sociale cohesie: de mate waarin mensen door onderlinge bindingen het gevoel hebben bij elkaar te horen.
- Interdependentie: mensen zijn afhankelijk van elkaar.
