BIOLOGIE H12 HORMONEN
12.1 DE AANMAAK VAN HORMONEN
VERANDERINGEN IN JE LEVEN
• Hormonen: signaalstoffen die je lichaam via het bloed naar je cellen vervoert
• Hormoonklieren zijn endocriene klieren: geven hun producten af aan inwendige milieu
• Exocriene klieren: geven hun producten af aan uitwendige milieu
• In doelwitorganen zitten doelwitcellen met passende receptoren voor een hormoon
DE CENTRALE HORMOONKLIER
• Coördinatie van processen in lichaam gebeurt vooral in centrale hormoonklier: de hypofyse (BINAS
88C): verbinding tussen hersenen en hormoonstelsel (BINAS 89 A & C)
• Hypofyse ontvangt informatie van hypothalamus → hypofyse zet hormoonklieren tot actie
• Hypofyse bestaat uit:
- Neurohypofyse (hypofyseachterkwab): zenuwweefsel met uitlopers van neuronen
- Adenohypofyse (hypofysevoorkwab): klierweefsel
HERSENEN EN HYPOFYSE
• Goede bloeddruk belangrijk voor constant houden van interne milieu (homeostase)
• Lage bloeddruk: neuronen in hypothalamus maken neurohormoon ADH → via uitlopers van neuronen
komt ADH in neurohypofyse waar uitlopers het afgeven aan het bloed (→ bloedvaten trekken samen,
en uitscheiding nieren vermindert → bloeddruk stijgt)
• Synapsen in hypothalamus geven releasing-hormonen (RH’s) aan bloed → direct in adenohypofyse
• Andere neuronen van hypothalamus geven inhibiting-hormenen (IH’s) af: remmen productie
hormonen door hypofyse
REGELEN VAN HORMOONCONCENTRATIES
• FSH uit hypofyse stimuleert ontwikkeling follikels (in eierstokken)→ ontwikkelde follikels maken
oestradiol → stijging van oestradiol → hypofyse stimuleert afgifte LH (ovulatie volgt) → na ovulatie:
follikel wordt gele lichaam: maakt oestradiol en progesteron → remming afgifte FSH-RH door
hypothalamus en FSH door hypofyse
• Veel hormoonconcentraties via negatieve terugkoppeling geregeld → concentratie hormoon rond de
norm
• Bij positieve terugkoppeling: hormoonconcentraties stijgen
PLANTENSTOFFEN EN OESTROGENEN
• Sommige voedingsstoffen binden aan membraanreceptoren voor hormonen → deze stoffen kunnen
lichaam beïnvloeden
Oestradiolreceptor bindt ook genisteïne (uit soja)
,
12.1 DE AANMAAK VAN HORMONEN
VERANDERINGEN IN JE LEVEN
• Hormonen: signaalstoffen die je lichaam via het bloed naar je cellen vervoert
• Hormoonklieren zijn endocriene klieren: geven hun producten af aan inwendige milieu
• Exocriene klieren: geven hun producten af aan uitwendige milieu
• In doelwitorganen zitten doelwitcellen met passende receptoren voor een hormoon
DE CENTRALE HORMOONKLIER
• Coördinatie van processen in lichaam gebeurt vooral in centrale hormoonklier: de hypofyse (BINAS
88C): verbinding tussen hersenen en hormoonstelsel (BINAS 89 A & C)
• Hypofyse ontvangt informatie van hypothalamus → hypofyse zet hormoonklieren tot actie
• Hypofyse bestaat uit:
- Neurohypofyse (hypofyseachterkwab): zenuwweefsel met uitlopers van neuronen
- Adenohypofyse (hypofysevoorkwab): klierweefsel
HERSENEN EN HYPOFYSE
• Goede bloeddruk belangrijk voor constant houden van interne milieu (homeostase)
• Lage bloeddruk: neuronen in hypothalamus maken neurohormoon ADH → via uitlopers van neuronen
komt ADH in neurohypofyse waar uitlopers het afgeven aan het bloed (→ bloedvaten trekken samen,
en uitscheiding nieren vermindert → bloeddruk stijgt)
• Synapsen in hypothalamus geven releasing-hormonen (RH’s) aan bloed → direct in adenohypofyse
• Andere neuronen van hypothalamus geven inhibiting-hormenen (IH’s) af: remmen productie
hormonen door hypofyse
REGELEN VAN HORMOONCONCENTRATIES
• FSH uit hypofyse stimuleert ontwikkeling follikels (in eierstokken)→ ontwikkelde follikels maken
oestradiol → stijging van oestradiol → hypofyse stimuleert afgifte LH (ovulatie volgt) → na ovulatie:
follikel wordt gele lichaam: maakt oestradiol en progesteron → remming afgifte FSH-RH door
hypothalamus en FSH door hypofyse
• Veel hormoonconcentraties via negatieve terugkoppeling geregeld → concentratie hormoon rond de
norm
• Bij positieve terugkoppeling: hormoonconcentraties stijgen
PLANTENSTOFFEN EN OESTROGENEN
• Sommige voedingsstoffen binden aan membraanreceptoren voor hormonen → deze stoffen kunnen
lichaam beïnvloeden
Oestradiolreceptor bindt ook genisteïne (uit soja)
,
