Samenvatting week 8 Mineralen en spoorelementen
(Intrinsieke factor in maag uitgescheiden door pariëtale cellen, in de darmen bindt het aan vitamine
B12, kan zo worden opgenomen in ileum door de darmwand heen in het bloed. Vanuit daar 50% naar
de lever en 50% naar andere weefsels. Zonder intrinsieke factor herkennen darmcellen het complex
niet waardoor B12 niet wordt opgenomen. Vaak bij ouderen die maagontsteking (gastritis) hebben,
cellen in de maag maken te weinig intrinsieke factor aan.)
Verschil vitamines & mineralen/spoorelementen
Vitamines: bevatten verbindingen en bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstof.
Spoorelementen: zijn mineralen waarvan het lichaam maar erg weinig nodig heeft.
Mineralen of zouten/spoorelementen: bestaan uit 1 element, zoals ijzer Fe of fosfor P.
Daarmee kunnen weer andere stoffen gemaakt worden. Lichaam bestaat hier voor 4% uit.
Je kan de stoffen niet zelf aanmaken, daarom essentieel via de voeding binnenkrijgen.
Zijn in kleine hoeveelheden nodig, wel noodzakelijk voor lichaam.
Meer van mineralen nodig (gram) dan spoorelementen (mg/mcg)
calcium, fosfor, magnesium, ijzer, zink, jodium, koper, seleen, fluoride, chroom.
Risicogroepen van calcium, ijzer en jodium.
Doelgroep calcium jodium ijzer
- veganisten x x
- vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven x
- volwassenen met koemelkeiwit-allergie x
- ouderen x
- kinderen x
- meisjes /vrouwen in vruchtbare leeftijd x
- vegetariërs x
- koolhydraatarm dieet x
- geen of weinig brood, thuisgebakken brood, biologisch brood x
- volwassenen met lactose-intolerantie x
- mensen die extreem afvallen x x x
Doelgroep Oorzaken risico op een te kort
+ algemene voedingsadviezen
- veganisten Gebruiken geen dierlijke
producten binnen, waardoor
Geen vlees: weinig heemijzer
binnen
Geen zuivel: weinig calcium
Soja, appelstroop met
vitamine C
- vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven Moeten nieuwe bloedcellen
aanmaken: verhoogde ijzer
behoefte
- volwassenen met koemelkeiwit-allergie Gebruiken geen
zuivelproducten, dus weinig
calcium
Je kan niet altijd geitenmelk
verdragen
Soja als vervanging
- ouderen Extra calcium binnenkrijgen
, ivm botontkalking voorkomen
- kinderen In de groei, genoeg calcium
voor botgroei, zodat je als je
ouder bent minder kans op
osteoporose door genoeg
opbouw
Vit D ook essentieel
- meisjes /vrouwen in vruchtbare leeftijd Minder ijzer door menstruatie
- vegetariërs Ijzer: geen heemijzer omdat ze
geen vlees eten
Wel zuivel dus niet extra
calcium
- koolhydraatarm dieet Jodiumtekort door weinig
brood eten, oppassen met
jodiumtekort,
gejodeerd zout eten
- geen of weinig brood, thuisgebakken brood, biologisch brood Te weinig jodium doordat je
geen gejodeerd bakkerszout
binnenkrijgt, gejodeerd zout
eten
- volwassenen met lactose-intolerantie Nemen weinig melkproducten
dus weinig calcium,
aanraden soja
- mensen die extreem afvallen Bijv bij maagverkleining
Extra calcium: zware mensen
vaak hoge botdichtheid door
meer gewicht, bij afvallen
minder gewicht op botten, de
botten willen dichtheid
behouden, balans houden
anders gewrichtsproblemen.
Extra jodium: minder brood
gegeten
Extra ijzer: bloedarmoede
voorkomen omdat minder
vlees gegeten wordt.
(B12: intrinsieke factor ->
bloedarmoede)
Beste vervanging melkproducten is soja vanwege hoge eiwitkwaliteit.
Magnesium: spierontspannend, verminderde spiercontractie
Ijzer: Belangrijk voor zuurstoftransport door onderdeel van hemoglobine in rode bloedcellen.
Zink: Onderdeel van 70-200 enzymen in het lichaam.
Selenium: Antioxidantwerking in lichaam. (net als vit C en E)
Jodium: Onderdeel voor de schildklierhormonen.
Koper: IJzer vastgelegd word in hemoglobine en pigmentatie van de huid.
Fluoride: Belangrijk voor de opbouw van botten en tanden.
Chroom: Belangrijk voor goede werking van insuline en daardoor voor het handhaven van het
bloedglucosegehalte.
Mineraal koper wordt opgestapeld in het lichaam als een persoon de ziekte van Wilson heeft
(Intrinsieke factor in maag uitgescheiden door pariëtale cellen, in de darmen bindt het aan vitamine
B12, kan zo worden opgenomen in ileum door de darmwand heen in het bloed. Vanuit daar 50% naar
de lever en 50% naar andere weefsels. Zonder intrinsieke factor herkennen darmcellen het complex
niet waardoor B12 niet wordt opgenomen. Vaak bij ouderen die maagontsteking (gastritis) hebben,
cellen in de maag maken te weinig intrinsieke factor aan.)
Verschil vitamines & mineralen/spoorelementen
Vitamines: bevatten verbindingen en bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstof.
Spoorelementen: zijn mineralen waarvan het lichaam maar erg weinig nodig heeft.
Mineralen of zouten/spoorelementen: bestaan uit 1 element, zoals ijzer Fe of fosfor P.
Daarmee kunnen weer andere stoffen gemaakt worden. Lichaam bestaat hier voor 4% uit.
Je kan de stoffen niet zelf aanmaken, daarom essentieel via de voeding binnenkrijgen.
Zijn in kleine hoeveelheden nodig, wel noodzakelijk voor lichaam.
Meer van mineralen nodig (gram) dan spoorelementen (mg/mcg)
calcium, fosfor, magnesium, ijzer, zink, jodium, koper, seleen, fluoride, chroom.
Risicogroepen van calcium, ijzer en jodium.
Doelgroep calcium jodium ijzer
- veganisten x x
- vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven x
- volwassenen met koemelkeiwit-allergie x
- ouderen x
- kinderen x
- meisjes /vrouwen in vruchtbare leeftijd x
- vegetariërs x
- koolhydraatarm dieet x
- geen of weinig brood, thuisgebakken brood, biologisch brood x
- volwassenen met lactose-intolerantie x
- mensen die extreem afvallen x x x
Doelgroep Oorzaken risico op een te kort
+ algemene voedingsadviezen
- veganisten Gebruiken geen dierlijke
producten binnen, waardoor
Geen vlees: weinig heemijzer
binnen
Geen zuivel: weinig calcium
Soja, appelstroop met
vitamine C
- vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven Moeten nieuwe bloedcellen
aanmaken: verhoogde ijzer
behoefte
- volwassenen met koemelkeiwit-allergie Gebruiken geen
zuivelproducten, dus weinig
calcium
Je kan niet altijd geitenmelk
verdragen
Soja als vervanging
- ouderen Extra calcium binnenkrijgen
, ivm botontkalking voorkomen
- kinderen In de groei, genoeg calcium
voor botgroei, zodat je als je
ouder bent minder kans op
osteoporose door genoeg
opbouw
Vit D ook essentieel
- meisjes /vrouwen in vruchtbare leeftijd Minder ijzer door menstruatie
- vegetariërs Ijzer: geen heemijzer omdat ze
geen vlees eten
Wel zuivel dus niet extra
calcium
- koolhydraatarm dieet Jodiumtekort door weinig
brood eten, oppassen met
jodiumtekort,
gejodeerd zout eten
- geen of weinig brood, thuisgebakken brood, biologisch brood Te weinig jodium doordat je
geen gejodeerd bakkerszout
binnenkrijgt, gejodeerd zout
eten
- volwassenen met lactose-intolerantie Nemen weinig melkproducten
dus weinig calcium,
aanraden soja
- mensen die extreem afvallen Bijv bij maagverkleining
Extra calcium: zware mensen
vaak hoge botdichtheid door
meer gewicht, bij afvallen
minder gewicht op botten, de
botten willen dichtheid
behouden, balans houden
anders gewrichtsproblemen.
Extra jodium: minder brood
gegeten
Extra ijzer: bloedarmoede
voorkomen omdat minder
vlees gegeten wordt.
(B12: intrinsieke factor ->
bloedarmoede)
Beste vervanging melkproducten is soja vanwege hoge eiwitkwaliteit.
Magnesium: spierontspannend, verminderde spiercontractie
Ijzer: Belangrijk voor zuurstoftransport door onderdeel van hemoglobine in rode bloedcellen.
Zink: Onderdeel van 70-200 enzymen in het lichaam.
Selenium: Antioxidantwerking in lichaam. (net als vit C en E)
Jodium: Onderdeel voor de schildklierhormonen.
Koper: IJzer vastgelegd word in hemoglobine en pigmentatie van de huid.
Fluoride: Belangrijk voor de opbouw van botten en tanden.
Chroom: Belangrijk voor goede werking van insuline en daardoor voor het handhaven van het
bloedglucosegehalte.
Mineraal koper wordt opgestapeld in het lichaam als een persoon de ziekte van Wilson heeft
