Chirurgie Samenvatting 2019-2020
VAATCHIRURGIE
COLLEGE VAATCHIRURGIE
Wat voor vaatgerelateerd ziektebeelden kan je tegenkomen in je coschap?
1. Centrale arteriele aandoeningen
2. Perifere arteriele aandoeningen
Systemische circulatie: arteriën
- Takken van de aorta die geoxigeneerd bloed naar hoofd, ledematen en viscera vervoeren
Anatomie Aorta
- 4 divisies:
o Aorta Ascendens
o Aorta Boog
o Aorta Thoracalis
o Aorta abdominalis
1
,Chirurgie Samenvatting 2019-2020
VAATBOOM
1. Coronairen -> hart voorzien van O2
2. Truncus brachiocephalica -> subclavia re, carotis communis re
a. Carotis Interna, externa re
b. Subclavia re -> Axillaris -> Brachialis -> radialis en ulnaris
i. Dialyse shunts en endovasculaire toegang - a. Brachialis
3. Carotis communis li
4. Subclavia sinistra
a. (aftakkingen aorta achter = lumbaal arterien)
5. Truncus coeliacus
a. A Lienalis. Milt ook voorzien van vasa brevia
i. Komt uit maag. Steken in zij -> minder bloed naar milt dus na het eten krijg je steken in de zij bij sport
b. A hepatica communis->Hepatica propria -> a hepatica li en re
i. Aftakking tussen de 2: gastroduodenalis - HBP chirurgie post operatieve bloeding mn hieruit
6. A.mesenterica superior -> grootste gedeelte dikke darm, stukje dunne darm, 90% ook deel duodenum
a. iliocolica -> gaat naar ROB - coecum
a. Colicamedia -> flexura hepatica, colon transversum, flexura lienalis
7. A.renalis li en re
8. A.mesenterica inferior
a. Groot gedeelte dunne darm
a. Colicasinistra -> colon descendens, sigmoid, proximale 1/3 rectum
i. Sigmoidalis
ii. Ascending branch li colcia -> gaat naar hoekje van de milt
b. Collateralen tussen mesenterica inferior en superior = arcades van Drummund - kan je mesenterica inferior
doornemen zonder stop bloedvoorziening
c. rest van rectum - mesentericum inferior + iliaca interna
9. Bifurcatie aorta -> iliaca communis li e re
10. Bifurcatie Iliaca communis -> interna externa en interna
a. Geen vast punt voor de bifurcatie - westerse mensen vaker lange communis, oosterse korte communis
11. A.femoralis communis -> a femoralis superficialis(onderbeen) en profundus (bovenbeen)- splitsing in lig. Poupart
a. Superficialis -> poplitia (bovenin knieholte = fossa poplitia), loopt door achter tibia
i. Kanaal van Hunter -> hamstrings splitsen onder in 2, tussen in lopen venen en zenuwen
b. A.poplitia -> a. tibialis anterior -> a. dorsalis pledis
i. Truncus tibioperonealis
1. A.Tibialis posterior
2. A.Peronea - achterzijde midden voet in
Vaatwanden
1. Intima
2. Media
3. Adventitia
3 soorten vaatziekten
1. Verwijdingen
2. Vernauwend
2
,Chirurgie Samenvatting 2019-2020
3. Scheurend - dissectie -> binnenwand los laat van buitenwand
a. Type A - intima en media - aorta ascendens + boog. Coronairen/boogvaten kunnen meedoen. Spoed indicatie
ingrijpen
b. Type B - descendens - vanaf li subclavia naar beneden. Secundaire preventie tenzij secundaire orgaanschade ->
perfusie verminderd door afsluiting van vat (valse lumen - stolsel) of doorbloeding minder
DD
a. Type A/B aorta dissectie – kunnen precies hetzelde beeld als ruptuur
b. MI
c. Mechanische ileus door obstipatie
d. niersteen
CENTRAAL ARTERIEEL VAATLIJDEN
Aneurysma
- Arterie verwijding 2x zo groot als eigen normale diameter
Aorta 1-2 cm
Iliaca communis 8-10mm
Iliaca externa 6-8mm
Femoralis communis 7-8mm
Femoralis superficialis 5-7mm
Poplitia 4-6mm
- Oorzaak: atherosclerose
o chronisch ziektebeeld
o Lokalisatie -> kan overal in lichaam
o Behandeling enkel symptoombestrijding
o Levensverwachting beperkt
o RF
§ Roken!
§ Hypertensie
§ Hyperlipidemie/cholesterol
§ FA+ HVZ
§ DM
Meest voorkomende aneurysma locaties:
1. Aorta abdominale = AAA
a. Loopt van van diafragma tot bifurcatie = Infrarenale, juxtarenale, suprarenale
2. (hersenen - als vaatchirurg niet mee te maken)
3. Poplitia
a. Compartiment syndroom benen
b. Scheurt eig nooit maar embolie vorming -> schiet door naar onderbeen/voet/teen = acute ischemie
c. S/ Occlusie of embolie vorming - zwarte tenen
i. 4-6 mm. OK bij 2.5 cm en als er stolsels in zitten
- Aorta Thoracaal/boog
Aneurysma aorta
- Gelocaliseerde of diffuse uitzetting van de aorta
o Thoracaal, Abdominaal
-
Types aneurysma
- Sacculair - bolletje - scheurt makkelijker
- Fusiform
- samengesteld
3
, Chirurgie Samenvatting 2019-2020
- Vals – door dissectie – intima niet uitgezet - vaak complicatie/trauma- mn pijnklachten
-
Patient qua gezondheid slechtste groep
- 30% al infarct gehad. 10% tijdens
- Min 10% kans pneumonie
- Roken, DM, dyslipidemie, hypertensie = CVR H
- Atherosclerose
Klinisch Beeld AAA
- Meestal asymptomatisch -> nog niet gescheurd
o Toevalsbevinding radiologisch – echo/CT
o Screening 1e graads familie leden patiënten. 30% vd gevallen is familiair
- Scheurt/ruptuur
o Acute pijn buik + in de rug
§ klassiek net naar wc geweest (extra druk op buik) = collabeert
o & hypotensie -> collabeert ivm bloedverlies
§ B/ Vaak ga je direct vullen bij hypotensie -> maar wil dit juist niet = permissive hypotension - hou je op
70/40mmHg. Enige wat je moet doen: blijven praten. Systolisch >60mmHg kan naar brein en kunnen ze
blijven praten
o Hoveelheid bloed verlies afhankelijk van locatie
§ Meestal retroperitoneaal – vliezen uit elkaar (lijn van Todd)
• Capaciteit = 2L – bloeden niet direct dood
§ Intraperitoneaal -> bloed in vrije buikholte. Kan 15L kwijt -> hoge mortaliteit!
• Levensbedreigend -> 50% overlijden bij aankomst ZH -> betere prognose bij retroperitoneale
bloeding ivm capaciteit 2L vs 15L. OK mortaliteit 50%
o Ruptuur risico: hoger bij hogere diameter.
§ Operatie grens ±5 cm -> kans ruptuur hoger dan mortaliteit van electieve OK.
§
Diagnostiek
- Echo - voorkeur
- CT - moment 5cm graag CT. pre-operatieve planning
o FFR-CT - experimenteel
- MRA
- Lab:
o Hb – bloeding ja/nee
o Hartenzymen: troponine-1, CK
o Creatinine - nierfunctie
Behandeling
- Wat voor soort aneurysma? Diameter bepalen.
- <5 cm = vervolgen -> na 3 mnd terugkomen - wil groei in beeld krijgen. Daarna 1x/jr.
o RF snelle groei:
§ Hypertensie
§ Weefselziekten: Marfan, Eller Danos type 1 of 4
§ Ontsteking
o Bacteriemie: Vaatwandontsteking vaakst door = stafylococcus pneumoniae. Vroeger mn Syfillis [Lues]
o inflammatie (steriele ontstekingen) - Z B/ prednison
o Leefstijladvies
o Behandeling van RF/
§ Antihypertensiva
o ACE remmer
4
VAATCHIRURGIE
COLLEGE VAATCHIRURGIE
Wat voor vaatgerelateerd ziektebeelden kan je tegenkomen in je coschap?
1. Centrale arteriele aandoeningen
2. Perifere arteriele aandoeningen
Systemische circulatie: arteriën
- Takken van de aorta die geoxigeneerd bloed naar hoofd, ledematen en viscera vervoeren
Anatomie Aorta
- 4 divisies:
o Aorta Ascendens
o Aorta Boog
o Aorta Thoracalis
o Aorta abdominalis
1
,Chirurgie Samenvatting 2019-2020
VAATBOOM
1. Coronairen -> hart voorzien van O2
2. Truncus brachiocephalica -> subclavia re, carotis communis re
a. Carotis Interna, externa re
b. Subclavia re -> Axillaris -> Brachialis -> radialis en ulnaris
i. Dialyse shunts en endovasculaire toegang - a. Brachialis
3. Carotis communis li
4. Subclavia sinistra
a. (aftakkingen aorta achter = lumbaal arterien)
5. Truncus coeliacus
a. A Lienalis. Milt ook voorzien van vasa brevia
i. Komt uit maag. Steken in zij -> minder bloed naar milt dus na het eten krijg je steken in de zij bij sport
b. A hepatica communis->Hepatica propria -> a hepatica li en re
i. Aftakking tussen de 2: gastroduodenalis - HBP chirurgie post operatieve bloeding mn hieruit
6. A.mesenterica superior -> grootste gedeelte dikke darm, stukje dunne darm, 90% ook deel duodenum
a. iliocolica -> gaat naar ROB - coecum
a. Colicamedia -> flexura hepatica, colon transversum, flexura lienalis
7. A.renalis li en re
8. A.mesenterica inferior
a. Groot gedeelte dunne darm
a. Colicasinistra -> colon descendens, sigmoid, proximale 1/3 rectum
i. Sigmoidalis
ii. Ascending branch li colcia -> gaat naar hoekje van de milt
b. Collateralen tussen mesenterica inferior en superior = arcades van Drummund - kan je mesenterica inferior
doornemen zonder stop bloedvoorziening
c. rest van rectum - mesentericum inferior + iliaca interna
9. Bifurcatie aorta -> iliaca communis li e re
10. Bifurcatie Iliaca communis -> interna externa en interna
a. Geen vast punt voor de bifurcatie - westerse mensen vaker lange communis, oosterse korte communis
11. A.femoralis communis -> a femoralis superficialis(onderbeen) en profundus (bovenbeen)- splitsing in lig. Poupart
a. Superficialis -> poplitia (bovenin knieholte = fossa poplitia), loopt door achter tibia
i. Kanaal van Hunter -> hamstrings splitsen onder in 2, tussen in lopen venen en zenuwen
b. A.poplitia -> a. tibialis anterior -> a. dorsalis pledis
i. Truncus tibioperonealis
1. A.Tibialis posterior
2. A.Peronea - achterzijde midden voet in
Vaatwanden
1. Intima
2. Media
3. Adventitia
3 soorten vaatziekten
1. Verwijdingen
2. Vernauwend
2
,Chirurgie Samenvatting 2019-2020
3. Scheurend - dissectie -> binnenwand los laat van buitenwand
a. Type A - intima en media - aorta ascendens + boog. Coronairen/boogvaten kunnen meedoen. Spoed indicatie
ingrijpen
b. Type B - descendens - vanaf li subclavia naar beneden. Secundaire preventie tenzij secundaire orgaanschade ->
perfusie verminderd door afsluiting van vat (valse lumen - stolsel) of doorbloeding minder
DD
a. Type A/B aorta dissectie – kunnen precies hetzelde beeld als ruptuur
b. MI
c. Mechanische ileus door obstipatie
d. niersteen
CENTRAAL ARTERIEEL VAATLIJDEN
Aneurysma
- Arterie verwijding 2x zo groot als eigen normale diameter
Aorta 1-2 cm
Iliaca communis 8-10mm
Iliaca externa 6-8mm
Femoralis communis 7-8mm
Femoralis superficialis 5-7mm
Poplitia 4-6mm
- Oorzaak: atherosclerose
o chronisch ziektebeeld
o Lokalisatie -> kan overal in lichaam
o Behandeling enkel symptoombestrijding
o Levensverwachting beperkt
o RF
§ Roken!
§ Hypertensie
§ Hyperlipidemie/cholesterol
§ FA+ HVZ
§ DM
Meest voorkomende aneurysma locaties:
1. Aorta abdominale = AAA
a. Loopt van van diafragma tot bifurcatie = Infrarenale, juxtarenale, suprarenale
2. (hersenen - als vaatchirurg niet mee te maken)
3. Poplitia
a. Compartiment syndroom benen
b. Scheurt eig nooit maar embolie vorming -> schiet door naar onderbeen/voet/teen = acute ischemie
c. S/ Occlusie of embolie vorming - zwarte tenen
i. 4-6 mm. OK bij 2.5 cm en als er stolsels in zitten
- Aorta Thoracaal/boog
Aneurysma aorta
- Gelocaliseerde of diffuse uitzetting van de aorta
o Thoracaal, Abdominaal
-
Types aneurysma
- Sacculair - bolletje - scheurt makkelijker
- Fusiform
- samengesteld
3
, Chirurgie Samenvatting 2019-2020
- Vals – door dissectie – intima niet uitgezet - vaak complicatie/trauma- mn pijnklachten
-
Patient qua gezondheid slechtste groep
- 30% al infarct gehad. 10% tijdens
- Min 10% kans pneumonie
- Roken, DM, dyslipidemie, hypertensie = CVR H
- Atherosclerose
Klinisch Beeld AAA
- Meestal asymptomatisch -> nog niet gescheurd
o Toevalsbevinding radiologisch – echo/CT
o Screening 1e graads familie leden patiënten. 30% vd gevallen is familiair
- Scheurt/ruptuur
o Acute pijn buik + in de rug
§ klassiek net naar wc geweest (extra druk op buik) = collabeert
o & hypotensie -> collabeert ivm bloedverlies
§ B/ Vaak ga je direct vullen bij hypotensie -> maar wil dit juist niet = permissive hypotension - hou je op
70/40mmHg. Enige wat je moet doen: blijven praten. Systolisch >60mmHg kan naar brein en kunnen ze
blijven praten
o Hoveelheid bloed verlies afhankelijk van locatie
§ Meestal retroperitoneaal – vliezen uit elkaar (lijn van Todd)
• Capaciteit = 2L – bloeden niet direct dood
§ Intraperitoneaal -> bloed in vrije buikholte. Kan 15L kwijt -> hoge mortaliteit!
• Levensbedreigend -> 50% overlijden bij aankomst ZH -> betere prognose bij retroperitoneale
bloeding ivm capaciteit 2L vs 15L. OK mortaliteit 50%
o Ruptuur risico: hoger bij hogere diameter.
§ Operatie grens ±5 cm -> kans ruptuur hoger dan mortaliteit van electieve OK.
§
Diagnostiek
- Echo - voorkeur
- CT - moment 5cm graag CT. pre-operatieve planning
o FFR-CT - experimenteel
- MRA
- Lab:
o Hb – bloeding ja/nee
o Hartenzymen: troponine-1, CK
o Creatinine - nierfunctie
Behandeling
- Wat voor soort aneurysma? Diameter bepalen.
- <5 cm = vervolgen -> na 3 mnd terugkomen - wil groei in beeld krijgen. Daarna 1x/jr.
o RF snelle groei:
§ Hypertensie
§ Weefselziekten: Marfan, Eller Danos type 1 of 4
§ Ontsteking
o Bacteriemie: Vaatwandontsteking vaakst door = stafylococcus pneumoniae. Vroeger mn Syfillis [Lues]
o inflammatie (steriele ontstekingen) - Z B/ prednison
o Leefstijladvies
o Behandeling van RF/
§ Antihypertensiva
o ACE remmer
4
