Samenvatting ecologie leerjaar 1 HAS Venlo

PGO samenvatting blok 1
Bodem en omgeving
Grond: de bovenste laag van de bodem die je fysiek ziet en aanraakt. Ofwel het
oppervlakte van de aarde.
Bodem: de rangschikking van het materiaal in het bovenste deel van de aardkorst,
tot waar er wortels en bodemprocessen zijn. (ong. 2 meter onder het maaiveld.)
De samenstelling van (a)biotische factoren in de bodem:
Biotisch: dieren, planten(wortels), schimmels, bacteriën etc.
Abiotisch: water, mineralen, temperatuur, zuurgraad, stikstof etc.
Ecosysteem
Ecosysteem: alle abiotische en biotische factoren in een bepaald gebied.
Niveaus in een ecosysteem:
 Moleculen
 Celorganellen
 Cellen
 Weefsel
 Orgaan
 Organisme
 Populatie
 Ecosysteem
 Biosfeer
Invloed van bodem op ecosysteem:
Een bodem biedt steun, water en voedingsstoffen voor planten, zowel als voedsel en
water voor dieren. Ook bied een bodem temperatuurregulatie en structuur aan een
ecosysteem.
Ecologie: de studie tussen de relaties van organismen en hun milieu.
Niveaus binnen de ecologie:
 Globaal
 Landschap
 Ecosysteem
 Community
 Populatie
 Organisme
Bioom: Het samenstel van levensgemeenschappen, bijv. de savanne en het
tropische regenwoud.
Biotoop: Gedeelte van de aarde waarbinnen de omstandigheden min of meer gelijk
zijn.
Populatie: Alle individuen van een bepaald soort in een gebied, kunnen zich
onderling voorplanten. De grote van een populatie is afhankelijk van biotische en
abiotische factoren.

,Habitat: Leefomgeving van een organisme.
Niche: De plaats die een organisme bezet in een ecosysteem.
In het kort: Een habitat is de leefplek van een soort in een ecosysteem. De functie
van dit individu is de niche en elke populatie in een ecosysteem heeft haar eigen
habitat en niche.
Geofactoren
Geofactoren: alle factoren die het landschap bepalen.
De 3 belangrijkste geofactoren:
 Substraat Wat voor type bodem?
Wat voor gesteente?
Wat voor reliëf?
 Klimaat Vochtig? Of zeeklimaat?
 Mens Wij bewerken het landschap.
Andere invloeden:
 Planten
 Dieren
 Water
 Lucht
 Tijd
Voedselwebben
Een voedselweb kan een kringloop zijn, valt er een ‘’stap’’ weg dan valt eigenlijk
gelijk alles weg.
Volgorde niveaus:
 Consumenten (vleeseters) 3e orde
 Consumenten (planteneters) 2e orde
 Producenten (planten) 1e orde
De pijlen in een voedselweb gaan altijd in de richting van wordt gegeten door.

, Toppredator: Het organisme wat bovenaan in het voedselweb staat.
De biomassa in een voedselweb neemt af hoe hoger je komt, toppredatoren hebben
dus de laagste biomassa en de 1e orde hebben de hoogste biomassa.
Bodem
Een gezond ecosysteem heeft een gezonde bodem nodig.
De draagkracht van een gebied wordt bepaald door de bodem:
Fysiek: hoeveel gewicht kan een bodem aan.
Ecologisch: de mate van aantasting die het milieu aan kan zonder
onherstelbaar te worden beschadigd.
Elke bodem heeft een andere draagkracht. In een ecosysteem waar teveel van de
bodem wordt gevraagd is er een ongezonde bodem.
Bedreigingen voor de bodem: (ver-thema’s)
 Verdroging
 Vermesting
 Verslemping
 Verarming
 Verzouting
 Verzuring
 Verzakking
 Verdichting
 Vergraving
 Verontreiniging
Vermesting  eutrofiëring en dus teveel voedingsstoffen in de bodem.
Verslemping: er is een te lage binding tussen de bodemdeeltjes, waardoor er bij
regenval slempkorst ontstaat. Hierdoor wordt de grond te hard voor wortels om er
doorheen te groeien.
Verdichting: het verminderen van het volume van zand of steenachtige materialen.
Verarming: afname van de hoeveelheid voedingsstoffen of het vermogen van de
bodem om deze vast te houden.
Platen tektoniek: Platen schuiven over elkaar heen en van elkaar af, hierdoor
ontstaan respectievelijk bergen en trogvormingen.
Vulkanisme: Er komt vloeibaar gesteente van dieper in de aarde naar het oppervlak,
waardoor nieuw gesteente ontstaat en uiteindelijk nieuw land.
Rivieren transporten nutriënten en gesteente over grote afstanden, hierdoor ontstaan
er nutriënt rijke gebieden.
Delta of estuarium: de plek waar een rivier uitmondt.
Nederland is een rivierdelta, vroeger een estuarium. Er worden dus veel nutriënten
aangevoerd door rivieren, maar ook gesteente en zand waardoor nieuw land
ontstaat.