Samenvatting Psychologische
stromingen
Hoofdstuk 1 verschillende visies op dezelfde
problematiek
1.2 Verschillende visies gedemonstreerd
Hulpverlening vanuit een biopsychosociaal model = Men kijkt naar een probleem vanuit de
interactie tussen biologische, psychische en sociale aspecten. -> welk gewicht verschillende
factoren hebben bij de manier waarop een stoornis zich ontwikkelt.
Verschillende stromingen:
- Psychodynamische benadering
- Experientiële en clientgerichte benadering
- De cognitief-gedragstherapeutische benadering
- De systeemtheoretische benadering
- De oplossingsgerichte benadering
Hoofdstuk 3 Psychodynamische benadering
3.1 Inleiding
De verschillende vormen van een psychodynamische therapie hebben een aantal
overeenkomsten: ze gaan er vanuit dat patiënten vaak niet weten waarom ze iets doen, dat
ze moeilijke en angstwekkende gevoelens hebben weggestopt.
De PDB gaat er verder vanuit dat problemen vaak stammen uit de vroege kindertijd.
3.2 De theorie van Freud
Vier modellen volgens De Wolf:
1. Het driftmodel: sluit nauw aan op de theorie van Freud.
2. Het objectrelatiemodel: legt de nadruk op de eerste relaties in de vroege kindertijd.
3. Het zelfpsychologisch model: hier gaat de aandacht uit naar tekorten.
4. Het interactioneel model: legt de nadruk op problematische conflicten tussen
mensen.
3.2.1 Het driftmodel: ‘es’, ‘ego’ en ‘superego’
10% is ons gedrag, ons bewustzijn en 90% is ons onbewustzijn en heeft veel invloed op ons
gedrag. Door het onbewuste kun je lastig komen. Door dromen en versprekingen denkt
Freud dat het onbewuste spreekt, namelijk als verborgen, symbolische boodschappen.
Het driftmodel stelt dat de mens wordt voortgedreven door seksuele en agressieve driften.
Driftmodel Freud:
- Es (duiveltje)
o Onze driften, temperament
o Direct dingen willen
o Lust
o Worden als ‘es’ geboren, houden geen rekening met anderen.
, - Ego
o Wel rekening met anderen
- Superego (engeltje)
o Rekening houden met anderen, maar ook een schuldgevoel
o Tegenhanger es
3.2.2 Ontwikkelingen van ‘es’, ‘ego’ en ‘superego’
Van es naar superego:
- Orale fase (es)
o Baby’s stoppen van alles in hun mond
o Heeft een baby te weinig liefde ontvangen, blijven deze behoeftes hangen. Bv
aandacht vragen, wilt steeds voedsel, drank of drugs. Je zoekt een bevrediging
en kalmte die nooit komt.
- Anale fase (ego)
o De koppigheidsfase van peuters. Kind vind evenwicht tussen eigen wil en die
van ouders.
o Lukt het in deze periode niet om te kanaliseren met ouders (te streng of
helemaal geen regels), kan het kind later problemen houden met autoriteiten,
regels, netheid etc.
- Fallische fase (superego)
o Oedipus comlex bij kleuters(jongen claimt moeder). Het jongetje wil moeder
voor zich alleen en ziet vader als rivaal. Het geslachtsverschil staat centraal.
o Meiden krijgen ‘penisnijd’. Willen een penis, krijgen door dat dit niet lukt en
willen zoveel mogelijk op moeder lijken om vader te veroveren.
o Gaat hier iets niet goed, zou je later problemen kunnen krijgen met
liefdesrelaties.
- De latentiefase
o Meer rust in de basisschoolleeftijd. Het es, ego en superego is uitgeraast en
kind richt zich op de buitenwereld.
- De genitale fase
o Driften en conflicten worden weer actiever in de puberteit door hormonen.
3.2.3 Afweermechanismen
- Verdringing: gedachten worden weggestopt
- Ontkenning
- Reactieformatie: boosheid verbloemen
- Isolering: het gevoel afsplitsen van de werkelijkheid
- Intellectualisering: gevoel op afstand houden
- Projectie: een ongeaccepteerde impuls van jezelf projecteren op een ander
- Splitsing: iemand wordt gezien als helemaal goed of helemaal slecht
- Rationalisatie: impuls die wordt afgekeurd, wordt toch uitgeleefd en goedgepraat
- Verplaatsing: een impuls die gericht is op een bepaald persoon, wordt geuit op een
ander persoon.
- Sublimatie: zet een behoefte om in gewaardeerd gedrag. Bv ben je agressief, ga op
een vechtsport
- Afweer en weerstand
o Afweer = gericht op het weghouden van een innerlijk conflict
stromingen
Hoofdstuk 1 verschillende visies op dezelfde
problematiek
1.2 Verschillende visies gedemonstreerd
Hulpverlening vanuit een biopsychosociaal model = Men kijkt naar een probleem vanuit de
interactie tussen biologische, psychische en sociale aspecten. -> welk gewicht verschillende
factoren hebben bij de manier waarop een stoornis zich ontwikkelt.
Verschillende stromingen:
- Psychodynamische benadering
- Experientiële en clientgerichte benadering
- De cognitief-gedragstherapeutische benadering
- De systeemtheoretische benadering
- De oplossingsgerichte benadering
Hoofdstuk 3 Psychodynamische benadering
3.1 Inleiding
De verschillende vormen van een psychodynamische therapie hebben een aantal
overeenkomsten: ze gaan er vanuit dat patiënten vaak niet weten waarom ze iets doen, dat
ze moeilijke en angstwekkende gevoelens hebben weggestopt.
De PDB gaat er verder vanuit dat problemen vaak stammen uit de vroege kindertijd.
3.2 De theorie van Freud
Vier modellen volgens De Wolf:
1. Het driftmodel: sluit nauw aan op de theorie van Freud.
2. Het objectrelatiemodel: legt de nadruk op de eerste relaties in de vroege kindertijd.
3. Het zelfpsychologisch model: hier gaat de aandacht uit naar tekorten.
4. Het interactioneel model: legt de nadruk op problematische conflicten tussen
mensen.
3.2.1 Het driftmodel: ‘es’, ‘ego’ en ‘superego’
10% is ons gedrag, ons bewustzijn en 90% is ons onbewustzijn en heeft veel invloed op ons
gedrag. Door het onbewuste kun je lastig komen. Door dromen en versprekingen denkt
Freud dat het onbewuste spreekt, namelijk als verborgen, symbolische boodschappen.
Het driftmodel stelt dat de mens wordt voortgedreven door seksuele en agressieve driften.
Driftmodel Freud:
- Es (duiveltje)
o Onze driften, temperament
o Direct dingen willen
o Lust
o Worden als ‘es’ geboren, houden geen rekening met anderen.
, - Ego
o Wel rekening met anderen
- Superego (engeltje)
o Rekening houden met anderen, maar ook een schuldgevoel
o Tegenhanger es
3.2.2 Ontwikkelingen van ‘es’, ‘ego’ en ‘superego’
Van es naar superego:
- Orale fase (es)
o Baby’s stoppen van alles in hun mond
o Heeft een baby te weinig liefde ontvangen, blijven deze behoeftes hangen. Bv
aandacht vragen, wilt steeds voedsel, drank of drugs. Je zoekt een bevrediging
en kalmte die nooit komt.
- Anale fase (ego)
o De koppigheidsfase van peuters. Kind vind evenwicht tussen eigen wil en die
van ouders.
o Lukt het in deze periode niet om te kanaliseren met ouders (te streng of
helemaal geen regels), kan het kind later problemen houden met autoriteiten,
regels, netheid etc.
- Fallische fase (superego)
o Oedipus comlex bij kleuters(jongen claimt moeder). Het jongetje wil moeder
voor zich alleen en ziet vader als rivaal. Het geslachtsverschil staat centraal.
o Meiden krijgen ‘penisnijd’. Willen een penis, krijgen door dat dit niet lukt en
willen zoveel mogelijk op moeder lijken om vader te veroveren.
o Gaat hier iets niet goed, zou je later problemen kunnen krijgen met
liefdesrelaties.
- De latentiefase
o Meer rust in de basisschoolleeftijd. Het es, ego en superego is uitgeraast en
kind richt zich op de buitenwereld.
- De genitale fase
o Driften en conflicten worden weer actiever in de puberteit door hormonen.
3.2.3 Afweermechanismen
- Verdringing: gedachten worden weggestopt
- Ontkenning
- Reactieformatie: boosheid verbloemen
- Isolering: het gevoel afsplitsen van de werkelijkheid
- Intellectualisering: gevoel op afstand houden
- Projectie: een ongeaccepteerde impuls van jezelf projecteren op een ander
- Splitsing: iemand wordt gezien als helemaal goed of helemaal slecht
- Rationalisatie: impuls die wordt afgekeurd, wordt toch uitgeleefd en goedgepraat
- Verplaatsing: een impuls die gericht is op een bepaald persoon, wordt geuit op een
ander persoon.
- Sublimatie: zet een behoefte om in gewaardeerd gedrag. Bv ben je agressief, ga op
een vechtsport
- Afweer en weerstand
o Afweer = gericht op het weghouden van een innerlijk conflict
