Probleem 2
Leerdoel: Wat zijn bekende risico- en beschermende factoren voor kindermishandeling?
(op ouder-, kind- en situationeel niveau)
Vink et al. (2020)
Kindermishandeling: elke vorm van, voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige
interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen t.o.v.
wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of onvrijheid staat, actief of passief
opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden in de vorm van
fysiek of psychisch letsel.
kindermishandeling is een vorm van huiselijk geweld (=lichamelijk, geestelijk of seksueel
geweld of bedreiging door iemand uit de huiselijke kring (familie, huisgenoot,
mantelverzorger).
Afbakeningen bij de definitie van kindermishandeling
- Leeftijdgrenzen: er wordt gesproken over minderjarigen, maar het is ook van
toepassing op ongeborenen en jeugdigen tot 23 jaar (als zij voor hun 18e hulp
ontvangen en deze hierna doorloopt).
- Relatie pleger en slachtoffer: pleger hoeft niet direct uit het gezin te komen, maar
kan ook iemand anders zien t.o.v. wie de minderjarige een relatie van afhankelijkheid
of onvrijheid heeft zoals een trainer of docent.
- Andere vormen van huiselijk geweld: de richtlijn heeft ook betrekking op het getuige
zijn van huiselijk geweld tussen ouders/andere familieleden.
Soorten kindermishandeling:
- Fysieke mishandeling.
- Emotionele mishandeling.
- Fysieke verwaarlozing.
- Emotionele verwaarlozing.
- Seksueel misbruik.
- Combinaties.
Ernst/gradatie van kindermishandeling:
1= licht.
2 = matig.
3 = ernstig.
4 = zeer ernstig.
5= (bijna) fataal.
De ernst wordt niet allen bepaald door de heftigheid van de mishandeling op een bepaald
moment, de mate van verwaarlozing of de frequentie van seksueel misbruik, maar ook
andere factoren zoals de chroniciteit van het slachtofferschap.
de impact van de kindermishandeling op de jeugdige wordt naast de ernst van de
mishandeling ook bepaald door de tijdigheid waarmee het gesignaleerd wordt, de
ontwikkelingsleeftijd van de jeugdige, de veerkracht van de jeugdige, de reactie van andere
volwassenen en professionals en beschermende factoren zoals coping-strategieën en de
sociale steun die de jeugdige heeft.
, Prevalentie kindermishandeling:
jaarprevalentie naar schatting 90.000-127.00 jeugdigen (rond de 3%).
emotionele verwaarlzing is de meest voorkomende vorm.
bij 29% die kindermishandeling meemaakt is er sprake van meer dan één vorm.
bij bijna de helft van de mishandelde of verwaarloosde kinderen spelen ook andere
vormen van huiselijk geweld (vaak partnergeweld tussen de ouders).
In 60% van de gevallen zijn ouders gescheiden of is er een scheiding/realtiebreuk op
handen.
Deze resultaten zijn een ondergrens, omdat het gebaseerd is om informatie van informanten
en offocieel geregistreerde gevallen.
Gevolgen kindermishandeling:
Kortetermijngevolgen:
- Negatievere beoordeling van de kwaliteit van het leven.
- Hoger risico op onveilige gehechtheid.
- Nadelige gevolgen voor psychosociale ontwikkeling van de jeugdige (hoe jonger de
jeugdige is en hoe langer de mishandeling voortduurt des te groter de impact op de
ontwikkeling).
- Groter risico op gedragsproblemen, zoals internaliserend en externaliserend gedrag.
- Voelen zich vaak niet gehoord en vooral jonge kinderen leggen de oorzaak vaak bij
zichzelf wat leidt tot een negatief zelfbeeld.
- Psychische stoornissen (depressie/angst, CPTSS door trauma).
- Hoger risico op suïcide.
- Door toxic stress kan er een ongunstige ontwikkeling optreden van de
neurobiologische hersenontwikkeling.
- Mishandeling van het ongeboren kind kunnen leiden tot vroeggeboorte, laag
geboortegewicht en aangeboren aandoeningen (en die factoren houden op hun
beurt weer verband met een hogere kans op kindermishandeling in de eerste jaren
van het leven).
Langetermijngevolgen:
- Veel gevolgen van kindermishandeling op korte termijn (zoals angststoornissen,
despressie, CPTSS) werken door tot in de volwassenheid.
- Adverse Childhood Experiences (ACE’s) kunnen leiden tot een hoger risico op roken,
overgewicht, lichamelijke inactiviteit, risicovol seksueel gedrag, een lager inkomen,
depressieve stemming, laag zelfbeeld en poging tot suïcide. Hoe meer verschillende
soorten negatieve ervaringen men meemaakt hoe hoger het risico.
- Slachtoffers van kindermishandeling hebben ook een hoger risico (tot 50%) om als
pleger betrokken te raken bij mishandeling intergenerationele overdracht van
geweld.
Risicofactoren kindermishandeling (= factoren die kindermishandeling voorspellen of de
kans dat kindermishandeling voorkomt vergroten).
Signaal kindermishandeling (= een actueel teken of kenmerken dat er wat aan de hand is bij
de jeugdige).
Het gaat vaak om een opeenstapeling van verschillende risicofactoren bij het ontstaan van
kindermishandeling (er is geen eenduidige oorzaak).
Leerdoel: Wat zijn bekende risico- en beschermende factoren voor kindermishandeling?
(op ouder-, kind- en situationeel niveau)
Vink et al. (2020)
Kindermishandeling: elke vorm van, voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige
interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen t.o.v.
wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of onvrijheid staat, actief of passief
opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden in de vorm van
fysiek of psychisch letsel.
kindermishandeling is een vorm van huiselijk geweld (=lichamelijk, geestelijk of seksueel
geweld of bedreiging door iemand uit de huiselijke kring (familie, huisgenoot,
mantelverzorger).
Afbakeningen bij de definitie van kindermishandeling
- Leeftijdgrenzen: er wordt gesproken over minderjarigen, maar het is ook van
toepassing op ongeborenen en jeugdigen tot 23 jaar (als zij voor hun 18e hulp
ontvangen en deze hierna doorloopt).
- Relatie pleger en slachtoffer: pleger hoeft niet direct uit het gezin te komen, maar
kan ook iemand anders zien t.o.v. wie de minderjarige een relatie van afhankelijkheid
of onvrijheid heeft zoals een trainer of docent.
- Andere vormen van huiselijk geweld: de richtlijn heeft ook betrekking op het getuige
zijn van huiselijk geweld tussen ouders/andere familieleden.
Soorten kindermishandeling:
- Fysieke mishandeling.
- Emotionele mishandeling.
- Fysieke verwaarlozing.
- Emotionele verwaarlozing.
- Seksueel misbruik.
- Combinaties.
Ernst/gradatie van kindermishandeling:
1= licht.
2 = matig.
3 = ernstig.
4 = zeer ernstig.
5= (bijna) fataal.
De ernst wordt niet allen bepaald door de heftigheid van de mishandeling op een bepaald
moment, de mate van verwaarlozing of de frequentie van seksueel misbruik, maar ook
andere factoren zoals de chroniciteit van het slachtofferschap.
de impact van de kindermishandeling op de jeugdige wordt naast de ernst van de
mishandeling ook bepaald door de tijdigheid waarmee het gesignaleerd wordt, de
ontwikkelingsleeftijd van de jeugdige, de veerkracht van de jeugdige, de reactie van andere
volwassenen en professionals en beschermende factoren zoals coping-strategieën en de
sociale steun die de jeugdige heeft.
, Prevalentie kindermishandeling:
jaarprevalentie naar schatting 90.000-127.00 jeugdigen (rond de 3%).
emotionele verwaarlzing is de meest voorkomende vorm.
bij 29% die kindermishandeling meemaakt is er sprake van meer dan één vorm.
bij bijna de helft van de mishandelde of verwaarloosde kinderen spelen ook andere
vormen van huiselijk geweld (vaak partnergeweld tussen de ouders).
In 60% van de gevallen zijn ouders gescheiden of is er een scheiding/realtiebreuk op
handen.
Deze resultaten zijn een ondergrens, omdat het gebaseerd is om informatie van informanten
en offocieel geregistreerde gevallen.
Gevolgen kindermishandeling:
Kortetermijngevolgen:
- Negatievere beoordeling van de kwaliteit van het leven.
- Hoger risico op onveilige gehechtheid.
- Nadelige gevolgen voor psychosociale ontwikkeling van de jeugdige (hoe jonger de
jeugdige is en hoe langer de mishandeling voortduurt des te groter de impact op de
ontwikkeling).
- Groter risico op gedragsproblemen, zoals internaliserend en externaliserend gedrag.
- Voelen zich vaak niet gehoord en vooral jonge kinderen leggen de oorzaak vaak bij
zichzelf wat leidt tot een negatief zelfbeeld.
- Psychische stoornissen (depressie/angst, CPTSS door trauma).
- Hoger risico op suïcide.
- Door toxic stress kan er een ongunstige ontwikkeling optreden van de
neurobiologische hersenontwikkeling.
- Mishandeling van het ongeboren kind kunnen leiden tot vroeggeboorte, laag
geboortegewicht en aangeboren aandoeningen (en die factoren houden op hun
beurt weer verband met een hogere kans op kindermishandeling in de eerste jaren
van het leven).
Langetermijngevolgen:
- Veel gevolgen van kindermishandeling op korte termijn (zoals angststoornissen,
despressie, CPTSS) werken door tot in de volwassenheid.
- Adverse Childhood Experiences (ACE’s) kunnen leiden tot een hoger risico op roken,
overgewicht, lichamelijke inactiviteit, risicovol seksueel gedrag, een lager inkomen,
depressieve stemming, laag zelfbeeld en poging tot suïcide. Hoe meer verschillende
soorten negatieve ervaringen men meemaakt hoe hoger het risico.
- Slachtoffers van kindermishandeling hebben ook een hoger risico (tot 50%) om als
pleger betrokken te raken bij mishandeling intergenerationele overdracht van
geweld.
Risicofactoren kindermishandeling (= factoren die kindermishandeling voorspellen of de
kans dat kindermishandeling voorkomt vergroten).
Signaal kindermishandeling (= een actueel teken of kenmerken dat er wat aan de hand is bij
de jeugdige).
Het gaat vaak om een opeenstapeling van verschillende risicofactoren bij het ontstaan van
kindermishandeling (er is geen eenduidige oorzaak).
