De sportwereld voor het HBO hoofdstuk 3 samenvatting
3.2 Ethiek
3.2.1 Wat is ethiek?
Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Ethiek en moraal worden nog vaak door
elkaar gebruikt.
Beide verwijzen naar waarden en normen en de vraag hoe mensen horen te leven.
Bij een ethische invalshoek vraag je: is een bepaalde handeling of situatie menswaardig te
noemen? Voorbeeld: mag een atleet doping gebruiken, mag je met voetbal een tegenstander
met opzet eruit trappen.
Er zijn 3 voorkomende ethische visies:
Beginselethiek: heeft als uitgangspunt dat bij de oplossing van een ethisch probleem recht
gedaan moet worden aan een bepaald beginsel. (Doping afwijzen voor eerlijkheid en
gezondheid)
Gevolgenethiek: is alleen die oplossing ethisch verantwoord die in zijn gevolgen een bepaald
doel realiseert. (Welzijn voor mensen)
Deugdenethiek: met deugd doelen we op kwaliteiten die een mens tot een goed mens
maken. (Karaktereigenschappen waarover beschikt wordt) Deze deugden worden vooral
tijdens het opgroeien ontwikkeld. Opvoeders hebben hier een grote rol in omdat opvoeding
vormt tot ‘goede mensen’.
3.2.2 Sportethiek
Ethiek als wetenschap is het onderzoeken van waarden en normen en het beoordelen van morele
keuzes die mensen maken in het leven. Sportethiek is een vorm van toegepaste ethiek.
Het onderzoeken en beoordelen van waarden en normen in en rond de sportpraktijk en
morele keuzes die daarbij gemaakt moeten worden.
Sportethiek in enge zin gaat om de ethische aspecten met betrekking tot sportbeoefening
zelf. (Manier waarop directbetrokkenen bij een wedstrijd omgaan met regels, medespelers
tegenstanders en arbitrage).
Mag een tennisser de tegenstander uit concentratie halen bij service?
In brede zin gaat het om de ethische aspecten van het handelen van individuen, groepen,
organisatie en maatschappij in zijn geheel. (Niet ethiek over tijdens het sporten maar ván
sporten).
Mag je jonge kinderen tot topsporter opleiden?
3.2.3 Waarden, normen en cultuur
Waarde: opvatting over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is.
Fundamenteel principe aan de hand waarvan mensen leven.
Norm: verwachting over het gedrag van mensen, soms in de vorm van gedragsregel.
Niet schelden tegen scheidsrechter, geen doping gebruiken.
Gaat dus bij normen om hoe het concrete gedrag wordt vormgegeven. Er zijn 3 normen.
1. Relationele normen: gedragsverwachtingen over omgang van mensen
2. Professionele normen: gedragsregels die gelden in beroepsgroepen of organisatie.
3. Publieke normen: gedrag van burgers tegen over elkaar en tegenover de samenleving.
3.3 Traditionele sportethiek en moderne sportmoraal.
3.3.1 Traditionele sportethiek.
Morele en opvoedkundige doelen tijdens korfbal en turnen, dit zou tijdens sport en bewegen
bijdragen aan karaktervorming. dit is de traditionele sportethiek.
3.2 Ethiek
3.2.1 Wat is ethiek?
Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Ethiek en moraal worden nog vaak door
elkaar gebruikt.
Beide verwijzen naar waarden en normen en de vraag hoe mensen horen te leven.
Bij een ethische invalshoek vraag je: is een bepaalde handeling of situatie menswaardig te
noemen? Voorbeeld: mag een atleet doping gebruiken, mag je met voetbal een tegenstander
met opzet eruit trappen.
Er zijn 3 voorkomende ethische visies:
Beginselethiek: heeft als uitgangspunt dat bij de oplossing van een ethisch probleem recht
gedaan moet worden aan een bepaald beginsel. (Doping afwijzen voor eerlijkheid en
gezondheid)
Gevolgenethiek: is alleen die oplossing ethisch verantwoord die in zijn gevolgen een bepaald
doel realiseert. (Welzijn voor mensen)
Deugdenethiek: met deugd doelen we op kwaliteiten die een mens tot een goed mens
maken. (Karaktereigenschappen waarover beschikt wordt) Deze deugden worden vooral
tijdens het opgroeien ontwikkeld. Opvoeders hebben hier een grote rol in omdat opvoeding
vormt tot ‘goede mensen’.
3.2.2 Sportethiek
Ethiek als wetenschap is het onderzoeken van waarden en normen en het beoordelen van morele
keuzes die mensen maken in het leven. Sportethiek is een vorm van toegepaste ethiek.
Het onderzoeken en beoordelen van waarden en normen in en rond de sportpraktijk en
morele keuzes die daarbij gemaakt moeten worden.
Sportethiek in enge zin gaat om de ethische aspecten met betrekking tot sportbeoefening
zelf. (Manier waarop directbetrokkenen bij een wedstrijd omgaan met regels, medespelers
tegenstanders en arbitrage).
Mag een tennisser de tegenstander uit concentratie halen bij service?
In brede zin gaat het om de ethische aspecten van het handelen van individuen, groepen,
organisatie en maatschappij in zijn geheel. (Niet ethiek over tijdens het sporten maar ván
sporten).
Mag je jonge kinderen tot topsporter opleiden?
3.2.3 Waarden, normen en cultuur
Waarde: opvatting over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is.
Fundamenteel principe aan de hand waarvan mensen leven.
Norm: verwachting over het gedrag van mensen, soms in de vorm van gedragsregel.
Niet schelden tegen scheidsrechter, geen doping gebruiken.
Gaat dus bij normen om hoe het concrete gedrag wordt vormgegeven. Er zijn 3 normen.
1. Relationele normen: gedragsverwachtingen over omgang van mensen
2. Professionele normen: gedragsregels die gelden in beroepsgroepen of organisatie.
3. Publieke normen: gedrag van burgers tegen over elkaar en tegenover de samenleving.
3.3 Traditionele sportethiek en moderne sportmoraal.
3.3.1 Traditionele sportethiek.
Morele en opvoedkundige doelen tijdens korfbal en turnen, dit zou tijdens sport en bewegen
bijdragen aan karaktervorming. dit is de traditionele sportethiek.
