NEDERLANDS
7 PRINCIPES VAN TAALKRACHTIG ONDERWIJS
INLEIDING
o Taalkrachtig onderwijs in alle leergebieden en schooldagonderdelen à cruciaal om het leren van, in
en over taal zo goed mogelijk te stimuleren
o Zodat elke lln zelfredzaam wordt
o 7 principes
o Maakt het (taal)onderwijs taalkrachtig
o Vloeien logisch uit elkaar voort
o Vertonen een samenhang: staan niet los v elkaar en overlappen zelfs gedeeltelijk
o Moeten altijd in combinatie met elkaar gerealiseerd worden
PRINCIPE 1: TAALKRACHTIG ONDERWIJS STIMULEERT EEN POSITIEVE TALIGE GRONDHOUDING
o Belangrijk fundament voor alle volgende principes
o Taak
o Sociale omgeving creëren, waarin lln taal knn en durven oefenen
§ Door aandacht te hebben voor randvoorwaarden die hen veiligheid, vertrouwen en
plezier laten ervaren
o Een omgeving, waarin lln een positieve talige grondhouding knn ontwikkelen
EEN VEILIGE OEFENCONTEXT BIEDEN
o Lln moeten
o Ruimte krijgen om te knn experimenteren met taal
§ In een omgeving die veilig genoeg aanvoelt om te durven experimenteren
o Gestimuleerd worden om taal te gebruiken
o Voelen dat ze fouten mogen maken
o Zonder veilige spreek- en schrijfkansen te bieden, weet je niet hoe lln de taal in hun hoofdgebruiken +
kun je ook geen feedback geven
HET TALIGE REPERTOIRE V LLN OMARMEN
o Taal leren à individueel bepaald proces
o Belangrijk om te aanvaarden dat niet elke lnn in hetzelfde tempo taal oppikt
§ Hoe?
• Door te appreciëren wat lln al knn
• Door bij elke afzonderlijke lln oog te hebben voor wat wel en niet werkt
___________________________________________________________________________________________
o Andere talen v lln omarmen
o “volledige talige repertoire vd lln omarmen”
o Je aanvaardt zo wie ze zijn + toont interesse in de talen die zij thuis spreken
o Wnr je dit niet doet à veilige leeromgeving bedreigt
,HOGE VERWACHTINGEN KOESTEREN
o Hoge verwachting koesteren à geeft lln de boodschap dat iedereen kan leren + zorgt voor nodige
zelfvertrouwen
o Lln houden ervan uitgedaagd te worden + ontdekken wat ze nog knn leren
o Drm belangrijk dat ze rijk taalaanbod krijgen + uitdagende talige taken knn uitvoeren
o Hoge verwachtingen à brengt veilige oefencontext niet in gevaar
o Aan lln tonen dat je in hun taalleerpotentieel gelooft, creëert geborgenheid en veiligheid
PRINCIPE 2: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS CONTEXTRIJK
o Taal krijgt invulling en betekenis door te zorgen voor veel taalaanbod binnen een betekenisvolle
context
o Hoe?
§ Door op interesses en voorkennis in te spelen
§ Door aan te sluiten op leefwereld, verhalen en activiteiten v lln
§ à context die rijk is voor lln
• Waardering tonen aan lln + hun motiveren
o Hoe precies?
§ Vertrekken vanuit concrete materialen, vragen en situaties à die te verbinden met
meer abstracte inhouden
• Zorgt voor herkenbaarheid en uitdaging
___________________________________________________________________________________________
o Niet alleen een rijke context is belangrijk, ook een ondersteunende context
o Een talig begrip krijgt makkelijker een betekenis, als de context de nodige visuele
ondersteuning biedt
o Belangrijk om ook moeilijke woorden door lln te laten gebruiken in contexten
§ Zo leren ze onbewust de betekenis ervan ipv de definitie vanbuiten te leren
• Vb. doordat lln vaak het woord “veroorzaken” te horen krijgen in een
context omtrent ongevallen, geven we het woord in ons hoofd een
negatieve bijbetekenis en zullen we het niet snel gebruiken bij iets positiefs
___________________________________________________________________________________________
o Nieuwe leerstof + bijhorende nieuwe taal à verbinden met eerder opgedane ervaringen en kennis
o Je kan dus voorkennis inschakelen om een rijke context te bieden
,PRINCIPE 3: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS FUNCTIONEEL
o Taal gebruiken we in het dagelijkse leven om allerlei doelen te bereiken
o Taal functioneel inzetten om die doelen te bereiken à voornaamste reden en motivatie voor
lln om taal te gebruiken
o Taalonderwijs wordt functioneler als à Taal = middel om betekenisvolle taken op te lossen
o Bij uitwerking v die taken à talig doel voor ogen houden
§ Nl belangrijk dat lln luisteren, spreken, lezen of schrijven
o Functioneel doel
o Wakkert motivatie v lln aan
§ Waardoor hun betrokkenheid verhoogt
o Zorgt voor uitdaging
§ Wat het taalleerproces voortstuwt
§ Hoe voor uitdaging zorgen?
• Taken net iets boven hun niveau
PRINCIPE 4: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS (INTER)ACTIEF
o Om taal te knn verwerven à veel kansen krijgen om taal actief te gebruiken
o Veel mondeling en schriftelijk taalaanbod, zodat we daarop veel knn reageren en regelmatig
feedback krijgen op onze eigen taaluitingen
§ Liefst in verschillende contexten + op verschillende momenten
LERAAR-LEERLINGINTERACTIE
o Kwaliteit vd interactie met lln à cruciaal
o Elke lln moet voldoende persoonlijk taalaanbod krijgen + voldoende feedback
§ Deze leiden ertoe dat lln op hun niveau ondersteund worden + veel taal knn
oppikken
o Taalstimulerend reageren op taaluitingen v lln à belangrijk onderdeel v goede interactieve houding
, o D.m.v. eigen reacties kun je ervoor zorgen dat gesprekken tss lln verrijkt, verbreedt en beter
maakt
§ Hoe?
• Door prikkelende vragen te stellen die het denken stimuleren
• Door een rijkere verwoording voor te stellen
• Door terug te verwijzen naar het doel vd taak
§ Wrm?
• Moeten dan alles uit de kast halen om te knn antwoorden
o Lkr speelt hierop in en helpt lln om
§ Zich beter uit te drukken
§ Daarbij de nodige schooltaal gebruiken
LEERLING-LEERLINGINTERACTIE
o In klas beste zoveel mogelijk functioneel gesproken door alle lln
o Hoe?
§ Lln vaak in duo’s, groepjes,.. laten werken
§ Taken waarbij ze elkaars input nodig hebben
o Wrm?
§ Moeten naar elkaar luisteren
§ Moeten eigen ideeën knn verwoorden
PRINCIPE 5: TAALKRACHTIG ONDERWIJS GEEFT ONDERSTEUNING
o Door feedback te geven à worden de talige hypotheses v lln door hun worden afgetoetst en
bijgesteld
o Kwaliteitsvolle feedback (zie vb pg 40)
o Combinatie v
§ Feedback (= beschrijving vd huidige stand v zaken)
§ Feed-up (= beschrijving v gewenste leeruitkomst)
§ Feedforward (= beschrijving vd stap die nodig is om de gewenste leeruitkomst te
bereiken)
o Scaffolding
o Juiste hoeveelheid ondersteuning bieden om de lln een stapje hoger te brengen
§ Motiveert lln enorm als ze d.m.v. gerichte ondersteuning zelf tot een goed resultaat
knn komen
o Modeling
o Lkr kan een voorbeeldgedrag vertonen om lln op weg te helpen hoe het juist te doen
o Persoonlijke ondersteuning geeft kans om te differentiëren
7 PRINCIPES VAN TAALKRACHTIG ONDERWIJS
INLEIDING
o Taalkrachtig onderwijs in alle leergebieden en schooldagonderdelen à cruciaal om het leren van, in
en over taal zo goed mogelijk te stimuleren
o Zodat elke lln zelfredzaam wordt
o 7 principes
o Maakt het (taal)onderwijs taalkrachtig
o Vloeien logisch uit elkaar voort
o Vertonen een samenhang: staan niet los v elkaar en overlappen zelfs gedeeltelijk
o Moeten altijd in combinatie met elkaar gerealiseerd worden
PRINCIPE 1: TAALKRACHTIG ONDERWIJS STIMULEERT EEN POSITIEVE TALIGE GRONDHOUDING
o Belangrijk fundament voor alle volgende principes
o Taak
o Sociale omgeving creëren, waarin lln taal knn en durven oefenen
§ Door aandacht te hebben voor randvoorwaarden die hen veiligheid, vertrouwen en
plezier laten ervaren
o Een omgeving, waarin lln een positieve talige grondhouding knn ontwikkelen
EEN VEILIGE OEFENCONTEXT BIEDEN
o Lln moeten
o Ruimte krijgen om te knn experimenteren met taal
§ In een omgeving die veilig genoeg aanvoelt om te durven experimenteren
o Gestimuleerd worden om taal te gebruiken
o Voelen dat ze fouten mogen maken
o Zonder veilige spreek- en schrijfkansen te bieden, weet je niet hoe lln de taal in hun hoofdgebruiken +
kun je ook geen feedback geven
HET TALIGE REPERTOIRE V LLN OMARMEN
o Taal leren à individueel bepaald proces
o Belangrijk om te aanvaarden dat niet elke lnn in hetzelfde tempo taal oppikt
§ Hoe?
• Door te appreciëren wat lln al knn
• Door bij elke afzonderlijke lln oog te hebben voor wat wel en niet werkt
___________________________________________________________________________________________
o Andere talen v lln omarmen
o “volledige talige repertoire vd lln omarmen”
o Je aanvaardt zo wie ze zijn + toont interesse in de talen die zij thuis spreken
o Wnr je dit niet doet à veilige leeromgeving bedreigt
,HOGE VERWACHTINGEN KOESTEREN
o Hoge verwachting koesteren à geeft lln de boodschap dat iedereen kan leren + zorgt voor nodige
zelfvertrouwen
o Lln houden ervan uitgedaagd te worden + ontdekken wat ze nog knn leren
o Drm belangrijk dat ze rijk taalaanbod krijgen + uitdagende talige taken knn uitvoeren
o Hoge verwachtingen à brengt veilige oefencontext niet in gevaar
o Aan lln tonen dat je in hun taalleerpotentieel gelooft, creëert geborgenheid en veiligheid
PRINCIPE 2: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS CONTEXTRIJK
o Taal krijgt invulling en betekenis door te zorgen voor veel taalaanbod binnen een betekenisvolle
context
o Hoe?
§ Door op interesses en voorkennis in te spelen
§ Door aan te sluiten op leefwereld, verhalen en activiteiten v lln
§ à context die rijk is voor lln
• Waardering tonen aan lln + hun motiveren
o Hoe precies?
§ Vertrekken vanuit concrete materialen, vragen en situaties à die te verbinden met
meer abstracte inhouden
• Zorgt voor herkenbaarheid en uitdaging
___________________________________________________________________________________________
o Niet alleen een rijke context is belangrijk, ook een ondersteunende context
o Een talig begrip krijgt makkelijker een betekenis, als de context de nodige visuele
ondersteuning biedt
o Belangrijk om ook moeilijke woorden door lln te laten gebruiken in contexten
§ Zo leren ze onbewust de betekenis ervan ipv de definitie vanbuiten te leren
• Vb. doordat lln vaak het woord “veroorzaken” te horen krijgen in een
context omtrent ongevallen, geven we het woord in ons hoofd een
negatieve bijbetekenis en zullen we het niet snel gebruiken bij iets positiefs
___________________________________________________________________________________________
o Nieuwe leerstof + bijhorende nieuwe taal à verbinden met eerder opgedane ervaringen en kennis
o Je kan dus voorkennis inschakelen om een rijke context te bieden
,PRINCIPE 3: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS FUNCTIONEEL
o Taal gebruiken we in het dagelijkse leven om allerlei doelen te bereiken
o Taal functioneel inzetten om die doelen te bereiken à voornaamste reden en motivatie voor
lln om taal te gebruiken
o Taalonderwijs wordt functioneler als à Taal = middel om betekenisvolle taken op te lossen
o Bij uitwerking v die taken à talig doel voor ogen houden
§ Nl belangrijk dat lln luisteren, spreken, lezen of schrijven
o Functioneel doel
o Wakkert motivatie v lln aan
§ Waardoor hun betrokkenheid verhoogt
o Zorgt voor uitdaging
§ Wat het taalleerproces voortstuwt
§ Hoe voor uitdaging zorgen?
• Taken net iets boven hun niveau
PRINCIPE 4: TAALKRACHTIG ONDERWIJS IS (INTER)ACTIEF
o Om taal te knn verwerven à veel kansen krijgen om taal actief te gebruiken
o Veel mondeling en schriftelijk taalaanbod, zodat we daarop veel knn reageren en regelmatig
feedback krijgen op onze eigen taaluitingen
§ Liefst in verschillende contexten + op verschillende momenten
LERAAR-LEERLINGINTERACTIE
o Kwaliteit vd interactie met lln à cruciaal
o Elke lln moet voldoende persoonlijk taalaanbod krijgen + voldoende feedback
§ Deze leiden ertoe dat lln op hun niveau ondersteund worden + veel taal knn
oppikken
o Taalstimulerend reageren op taaluitingen v lln à belangrijk onderdeel v goede interactieve houding
, o D.m.v. eigen reacties kun je ervoor zorgen dat gesprekken tss lln verrijkt, verbreedt en beter
maakt
§ Hoe?
• Door prikkelende vragen te stellen die het denken stimuleren
• Door een rijkere verwoording voor te stellen
• Door terug te verwijzen naar het doel vd taak
§ Wrm?
• Moeten dan alles uit de kast halen om te knn antwoorden
o Lkr speelt hierop in en helpt lln om
§ Zich beter uit te drukken
§ Daarbij de nodige schooltaal gebruiken
LEERLING-LEERLINGINTERACTIE
o In klas beste zoveel mogelijk functioneel gesproken door alle lln
o Hoe?
§ Lln vaak in duo’s, groepjes,.. laten werken
§ Taken waarbij ze elkaars input nodig hebben
o Wrm?
§ Moeten naar elkaar luisteren
§ Moeten eigen ideeën knn verwoorden
PRINCIPE 5: TAALKRACHTIG ONDERWIJS GEEFT ONDERSTEUNING
o Door feedback te geven à worden de talige hypotheses v lln door hun worden afgetoetst en
bijgesteld
o Kwaliteitsvolle feedback (zie vb pg 40)
o Combinatie v
§ Feedback (= beschrijving vd huidige stand v zaken)
§ Feed-up (= beschrijving v gewenste leeruitkomst)
§ Feedforward (= beschrijving vd stap die nodig is om de gewenste leeruitkomst te
bereiken)
o Scaffolding
o Juiste hoeveelheid ondersteuning bieden om de lln een stapje hoger te brengen
§ Motiveert lln enorm als ze d.m.v. gerichte ondersteuning zelf tot een goed resultaat
knn komen
o Modeling
o Lkr kan een voorbeeldgedrag vertonen om lln op weg te helpen hoe het juist te doen
o Persoonlijke ondersteuning geeft kans om te differentiëren
