Volledige samenvatting van wondzorg, gebaseerd op de ppt's van Rik De pauw hoofdstuk 1 tot 8 en 19/20/23 van het handboek wondzorg Wit-Gele Kruis Vlaanderen 3de herziene druk.
Bevat de basiskennis van 1V en veel foto's die handig zijn aangezien het examen ook bestaat uit een casus
Inhoudsopgave
STUDIEWIJZER 2
HERHALING WONDZORG 1V P 15-32 5
WONDZORG 2V 21
1.WONDFOTO’S P297-320 21
2. WONDREINIGING EN WONDONTSMETTING P 33-38 22
3. DEBRIDEMENT P 39-45 27
4. WONDAFDEKKING P 47-63 34
WELKE WONDBEHANDELING VOOR WELK TYPE WOND? 45
5. DECUBITUS P 66-81 48
6. DIABITISCH VOET 84-95 61
7. ZELDZAME OORZAKEN VAN ULCERATIE P 98-11 72
8. ULCUS CRURIS P 112-124 83
9. SKINTEARS P 200-204 93
10. PRAKTISCHE VOEDINGSZORG BIJ WONDVERZORGING P 256-262 97
11. WONDZORG EN PIJN P 264-268 99
pag. 1
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
Studiewijzer
HERHALING WONDZORG 1V
- Basiskennis huidlagen
- De fases van het wondgenezingsproces à belangrijk bij keuze actieve verband
- De 3 types wondgenezing à belangrijk chronische wonden of wonden die genezen per
secundam en regeneratieve wondgenezing
- Wondclassificatie à
• Factoren die de wondheling beïnvloeden
§ Factoren die eigen zijn aan de wond
§ Factoren die eigen zijn aan de patiënt
• Wondindeling
§ Uitzicht
§ Oorzaak
§ Graad van infectie à wanneer reinig je? Wanneer ontsmet je?
§ Kleur à Zwart/geel/rood classificatiemodel
§ Diepte à Een diepe wonden is alles beneden het epidermis
§ Wel/niet aanwezig exsudaat à kunnen we pas weten na een aantal
verbandwissels
- Wonddiagnostiek (een wonden is een B1-C handeling)
- Wondbeschrijving à TIME-principe + Zwart/Geel/rood classificatiemodel
§ T = hvl % is rood/geel/zwart kan helpen bij de keuze van het actieve verband
§ Biofilm vertraagd de wondheling dus deze moeten we verwijderen (weten wat
biofilm is)
- Preventie à wat kunnen we preventief doen naar voeding/omgeving om te voorkomen dat
de wonden terugkomt of de situatie verergerd
WONDZORG 2V
1. WONDFOTO’S
- Correct nemen van een wondfoto
2.WONDREINIGING EN WONDONTSMETTING
- Verschil tussen residente en transiënte flora
- Begrippen kolonisatie,contaminatie,infectie kunnen omschrijven
- Eigenschappen van een goed ontsmettingsmiddel kennen + toelichten
- Belangrijkste eigenschappen van de ontsmettingsmiddelen kennen + toelichten
3.DEBRIDEMENT
- Wat is een debridement?
- Onderscheid tussen een debridement en een wondreiniging
- De 6 methodes
• Mechanisch debridement
• Autolytisch debridement
• Chirurgisch debridement
• Osmotisch debridement
• Enzymatisch debridement
• Chemisch debridement
- Weten dat:
• Belangrijk onderdeel in de chronische wondzorg
• Het behoort tot de T van time waarbij we de wondheling wensen te versnellen
• Welke techniek we gebruiken hangt af van
pag. 2
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
§ Zorgvrager
§ Wondkenmerken
§ Zorgversterker
§ Zorgsetting
• Meestal zal het mechanische debridement na reinigen gecombineerd worden met
een andere techniek
• Vaak word er in de praktijk gegrepen naar het autolytische debridement à denk hier
altijd kritisch over na of dit wel juist is
4.WONDAFDEKKING
- Groepen kennen en weten wanneer je wat gebruikt
5.DECUBITUS
- Oorzaken en beïnvloedende factoren omschrijven
- Risicopatiënten kunnen op sporen aan de hand van risicoschaal, klinische blik, kennis over
risicofactoren en huidobservatie van niet-wegdrukbare roodheid
- Verschillende categorieën kennen + een decubituswonden indelen in de juiste categorie
- Verschil tussen decubitus en andere huidletsels in de scrale regio kennen + aangepaste
kunnen zorg opstarten
- Correct uitvoeren van wondzorg + toepassen van preventiemaatregelen
- Het aanbod aan drukverlagende en drukverspreidende hulpmaterialen en de hulpmidddelen
die de schuifkracht verminderen kennen
6.DIABETISCH VOET
- Wat is een diabetisch voet
- Verschillende vormen van neuropathie
- Charcotvoet
- Perifeervaatlijden
• Microangiopathie
• Macroangiopathie
- LJM
- Wagner-classificatie
- Behandeling
- Preventie
pag. 3
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
7. ZELDZAME OORZAKEN VAN ULCERATIE
- Verschillende oorzaken lezen + de hoofdzaak kennen
- Kennen van de oorzaken van huidnecrose
- Verschillende type maligniteiten en metastasen
8. ULCUS CRURIS
- Kennen van het ontstaan van een veneuze insufficiëntie en de gevolgen ervan
- Kennen van de verschilpunten tussen arterieel en een veneus ulcus
- Klinische aspecten van AU en VU kennen (TIME+Zwart/geel/rood)
- Aanleggen van compressieverbanden
- Patiënten educatie
9. SKINTEARS
- Wat zijn skintears
- Diagnose
- Classificatie payne&martin
- Behandeling
- Preventie
10. VOEDING
- Micro en macronutriënten
- Vochtbehoefte
- Voedings en bewegingsdriehoek
11. PIJN
- Belang van goede pijnbehandeling
- Pijnmechanisme
- Type wondpijn
- Pijnperceptie en pijn beoordeling
- Wat kunnen wij als zorgverleners doen?
pag. 4
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
Herhaling wondzorg 1V p 15-32
Samenvatting van wondzorg 1V + 2V gebaseerd op handboek Wit-gele kruis en cursus wondzorg 1V.
1V bevat alle leerstof zonder inbegrip van
• Wondzorgmateriaal
• Wondhectingen
• Externe fixator
• Wondspoeling
• Wonddrainages en de verzorging ervan
Deze samenvatting is gemaakt voor het wondzorg examen van 2V waarvan het gedeelte 1V een
goede opfrissing is
Definitie wonde
Een pathologische toestand, waarbij weefsels onderling van elkaar zijn gescheiden, of vernietigd zijn
à Onderbreking van de normale structuur en functie van de huid
à Weefselbeschadiging
Oorzaak wonden
Defect van de huid tgv
1. Fysisch à een val, verkeerd opstaan
2. Mechanisch à Door scherp voorwerp of een stomp of ander geweld van buitenaf
3. Thermisch à Door verbranding of bevriezing
4. Aanwezigheid van een onderliggende stoornis à diabetes
1.ONTSTEKINGSFASE FASE 1 Vasodilatatie met bloeding
0-6 dagen
acute
ontstekingsreactie en Capillaire druk daalt
opruiming van dood
Vocht ä in omgevende weefsel
weefsel & bacteriën
Migratie RBL & BP vanuit bloedbaan
naar wondgebied
FASE 2 Vasoconstrictie: bloedverlies
beperken
pag. 6
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
Coagulatie: bloedplaatjes stoppen
bloedverlies ð Productie van
fibrinogeen
Afscheiding chemotactische stoffen
OPRUIMFASE Dood weefsel + vreemde partikels en
bacteriën, via fagocytose en digestie
door macrofagen en andere
leukocyten,…
Debris resorberen via lymfe of als pus
uit de wond gestoten
Klinische tekens
ontstekingsfase
EXTRA
Er ontstaat een acute ontstekingsreactie en de opruiming van dood weefsel en bacteriën.
Lichaam reageert op een wond via een vasculaire respons: een vasodilatatie van de arteriën.
Capillaire druk daalt en het vocht neemt toe in het omliggende weefsel. De celverbindingen tussen
de endotheelcellen verzwakken en rode bloedlichaampjes en bloedplaatjes migreren vanuit de
bloedbaan naar het wondgebied à bloeding.
Daarna volgt een vasoconstrictie om het bloedverlies te beperken. Bloedplaatjes gaan aggregeren
(samensmelten) en stoppen het bloedverlies door de productie van fibrinogeen à fibrinenetwerk
wordt opgebouwd. Ze scheiden ook chemotactische stoffen af waardoor andere cellen (o.a.
leukocyten en macrofagen) worden aangetrokken. De leukocyten, macrofagen, … ruimen dood
weefsel, vreemde partikels en bacteriën op via fagocytose (opnemen van debris in de leukocyt) en
digestie (afbraak via lysosomen).
Het overblijvende debris wordt geresorbeerd via het lymfestelsel of wordt als pus uit de wond
gestoten (bij te veel aan debris om op te slaan).
Klinische tekenen van een ontstekingsfase:
Gesloten wonde Open wonde
Zwelling (tumor) door exsudaatvorming Wondvocht en bloed
Roodheid (rubor) door vasodilatatie Stolsel
Warmte (calor) door vasodilatatie Pijn door het openliggen van de huid
Pijn (dolor) door druk op zenuwvezels en
door ischemie (onvoldoende doorbloeding)
pag. 7
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
Bij een open wonde is de pijn minder intens dan bij een gesloten wonde omdat er een opening is. De
druk op de zenuwen is dus minder.
2. GRANULATIEFASE FASE 1 Productie van collageen en elastine
3-24 dagen door fibroblasten è wondbed vult
vorming van nieuw zich op
bindweefsel en nieuwe FASE 2 Vorming van nieuwe capillairen die
bloedvaten indringen in het zich nieuw vormend
collageennetwerk = neovascularisatie
FASE 3 Rood korrelig aspect =
granulatieweefse
EXTRA
In deze fase wordt er een nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten gevormd.
De fibroblasten produceren collageen en elastine. Deze bouwstoffen vormen uiteindelijk een nieuw
netwerk waarop een nieuw wondbed zich kan opvullen.
Ook is er een vorming van nieuwe capillairen die indringen in het zich nieuw vormend
collageennetwerk. Hier spreekt men van granulatieweefsel (= een rood korrelig aspect aan het
wondoppervlak). Dit granulatieweefsel is nog heel kwetsbaar. De nieuwgevormde capillairen zijn
essentieel voor de aanvoer van de nodige zuurstof en voedingsstoffen tot in het centrum van de
wond = neovascularisatie.
3. MATURATIEFASE FASE 1 Bindweefselreorganisatie =
Tot 6 maanden Collageenvezels ð sterker ð weefsel
versterkt
FASE 2 Wondcontractie =
Fibroblasten ð myofibroblasten ð
wondranden trekken samen
FASE 3 Epithelialisatie =
Vorming nieuwe epitheelcellen ð
migreren over wondoppervlak ð
waterdicht afsluiten
EXTRA
In deze fase vinden bindweefselreorganisatie, wondcontractie en epithelialisatie plaats.
Bindweefselreorganisatie: de collageenvezels worden sterker en daardoor wordt het weefsel
versterkt.
Wondcontractie: de fibroblasten differentiëren zich tot myofibroblasten, die de wondranden
samentrekken en daarmee zorgen voor de wondcontractie.
Epithelialisatie: vorming van nieuwe epitheelcellen door deling (mitose). Deze cellen migreren over
het wondoppervlak. Bij contact met andere epitheelcellen stopt de celproliferatie.
De epithelialisatie beschermt de wond tegen vochtverlies en het indringen van micro-organismen.
Bij een gehechte wond start de epithelialisatie binnen 24 uur. Grotere wonden vereisen eerst
collageenformatie en de vorming van granulatieweefsel (proliferatiefase) voordat de migratie van
epitheelcellen kan plaatsvinden.
pag. 8
, Florence Lamberts 2VBj 28/09/2020-22/12/2020
4. LITTEKENVORMING 1. Zacht en zwak
Diepere weefsellagen 2. Na 1 maand: hard, rood, dik en sterk
worden vervangen 3. Later: zacht, wit en soepel
door bindweefsel of
littekenweefsel
EXTRA
De diepere weefsellagen worden vervangen door het bindweefsel of het littekenweefsel. In de eerste
weken is het litteken nog zacht en zwak. Na een maand wordt het harder, roder, dikker en sterker.
Tenslotte wordt het litteken weer zacht, wit en soepel.
Soms wordt er keloïd weefsel (hypertrofisch litteken) gevormd. Hierbij gaat de bindweefselgroei nog
door wanneer de epithelialisatie reeds voltrokken is.
Contractuur = de samentrekking van het littekenweefsel. Littekens blijven samentrekken, daarom is
kiné een aanrader.
Verschillende type wondgenezing
GENEZING PER PRIMAM GENEZING PER SECUNDAM REGENERATIEVE
BV: skin tear Bv: chronische ulcus WONDGENEZING IN EEN OPP
WOND
- Zuivere wonde: geen necrose, - Met necrose - Enkel de opperhuid is
contaminatie of vreemde - Die gecontamineerd en/of beschadigd
lichamen geïnfecteerd is
- Gladde wondranden - Die vreemde lichamen bevat Het gaat om oppervlakkige
- Geen belemmerende factoren - Met gelacereerde (gescheurde) wonden waarbij alleen de
wondranden opperhuid beschadigd is. De
Wond kan primair gesloten worden wond raakt weer geheeld door
(door bv. hechtingen). Er wordt Dikwijls zijn er geassocieerde een proliferatie (granulering)
hierbij heel snel granulatieweefsel aandoeningen die de wondgenezing van de aanwezige epitheelcellen
gevormd. Er is nauwelijks contractie vertragen zoals vasculaire in de wondranden.
van de wond nodig (omdat de huid insufficiëntie of diabetes. Geneest mede door de lucht.
al tegen elkaar zit). Er is meestal De wonde is te groot voor genezing Wonde goed zuiveren met
een vlotte epithelialisatie per primam. De huid moet zich in de zuiver water
groef eerst opgranuleren, daarna
kan de huid pas gaan sluiten door
de epitheelcellen. Dit proces duurt
lang. Er is wel meer kans op
ontsteking doordat de huid langer
open ligt.
pag. 9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florencelamberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,19. Je zit daarna nergens aan vast.
