Taak 1: Inleiding tot Strategie
Strategie: Een Theorie hoe concurrentie voordeel te behalen!
1.1: Porter
Porter maakt een onderscheid tussen operationele effectiviteit (OE) en
strategie. Operationele effectiviteit gaat over het beter uitvoeren van
vergelijkbare activiteiten dan concurrenten, bijvoorbeeld door efficiëntie,
kwaliteitsverbetering of snellere processen. Dit is noodzakelijk, maar niet
voldoende om duurzaam concurrentievoordeel te behalen, omdat best practices
gemakkelijk te imiteren zijn.
Strategie draait om het maken van keuzes: het creëren van een unieke
positionering door andere activiteiten te kiezen of dezelfde activiteiten op een
andere manier uit te voeren.
Een duurzame strategie vereist trade-offs (keuzes wat je níet doet) en fit (het
versterken en op elkaar afstemmen van activiteiten). Zonder deze keuzes
vervallen bedrijven in imitatiestrijd, waarbij winst verdwijnt door convergentie en
prijsdruk.
Volgens Porter zijn 'trade-offs' essentiële keuzes bij het bepalen van een
strategie, waarbij een organisatie ervoor moet kiezen om bepaalde activiteiten te
prioriteren en andere te negeren, omdat het onmogelijk is om tegelijkertijd voor
alle opties te gaan.
1. Wat is het verschil tussen operationele effectiviteit en strategie
volgens Porter?
Operationele effectiviteit betekent het beter uitvoeren van gelijkaardige
activiteiten dan concurrenten – bijvoorbeeld door minder verspilling,
hogere productkwaliteit of snellere doorlooptijden.
Strategie betekent het kiezen van een unieke positie door andere
activiteiten te verrichten of activiteiten op een andere manier te
organiseren. Het draait om onderscheidend vermogen dat moeilijk te
kopiëren is.
Waarom zijn trade-offs essentieel voor een duurzame strategische
positie?
Trade-offs zorgen ervoor dat een bedrijf duidelijke keuzes maakt en zich
niet kan of wil aanpassen aan elk klantverzoek of concurrentiebeweging.
Ze beschermen een strategie tegen imitatie: concurrenten die proberen te
“straddlen” (meedoen met twee posities tegelijk) ondermijnen hun eigen
effectiviteit en maken fouten, zoals het voorbeeld van Continental Lite laat
zien.
, Zonder trade-offs zouden bedrijven alles kunnen kopiëren en zou strategie
overbodig zijn.
Waarom is het volgens Porter gevaarlijk voor bedrijven om zich
uitsluitend te richten op operationele effectiviteit?
Best practices en verbeteringen verspreiden zich snel, waardoor
concurrentie op OE leidt tot convergentie: bedrijven gaan steeds meer op
elkaar lijken.
Dit resulteert in een “race to the bottom”: prijsdruk, lagere marges en een
zero-sum competitie waarin alleen de klant profiteert, maar geen bedrijf
duurzaam wint.
Zonder strategie blijven bedrijven gevangen in een eindeloze cyclus van
imitatie en korte termijnverbeteringen, zonder blijvend
concurrentievoordeel.
ook wel destructieve concurrentie dynamiek genoemd!
,1.2 De Concepten strategie en waarde creatie
Volgens de auteurs van het handboek (2023) worden waardecreatie,
waardeconfiguratie en waardevastlegging gecreëerd door businessmodellen.
Businessmodellen beschrijven de waardepropositie voor klanten en andere
belanghebbenden en de activiteiten die leiden tot waarde, opbrengsten en de
bijbehorende kostenstructuren.
Waarde creatie: Het genereren van waarde voor je klanten, ook wel een aanbod
dat perfect aansluit bij de behoeften en uitdagingen van een specifiek
klantsegment, evenals bij die van andere betrokken partijen.
Waarde configuratie: Hoe een bedrijf zijn activiteiten organiseert om die
waarde te leveren.
, Waarde vastlegging: Hoe een bedrijf een deel van de gecreëerde waarde zelf
behoudt als winst of opbrengst.
Waarde creatie Een business model beschrijft wat wordt aangeboden en hoe
de waarde is gecreëerd voor de verschillende partijen. Het belangrijkste
aandachtspunt is hier om de beoogde consument te segmenteren en zijn of haar
behoeften te vervullen of haar problemen op te lossen.
Waarde configuratie Deze component legt uit hoe de verschillende onderlinge
afhankelijke middelen en activiteiten in de waardeketen ten grondslag liggen aan
de waarde propositie. Het draait om hoe de waarde wordt gecreëerd. Dit systeem
is gecentreerd in de organisatie, maar het draait ook om de activiteiten die
worden uitgevoerd door klanten, deelnemers of andere partners.
Waarde vastlegging Een businessmodel draait ook om de kosten structuur van
de middelen en de winst die geproduceerd wordt binnen de organisatie.
"Businessmodellen raken hierdoor vaak geïnstitutionaliseerd en maken deel uit
van de standaardpraktijk binnen een sector."
Ondanks dat het business model soms het zelfde kan zijn, kan de strategie van
de organisatie enorm verschillen.
Artikel Collis (2021)
In een veranderlijke wereld falen zowel startups als gevestigde bedrijven vaak
doordat hun strategie niet holistisch is. Startups focussen op waardecreatie voor
klanten maar verwaarlozen hoe ze die waarde kunnen verzilveren; gevestigde
bedrijven zijn soms te star of onderschatten nieuwe technologieën.
Een effectieve strategie combineert een businessmodel dat waarde creëert, een
concurrentiepositie die die waarde vastlegt, en flexibele implementatieprocessen
die lange termijn succes ondersteunen.
Om dat te realiseren moeten de volgende acties genomen worden:
- Kansen in de omgeving identificeren
- Businessmodel ontwikkelen dat de waarde maximaliseert
- Een sterke concurrentie positie opbouwen
- Waarde in de tijd realiseren door aanpassing
- Nieuwe capaciteiten leggen de basis voor langdurig succes
Bovenstaande proces is iteratief en integraal voor blijvende
prestaties.
1. Een effectieve strategie integreert businessmodel, concurrentiepositie en
capaciteiten
Dit betekent dat een goed doordachte strategie niet slechts één aspect van een
bedrijf bekijkt, maar de volledige waardeketen en bedrijfsvoering in ogenschouw
neemt:
Businessmodel: hoe het bedrijf waarde creëert voor klanten (bijv. product,
dienst, abonnement).