samenvatting economie

ECONOMIE - RECHTSECONOMIE
 Bibliografiën niet kennen
 Rekentoestel, maar geen grafisch (dus geen met groot scherm)  examen

HOOFDSTUK 1

1 WAAROM ECONOMIE
Krimpflasie: dat men de prijs niet gaat verhogen, maar de verpakking gaat verkleinen
 Wat doet de economische wetenschap:
inzicht geven in menselijk gedrag, in de maatschappelijke organisatie (humane wetenschap) vanuit een
specifieke invalshoek
 Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijks leven
 Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
 Om een beter beleid te kunnen voeren
Ook voor de overheid, aan welke zaak gaat die zijn geld geven
Het recht regelt niet enkel sociale relaties maar ook heel wat economische relaties. Als jurist moet je toch
weten waarmee je dan bezig bent, heb je toch enig inzicht nodig in die economische variabelen
Als je weet wat de oorzaken zijn van een bepaald probleem, dan gaat men misschien later oplossingen te
krijgen over die situatie


MICRO EN MACRO ECONOMIE
 Micro-economie: Kijken naar het individueel gedrag. Zit ook wet wiskunde in om dat te kunnen
berekenen
o H1: Wat is economie? Object, doel en methode van de economische wetenschap
o H2: Het marktmechanisme
o H4: Productie en kosten van bedrijven op korte en op lange termijn
o H5: Prijsvorming onder verschillende marktstructuren
o H6: Marktimperfecties en de rol van de overheid
 Macro-economie: gaat over een hoger niveau, daar gaat het meer over thoerie en minder wiskunde
nodig
o H7: Productie, inkomens en bestedingen – de macro-economische benadering
o H9: Ongelijkheid en herverdeling
o H14: Werkloosheid, inflatie en de Phillips-curve

2 HET FUNDAMENTEEL ECONOMISCH PROBLEEM: VEELVULDIGE BEHOEFTEN VERSUS SCHAARSE
MIDDELEN
 Economische goederen
 Kijken naar de spanning tussen enerzijds naar de behoeften versus de schaarse middelen die wij
hebben. Moet proberen om op een goede manier eigen inkomen besteden aan de behoeften. Daarbij
is tijd ook een schaarse middel. Daarbij is het ook belangrijk dat er een eerlijke verdeling is.
 Nuttig
Iets dat niet nuttig is heeft men geen nood aan
 schaars (vs. « vrij »)
Vrij is goederen die gratis en voor iedereen beschikbaar, zoals lucht is vrij. Maar kan een
kanttekening bij maken, want door de luchtvervuiling is het niet meer met alle landen echt
vrij, omdat ze niet meer heel gezond is.
 alternatief aanwendbaar
 Zowel materieel als immaterieel



1

, Immateriele goederen zijn ook economische goederen omdat het kan gaan over een kapper
bezoek of naar de dokter


KEUZES EN OPPORTUNITEITSKOSTEN
 Wie kiest geeft iets anders op:
Altijd kijken wat kost die keuze mij en wat levert die mij op (als voor een bepaalde baten opwegen
tegen andere)
Als je iets kiest dan heb je iets opgegeven. Zoals om half 9 in de les zitten, dan geef je je slaap op.
Daarbij moet je dan de opportuniteitskosten gaan bereiken, wat de waarde van het alternatief is.
→ opportuniteitskost
= de waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door deze keuze te maken
Bv. de waarde van 2 uur studeren heb je uitslapen opgegeven
Opportuniteitskost studeren? Opportuniteitskost avondje cinema?
Wat zijn de voordelen en wat zijn de baten van te studeren.
Voordelen:
- Door te studeren kan men een diploma krijgen
- Jezelf ontwikkelen, doordat men heel veel kennis opdoet
- Een netwerk opbouwen
Baten/kosten:
- De grootste kost is het feit dat je hier 5 jaar zit te studeren, het loon dat jij 5 jaar zou kunnen gaan
werken dan is de kost van studeren heel groot. De opportuniteitskost is de volledige kost van iets, ook
daarbij
Opportuniteitskost avondje cinema?
Van de verschillende alternatieve haal je de beste alternatief eruit, dus bv. als men avond uit naar de cinema,
dan zowel de kosten die men heeft gemaakt. Daarbij zowel de kosten van de cinema als de 3 uur dat je had
kunnen werken. Dus een ticketje is ongeveer 15 euro en daar nog een chipje bij is pakt 20 euro. 3 uur dat men
had kunnen werken, is dan 150 euro (pakt 50 euro per uur) Dan is in totaal de opportuniteitskost 170 euro.
Daarbij is het als goede econoom dat men die afweging kan maken is dan dat avondje naar de cinema het
waard.


DEFINITIE ECONOMIE
dit beheer van de beschikbare middelen behelst:
 Allocatie (toewijzing) van middelen: wat, hoeveel en hoe produceren
 Verdeling (distributie): voor wie produceren
 Nastreven van de volledige aanwending: stabilisatieprobleem
3 problemen dat men gaat bestuderen: toewijzingsprobleem, distributieprobleem en nog stabilitatieprobleem
‘… een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse middelen’


MICRO- EN MACRO ECONOMIE
Micro-economie:
Gaat na hoe individuen en bedrijven (individuele economische agenten) beslissingen nemen.
Heeft dus vnl betrekking op allocatie- en distributieprobleem
- Bestudeert de individuele beslissingen
- Hoe veranderen consumenten hun gedrag?
- Hoe veranderen producenten hun gedrag?

Marcro-economie:
Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert vraag- stukken die de economie als geheel beïnvloeden.
Heeft dus vnl betrekking op het stabilisatieprobleem
- Bestudeert de invloed van individuele beslissingen op economische aggregaten
- Wat zijn de budgettaire gevolgen van ons klimaatbeleid?

2

, - Wat zijn de gevolgen op de werkgelegenheid?
Bv. klimaatbeleid:
Micro: consumenten gaan misschien werken met zonnepanelen
Macro: wat zijn de kosten voor de overheid, wat zijn de gevolgen voor de werkgelegenheid

De spilindex is overschreden:
 Inflatie meet de prijsstijgingen
 Als er veel inflatie is (als de prijzen heel hard gestegen is) , dan onze koopdracht daalt. Dan gaan onze
lonen automatisch geïndexeerd worden, zodat de mensen terug kunnen gaan kopen


3. HET PRODUCTIEPROCES
 Productie: alle activiteiten
 Waardoor goederen en diensten tot stand worden gebracht (economische goederen;
consumptiegoederen en kapitaalgoederen)
 en op gepaste tijd en plaats ter beschikking worden gesteld van consumenten
 door inzet van schaarse middelen (de productiefactoren: arbeid, natuur en kapitaal -
ondernemersinitiatief)
zijn de zaken die wij gebruiken in ons productieproces
economische goederen: kunnen opdelen in consumptiegoederen en kapitaalgoederen:
consumptiegoederen: de consumenten gebruiken rechtstreeks het product
kapitaalgoederen: goederen die gebruikt worden in een ander productieproces, dus worden niet direct
rechtstreeks gebruikt


PRODUCTIEFACTOREN



Ondernemersinitiatief: de creativiteit van iets,
het risico dat iemand heeft genomen.
Niet heel makkelijk om te berekenen over de




creativiteit van de persoon, daarom gaan we niet kijken naar
ondernemersinitiatief
De natuur gaan we ook buiten beschouwen houden bij
oefeneningen
Kapitaal (machines, computers) zijn al gebruikt door andere

Figuur 1 Schema van het productieproces (omwegproductie)


PRODUCTIEFUNCTIE
 De productiefunctie is een technische relatie tussen de
hoeveelheid productiefactoren (inputs) en de maximale
hoeveelheid economische goederen (output) die men
daarmee kan produceren.
 X = f(L, N, K)
X=hoeveelheid output
Bv. als bakker dan is uw output brood, gebakjes
L=hoeveelheid arbeid (labour)
N=hoeveelheid natuur
K= hoeveelheid kapitaal
f = een bepaalde functionele vorm

3

, Voorbeelden: X = 10L + 2K of X = L1/4K3/4
In de oefeningen werken we enkel met L en K.
Natuur gaan we negeren tijdens de oefeningen

Kijken naar 2 goederen: productie van graan en kleding. De natuur en kapitaal blijft, daarbij wisselt alleen het
hoeveelheid arbeid. Dan zien we hoeveelheid graan daarbij wordt geproduceerd. Hoe meer arbeid, hoe meer
er wordt geproduceerd.
Bij graan komt er 4 bij en als men gaat kijken van 1 naar 2. Bij kleding telkens 1 kledingstuk bij komt. Kleding
gaat lineair stijgen. Maar bij graan merkt men dat wat men extra produceert telkens minder wordt. Want als
men gaat kijken als men 1 bijhoud dan +4; als nog 1 dan +3
Heel belangrijk om de assen altijd te benoemen, als men grafiek leert moet men zowel de grafiek kennen en
ook zelf kunnen tekenen. Ook de
Tabel 1 De productiefunctie (cijfervoorbeeld)




Marginaal product = hoeveel je extra kan produceren als men een werkkracht bij zet
Marginaal product van arbeid = de verandering in het outputniveau ten gevolge van een kleine verandering in
de inzet van arbeid




Als men gaat kijken naar de realiteit gaan kijken dan zien we dat vooral een afnemend marginaal product de
normaal is. Dat is omdat als men bv. meer mensen aanneemt dan gaan de meeste ook elkaar in de weg staan.
Men gaat meer materiaal nodig hebben of men heeft niet alle materiaal, waardoor men moet wachten tot dat
de andere klaar is.

4