Samenvatting week 4 en 5 van literatuur dinsdagen - 4.1. Hechten

Week 4 en 5 dinsdagen – 4.1.
Hechten
Inhoudsopgave
Hechten – van der Horst et al. (2024)..............................................................2

H5: Negeren of reageren? Het debat over de aanpak van huilende baby’s in
historisch perspectief.....................................................................................2

H10: hechting in alle eenvoud.......................................................................11

Duschinsky et al. (2024)...............................................................................16

H5: Adult Attachment Interview (AAI) en hechting in de adolescentie.............16

H6 - Hechting in Romantische Relaties en Religie...........................................25

Luijk (2024) - Onzekerheid en ondersteuning bij alledaagse opvoedproblemen.
Waar we staan en wat er nodig is..................................................................30

Luijk & Roseboom (in press): Supporting families in the first 1,000 days of life –
a balancing act............................................................................................. 33

Möller et al. (2019) - Infant crying and the calming response: Parental versus
mechanical soothing using swaddling, sound, and movement.........................37

Luijk et al. (2020)- Als reactie op Moller - Huilen, troosten en mechanische
soothing...................................................................................................... 44

Luijk, M. P. C. M., Beijers, R., & van Rosmalen, L. (2020). Slaap bij jonge
kinderen...................................................................................................... 47

Bakermans-Kranenburg et al. (2024) - mapping the main adult attachment
classifications on personal, social, and clinical status....................................50




1

,Hechten – van der Horst et al. (2024)

H5: Negeren of reageren? Het debat over de
aanpak van huilende baby’s in historisch
perspectief
Inleiding

 Huilen als communicatiemiddel
o Huilen is het eerste en belangrijkste communicatiemiddel van
baby’s.
o Veel huilen is onderdeel van normale ontwikkeling
o Toch ervaren ouders dit vaak als stressvol en onzekerheid
verhogend
 Reacties van ouders
o Ouders worden geconfronteerd met tegenstrijdige adviezen:
1. Negeren: oppakken zou leiden tot verwennen en meer
huilen.
2. Reageren: direct troosten draagt bij aan veilige
gehechtheid.
 Historische context
o Deze discussie loopt al eeuwen door opvoedingsliteratuur (o.a.
Conquest, Holt, Liedloff, Metlinger, Wesley).
o In de jaren 1960–1970 kwam dit tot een wetenschappelijk
hoogtepunt in het debat tussen:

 Jacob (Jack) Gewirtz (1924–2021) → leertheorie
(behaviorisme).
= het troosten van een huilende baby het huilen alleen maar
bekrachtigen
 Mary Ainsworth (1913–1999) → gehechtheidstheorie
(psychoanalyse + evolutie).
= hoe responsiever de moeder is, hoe minder waarschijnlijk
het is dat de baby zal huilen




Psychologische kaders
Psychoanalyse (Freud, begin 20e eeuw)

 Gedrag = resultaat van (onbewuste) gevoelens en drijfveren.
 Hij zei dat lichamelijke klachten hun oorsprong hadden in (onderdrukte)
mentale problemen en dat menselijk gedrag het resultaat was van
(deels onbewuste) innerlijke gevoelens, fantasieën en drijfveren

2

, Moeder-kindrelatie speelt cruciale rol in de
persoonlijkheidsontwikkeling.

Behaviorisme (Watson, Skinner, o.a.)

 Focus op observeerbaar gedrag i.p.v. innerlijke processen.
 Gedrag = reactie op omgeving → bekrachtiging (beloning) bepaalt
herhaling.
 Aandacht = beloning → huilen + reactie ouder = versterking huilgedrag
(Gewirtz).




3

, Gehechtheidstheorie (Bowlby & Ainsworth)

 Afwijking van zowel psychoanalyse als behaviorisme.
 Uitgangspunten:
o Kinderen hebben een aangeboren neiging om relaties aan te
gaan (evolutionair perspectief).
o Voor gezonde ontwikkeling is een veilige emotionele band met
verzorgers noodzakelijk. Het is niet alleen afhankelijk van de
bevrediging van fysiologische behoeften als voeding en warmte
(Bowlby, 1958), zoals tot dan toe door zowel psychoanalytici als
door behavioristen werd verondersteld.
o Huilen = gehechtheidsgedrag → brengt ouder en kind dichter
bij elkaar.
o Conclusie: huilen mag niet genegeerd, maar moet beantwoord
worden.




De start van het debat (Londen, 1961)

 Ciba-symposium, georganiseerd door Bowlby.
 Ainsworth presenteerde haar Oeganda-studie (1954–1955):
o Observaties van 26 moeders en kinderen.
o Conclusie: moederlijke sensitiviteit = cruciaal voor veilige
gehechtheid.
 Reactie Gewirtz:
o Verwonderd en sceptisch: “Ze werden bekrachtigd om te huilen,
maar ze huilden niet?”
o Startpunt van een langdurig debat.

De publicatie-oorlog
Kern van het debat

 Gewirtz’ standpunt:
o Dependency (afhankelijkheid) ontstaat doordat de moeder in de
fysiologische behoeften van het kind voorziet.
o Attachment (gehechtheid) ontstaat deels uit dependency =>
de moeder voorziet in affectieve behoeften, waardoor het kind
afhankelijk wordt.
o Hij bekritiseerde Ainsworth omdat zij volgens hem abstracte
begrippen gebruikte en gedrag verkeerd interpreteerde.
 Ainsworths standpunt:
o Dependency en attachment hebben verschillende oorsprong:
 Dependency: aangeleerd gedrag.



4