Te bestuderen literatuur:
- H3
Hoorcollege 2: Eigendomsrechten
01 Bestaansvoorwaarden markt
Exclusiviteit: iemand die niet voor een goed of dienst betaalt kan worden
uitgesloten van het gebruik
Overdraagbaarheid: iemand die betaalt kan het goed of de dienst krijgen
Schaarste: spanning tussen menselijke behoeften en beschikbare hoeveelheid
middelen om die behoeften te bevredigen manifesteert zich in rivaliteit
Eigendomsrechten, bundel exclusieve gebruiksrechten. Een combinatie van:
- Het recht om een object te gebruiken
- Het recht op de opbrengsten van het object
- Het recht om anderen uit te sluiten van het gebruik en de opbrengsten
- Het recht om het object (of gebruik of opbrengsten) over te dragen aan
een ander
02 Tragedy of the commons
Tragedie van het gemeenschappelijke eigendom bij afwezigheid van
eigendomsrechten kan inefficiëntie ontstaan
VB: Gemeenschappelijk stuk grond met meerdere veehouders, uitbreiding
veestapel kan leiden tot overbegrazing, dus: inefficiëntie
Zodra het gebruik van de grond rivaliserend
wordt, brengt extra gebruik extra kosten met
zich mee
- Die kosten slaan niet volledig neer bij
de uitbreider, maar ook bij derden
- Daar houdt de uitbreider geen
rekening mee, zodat hij voor
uitbreiding kan kiezen, indien de totale
kosten van de uitbreiding de
opbrengsten ervan overtreffen
Stel: A en B beiden 125 Stel: A 1 extra en B 0 Stel: A 1 extra en B 1
extra extra
A = 125 * 2.500 =
312.500 A = 126 * 2.490 = A = 126 * 2.480 =
B = 125 * 2.500 = 313.740 312.480
312.500 (= +1.240) B = 126 * 2.480 =
B = 125 * 2.490 = 312.480
, 311.250
^250 koeien: netto- (= - 1.250)
opbrengst per koe is ^251 koeien: netto- ^252 koeien: netto-
2.500 opbrengst per koe is opbrengst per koe is
2.490 2.480
Op zoek naar een oplossing Coase-theorema
03 Coase-theorema
Stelling over efficiëntie-effecten van de toekenning van eigendomsrechten rol
transactiekosten
Reactie op Pigou: extern effect Standaard benadering: correctie d.m.v.
aansprakelijkheid of belastingen
Het inefficiënte gebruik van schaarse middelen, dat het gevolg is van de
afwezigheid van private eigendomsrechten, kan worden opgeheven als de
eigendomsrechten aan één van de betrokken partijen worden toegewezen, het
maakt daarbij niet uit aan welke van de partijen de eigendomsrechten worden
gegeven, zolang de betrokken partijen zonder kosten transacties kunnen
afsluiten
Exclusiviteit en overdraagbaarheid
NB: Bij verschillende productiviteit vergt efficiëntie dat de eigendomsrechten bij
de meest productieve terechtkomen
NB: Bij transactiekosten hoger dan efficiëntie geen transactie.
04 Kosten en baten van eigendomsrechten
Baten
- Exclusiviteit: voorkomt inefficiëntie in gebruik bij gemeenschappelijke
eigendom
- Overdraagbaarheid: creëert basis voor wederzijds voordelige ruil als een
ander een grotere waarde hecht aan een object dan de huidige eigenaar
Kosten
- Transactiekosten: vormen als zodanig kosten, en kunnen wederzijds
voordelige ruil in de weg staan
- Overige kosten van registratie en handhaving