Hoofstuk 12 Minderjarigheid
12.1 Inleiding
Minderjarigheid is een juridische begrip art. 1:233. Bij meerderjarigheid verdwijnt de
handelingsonbekwaamheid. Ook het gezag dat wordt uitgeoefend over minderjarigen,
eindigt.
12.2 Kenmerken en beginselen
Twee belangrijke kenmerken van minderjarigheid: handelingsonbekwaamheid en onder
gezag staan (zie art. 1:245). Beide eindigen bij meerderjarigheid. Handelingsonbekwaamheid
van minderjarigen vormt een uitzondering op de algemene regel in art. 3:32. Op een aantal
plaatsen in de wet worden aan minderjarigen bevoegdheden toegekend. Het bereiken van
meerderjarigheid staat niet ter vrije bepaling van partijen.Wel is het mogelijk om door een
meerderjarigverklaring eerder dan bij het bereiken van het achttiende levensjaar
meerderjarig te worden.
Het IVRK formuleert een aantal rechten van minderjarigen. Bij de regeling van de
minderjarigheid en de rechtsgevolgen ervan in titel 13 Boek 1 zijn enkele belangen van
bijzondere betekenis: erkenning van toenemende mondigheid van rechtszekerheid.
12.3 Belangrijke ontwikkelingen
Meerderjarigheidsgrens die tot 1901 op 23 jaar lag, werd per 1 januari 1988 naar 18 jaar.
Een belangrijke ontwikkeling was totstandkoming van het IVRK en de toetreding door
Nederland op 8 maart 1995.
12.4 Rechtsgevolgen en de verhouding tot andere rechtsgebieden
Minderjarigheid is onlosmakelijk verbonden met onder gezag staan art. 1:241, 295 en 301
lid 1. De handelingsonbekwaamheid in het materiële recht resulteert in het algemeen in een
procedurele onbekwaamheid in het civiele recht.
12.5 Internationaal recht
Recht op de eerbieding van het privéleven (art. 8 EVRM) geldt ook voor de minderjarige. Uit
het IVRK zijn verschillende bepalingen van belang: art. 3, art. 7, art. 9 en art. 12. Bij jeugdigen
kan men spreken van een recht op ontwikkeling.
12.6 Minderjarigheid en handelingsonbekwaamheid
Art. 1:253ha maakt mogelijk dat de minderjarige 16- of 17-jarige vrouw die zwanger of
moeder is, op verzoek door de rechter meerderjarig kan worden verklaard. Voor zover de
wet niet anders bepaalt, is de minderjarige mits hij met toestemming van zijn wettelijk
vertegenwoordiger handelt, bekwaam rechtshandelingen te verrichten (art. 1:234 lid 1). Zie
lid 3 voor een uitzondering!
12.7 Raad voor de Kinderbescherming en gezagsregister
Bij de bescherming van minderjarigen is aan de Raad voor de Kinderbescherming een
centrale rol toebedeeld (art. 1:238 lid 3, 239 en 242). Raad is het overheidsorgaan dat
bevoegd is de rechter te verzoeken een kinderbeschermingsmaatregel te treffen. Daarnaast
is de Raad gevraagd en ongevraagd adviseur van de rechter, onder andere bij procedures die
12.1 Inleiding
Minderjarigheid is een juridische begrip art. 1:233. Bij meerderjarigheid verdwijnt de
handelingsonbekwaamheid. Ook het gezag dat wordt uitgeoefend over minderjarigen,
eindigt.
12.2 Kenmerken en beginselen
Twee belangrijke kenmerken van minderjarigheid: handelingsonbekwaamheid en onder
gezag staan (zie art. 1:245). Beide eindigen bij meerderjarigheid. Handelingsonbekwaamheid
van minderjarigen vormt een uitzondering op de algemene regel in art. 3:32. Op een aantal
plaatsen in de wet worden aan minderjarigen bevoegdheden toegekend. Het bereiken van
meerderjarigheid staat niet ter vrije bepaling van partijen.Wel is het mogelijk om door een
meerderjarigverklaring eerder dan bij het bereiken van het achttiende levensjaar
meerderjarig te worden.
Het IVRK formuleert een aantal rechten van minderjarigen. Bij de regeling van de
minderjarigheid en de rechtsgevolgen ervan in titel 13 Boek 1 zijn enkele belangen van
bijzondere betekenis: erkenning van toenemende mondigheid van rechtszekerheid.
12.3 Belangrijke ontwikkelingen
Meerderjarigheidsgrens die tot 1901 op 23 jaar lag, werd per 1 januari 1988 naar 18 jaar.
Een belangrijke ontwikkeling was totstandkoming van het IVRK en de toetreding door
Nederland op 8 maart 1995.
12.4 Rechtsgevolgen en de verhouding tot andere rechtsgebieden
Minderjarigheid is onlosmakelijk verbonden met onder gezag staan art. 1:241, 295 en 301
lid 1. De handelingsonbekwaamheid in het materiële recht resulteert in het algemeen in een
procedurele onbekwaamheid in het civiele recht.
12.5 Internationaal recht
Recht op de eerbieding van het privéleven (art. 8 EVRM) geldt ook voor de minderjarige. Uit
het IVRK zijn verschillende bepalingen van belang: art. 3, art. 7, art. 9 en art. 12. Bij jeugdigen
kan men spreken van een recht op ontwikkeling.
12.6 Minderjarigheid en handelingsonbekwaamheid
Art. 1:253ha maakt mogelijk dat de minderjarige 16- of 17-jarige vrouw die zwanger of
moeder is, op verzoek door de rechter meerderjarig kan worden verklaard. Voor zover de
wet niet anders bepaalt, is de minderjarige mits hij met toestemming van zijn wettelijk
vertegenwoordiger handelt, bekwaam rechtshandelingen te verrichten (art. 1:234 lid 1). Zie
lid 3 voor een uitzondering!
12.7 Raad voor de Kinderbescherming en gezagsregister
Bij de bescherming van minderjarigen is aan de Raad voor de Kinderbescherming een
centrale rol toebedeeld (art. 1:238 lid 3, 239 en 242). Raad is het overheidsorgaan dat
bevoegd is de rechter te verzoeken een kinderbeschermingsmaatregel te treffen. Daarnaast
is de Raad gevraagd en ongevraagd adviseur van de rechter, onder andere bij procedures die
