De invloed van stress en inattentional
blindness op de betrouwbaarheid en
nauwkeurigheid van getuigenissen
Selen Yaman 674128
Practical 1.7-1.8 Academic Writing Skills 1
Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB)
Erasmus University Rotterdam
Sarah Muller
10-06-2024
Samenvatting
In dit literatuuronderzoek is gekeken naar de invloed van stress en inattentional blindness op de
betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van getuigenissen, met als reikwijdte de forensische
psychologie. Verschillende studies tonen aan dat door inattentional blindness ooggetuigen
minder betrouwbare verklaringen afleggen omdat hun focus ergens anders lag, wat resulteert in
minder nauwkeurige en onvolledige herinneringen. Echter, heeft stress geen grote negatieve
impact op de precisie van ooggetuigenverklaringen. Uit de onderzoeken blijkt dat stress geen
duidelijke invloed heeft op de betrouwbaarheid en de nauwkeurigheid van
ooggetuigenverklaringen. Inattentional blindness heeft daarentegen wel een duidelijk invloed.
Deze zorgt voor minder gedetailleerde en nauwkeurige herinneringen bij getuigen. Er is meer
onderzoek nodig om de oorzaken van deze effecten te begrijpen en om manieren te vinden om
de invloed van inattentional blindness te verkleinen in situaties waarin ooggetuigen betrokken
zijn. Dit kan helpen om de nauwkeurigheid van ooggetuigenverklaringen in het rechtssysteem
te vergroten.
, 2
De invloed van stress en inattentional blindness op de betrouwbaarheid en
nauwkeurigheid van getuigenissen
Het oog van de getuige speelt vaak een belangrijke rol in de duisternis van een
misdaadscène, maar hoe betrouwbaar en nauwkeurig zijn die herinneringen eigenlijk? Een
bekend voorbeeld hiervan is het geval van Ronald Cotton. Op basis van de
ooggetuigenverklaring van Jennifer Thompson, die beweerde dat Cotton de dader was, werd
Cotton in 1984 veroordeeld voor verkrachting en inbraak. Cotton zat elf jaar vast in de
gevangenis voordat hij in 1995 uiteindelijk werd vrijgesproken op basis van DNA-bewijs
(Ronald Cotton - Innocence Project, 2023). Getuigenissen hebben een aanzienlijke impact op
de rechtszaken en, als ze niet kloppen, kunnen ze groot onrecht veroorzaken (Wixted et al.,
2015). Onjuiste ooggetuigenverklaringen speelden een rol in meer dan 70% van de gevallen
waarin mensen ten onrechte veroordeeld waren en later door DNA-bewijs werden
vrijgesproken (Wixted et al., 2015). Dit toont aan dat het van cruciaal belang is om
ooggetuigenverklaringen goed te beoordelen. Maatschappelijk gezien kan dit onderzoek leiden
tot betere rechtszaken en minder gerechtelijke fouten, omdat we een beter inzicht krijgen in de
oorzaken van foutieve identificaties, valse herinneringen en andere misleidende informatie in
ooggetuigenverklaringen.
Om verschillende redenen worden ooggetuigenverklaringen vaak als onbetrouwbaar
beschouwd (Wixted & Wells, 2017). Ten eerste kan inattentional blindness een belangrijke rol
spelen bij het beïnvloeden van de betrouwbaarheid van ooggetuigenverklaringen (Wulff &
Hyman, 2021). Dit fenomeen vindt plaats wanneer mensen ergens anders op gefocust zijn
waardoor ze belangrijke details tijdens gebeurtenissen niet opmerken, zelfs als ze direct voor
hen plaatsvinden. Ten tweede kan de nauwkeurigheid van de herinneringen worden beïnvloed
door stress tijdens de observatie (Bhave et al., 2023; Marr et al., 2020). Dit kan resulteren in
vervaagde of onvolledige herinneringen, zelfs als de getuige zich bewust is van wat hij of zij
heeft gezien, of juist niet (Loftus, 2005)?
In dit literatuuronderzoek wordt er gefocust op stress en inattentional blindness die van
invloed kunnen zijn op de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van ooggetuigenverklaringen.
Een goede kennis van deze factoren is erg belangrijk om de complexiteit van
ooggetuigenverklaringen te begrijpen. Door deze factoren te onderzoeken, kunnen we betere
inzicht krijgen in de oorzaken van foutieve identificaties, valse herinneringen en andere
misleidende informatie in getuigenissen. Door de complexiteit van ooggetuigenverklaringen te
bestuderen en te begrijpen, kunnen we bijdragen aan een eerlijker rechtssysteem.
Opvallend is dat er slechts weinig studies zijn die aandachtsfalen, zoals inattentional
blindness, hebben onderzocht in ooggetuigenscenario’s. Geen van hen heeft de relatie tussen
stress, aandacht en getuigengeheugen onderzocht (Wulff & Thomas, 2021).