Gezondheidsrecht 1
- Inleiding
Gezondheidsrecht valt onder publiek- en privaatrecht.
Functies van het recht:
o Ordening (verkeer, inrichting staat, rechtszekerheid)
o Uitdrukking morele en culturele waarden (armoede, kinderen)
o Correctie/handhaving (strafrecht)
o Geschilbeslechting (rechtspraak, mediation)
o Regelend (uitwerking voor concreet geval; vergunning)
Nut van het recht:
o Veiligheid: verkeersregels, strafrecht
o Zekerheid/voorspelbaarheid: nakomen ovk
o Schept ruimte voor vooruitgang: wetenschappelijk onderzoek, goed
hulpverlenerschap, ruimtevaart
o Bescherming van kwetsbare: arbeidsrecht, huurrecht
o Voorkomen en oplossen van chaos, strijd, vernietiging: eigendomsrecht,
bestuur, rechtspraak
Gezondheidsrecht is veel in de media CORONA, euthanasie, weigeren kinderen bij
opvang, beroepsgeheim
Dilemma’s gezondheidsrecht
o Experimenteren met embryo’s
o Euthanasie
o Voorspellende geneeskunde
o Eiceldonatie, draagmoeders
o Hoelang doorbehandelen
o Zet corona het beroepsgeheim opzij 2
Definitie gezondheidsrecht:
Geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de zorg voor de gezondheid en de
toepassing van overig burgerlijk, bestuurs- en strafrecht in dat verband.
De kernbegrippen van de WGBO: goed hulpverlenerschap en toestemming.
Rechtsbronnen:
o Wet
o Jurisprudentie
o Verdragen
o Gewoonte
o Rechtsbeginselen
o Doctrine
o Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
Rechtsgebieden:
o Internationaal + Europees recht
o Grondrechten
, o Publiekrecht
o Privaatrecht
Het tuchtrecht = publiek (arts, advocaat) & privaat (alleen voor leden, bijv. sport)
WBO = bestuursrecht
Oproep thuis te blijven i.v.m. corona ≠ vrijheidsbeneming maar = -beperking
Rechtsbetrekkingen in het gezondheidsrecht:
- Rechtsbeginselen
Moraal en recht ethiek en rechtsgeleerdheid
o Moraal = regels, normen en waarden
Moraal is subjectief
Groter geheel
o Recht = rechtsregels en -beginselen
Recht biedt zekerheid, minder vatbaar voor interpretatie
Deel van moraal is gecodificeerd
Gezondheidsrecht = regels die betrekking hebben op zorgverleningsrecht,
zorgverzekeringsrecht en zorgfinancieringsrecht.
Beginselen van gezondheidsrecht eigen beginselen?
Ja Leenen; sterke notie van gezondheidsrecht (beginselen van individuele
zelfbeschikking en gelijke toegang tot gezondheidszorg)
Buijsen; gezondheidsrecht = de verwerkelijking van het grondrecht op
gezondheidszorg
Nee Sluijters; beginselen van privaat-, straf- en bestuursrecht.
Recht Moraal
Beginselen Gezondheid
Recht op eerbiediging persoonlijke
, levenssfeer
Recht op lichamelijke en geestelijke
integriteit
Recht op gelijke behandeling
Recht op gezondheidszorg
Gezondheidsrecht = indirect gericht op een intrinsiek goed
Gezondheidsethiek = direct gericht op een intrinsiek goed
Gezondheidsrecht 2
a. Structuur & organisatie gezondheidszorg I
Recht op zorg hoe is dit gerealiseerd in NL
Zorgstelsel verandert voortdurend: door nieuwe technologieën en omdat de vraag
verandert.
Knelpunten: beperkte keuzemogelijkheden, onvoldoende samenhang, gebrekkige
aansluiting van aanbod op vraag, denk aan wachttijden (kwalitatief en kwantitatief)
Deze nemen in ernst toe door: vergrijzing, verandering in zorgaanbod, toename van goed
geïnformeerde patienten, beschikbaar komen van voorspellende informatie (medische
onderzoek, nieuwe technologieën)
Vernieuwing is dus noodzakelijk:
o Centrale aanbodsturing leidt tot onvoldoende ruimte en prikkels bij partijen
voor een kwalitatief hoogwaardig en doelmatig functioneren
o Verzekeringsstelsel:
Duale karakter frustreert doelmatige zorginkoop en -regie door
verzekeraars en beperkt de keuzemogelijkheden voor patienten
Uitvoeringsstructuur belemmert de totstandkoming van een
samenhangend zorgaanbod (Wlz vs. Zvw)
Wijze van herziening
o Herziening van de sturing van de zorg
Actievere rol van partijen met borging publieke belangen in de
gezondheidszorg
o Aanpassing van het verzekeringsstelsel
Introductie van een algemene verzekering curatieve zorg voor alle
ingezetenen
Integratie van de algemene verzekering curatieve en de Wlz
Introductie van algemene verzekering curatieve zorg voor alle ingezetenen
o Publiekrechtelijke grondslag maar meer privaatrechtelijk
o Geschillencommissie = privaatrechtelijke club (gefinancierd door
zorgverzekeraars + klein deel overheid) = twijfelachtige onafhankelijkheid
o Acceptatieplicht voor verzekeraars maar systeem is niet waterdicht. Als bij
een zorgverzekeraar hoog aantal slechte risico’s zijn, moet dit gecompenseerd
worden
Mededinging in de zorg
Mededingingsrecht =
, o EU-recht
o MW
o Beleidsregels
o ACM-besluiten
Mededingingswet:
- Kartelverbod 6 lid 1
- Verbod op misbruik van economische machtspositie 24 lid 1
- Niet willen contracteren of onder ongunstige voorwaarden
- Concentratietoezicht 34, 37, 39, 41
b. Patiëntenrechten
I. Inleiding
Uitgangspunten patiëntenrechten:
- Zelfbeschikking/autonomie en menselijke waardigheid: grondrechten,
mensenrechten, rechtsbeginselen, internationale verdragen
- WGBO:
o Informed consent
o Toestemming (plaatsvervangende toestemming)
o Privacy, beroepsgeheim, dossierplicht
- Internationale documenten
o UVRM
o IVESCR
o BUPO
o EVRM
o ESH
o Biogeneeskundeverdrag
- Nationaal:
o WGBO
o Wkkgz
o WMCZ
II. Totstandkoming van de bhovk:
- Inschrijving huisartsenpraktijk
- Plaatsnemen in wachtkamer
- Spoedopname in ziekenhuis
- Patiënt overgedragen aan ander ziekenhuis of andere hulpverlener
Definitie bhovk 7:446 lid 1 BW
- Hulpverlener
- Handelingen ogv de geneeskunst
o 7:446 lid 2:
Genezen, preventie, beoordeling en verloskunde
Andere handelingen te verrichten door (tand)arts
Verpleging, verzorging, materiële omstandigheden
- Patiënt
7:463 = exoneratieverbod: aansprakelijkheid mag niet worden beperkt/uitgesloten
- Inleiding
Gezondheidsrecht valt onder publiek- en privaatrecht.
Functies van het recht:
o Ordening (verkeer, inrichting staat, rechtszekerheid)
o Uitdrukking morele en culturele waarden (armoede, kinderen)
o Correctie/handhaving (strafrecht)
o Geschilbeslechting (rechtspraak, mediation)
o Regelend (uitwerking voor concreet geval; vergunning)
Nut van het recht:
o Veiligheid: verkeersregels, strafrecht
o Zekerheid/voorspelbaarheid: nakomen ovk
o Schept ruimte voor vooruitgang: wetenschappelijk onderzoek, goed
hulpverlenerschap, ruimtevaart
o Bescherming van kwetsbare: arbeidsrecht, huurrecht
o Voorkomen en oplossen van chaos, strijd, vernietiging: eigendomsrecht,
bestuur, rechtspraak
Gezondheidsrecht is veel in de media CORONA, euthanasie, weigeren kinderen bij
opvang, beroepsgeheim
Dilemma’s gezondheidsrecht
o Experimenteren met embryo’s
o Euthanasie
o Voorspellende geneeskunde
o Eiceldonatie, draagmoeders
o Hoelang doorbehandelen
o Zet corona het beroepsgeheim opzij 2
Definitie gezondheidsrecht:
Geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de zorg voor de gezondheid en de
toepassing van overig burgerlijk, bestuurs- en strafrecht in dat verband.
De kernbegrippen van de WGBO: goed hulpverlenerschap en toestemming.
Rechtsbronnen:
o Wet
o Jurisprudentie
o Verdragen
o Gewoonte
o Rechtsbeginselen
o Doctrine
o Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
Rechtsgebieden:
o Internationaal + Europees recht
o Grondrechten
, o Publiekrecht
o Privaatrecht
Het tuchtrecht = publiek (arts, advocaat) & privaat (alleen voor leden, bijv. sport)
WBO = bestuursrecht
Oproep thuis te blijven i.v.m. corona ≠ vrijheidsbeneming maar = -beperking
Rechtsbetrekkingen in het gezondheidsrecht:
- Rechtsbeginselen
Moraal en recht ethiek en rechtsgeleerdheid
o Moraal = regels, normen en waarden
Moraal is subjectief
Groter geheel
o Recht = rechtsregels en -beginselen
Recht biedt zekerheid, minder vatbaar voor interpretatie
Deel van moraal is gecodificeerd
Gezondheidsrecht = regels die betrekking hebben op zorgverleningsrecht,
zorgverzekeringsrecht en zorgfinancieringsrecht.
Beginselen van gezondheidsrecht eigen beginselen?
Ja Leenen; sterke notie van gezondheidsrecht (beginselen van individuele
zelfbeschikking en gelijke toegang tot gezondheidszorg)
Buijsen; gezondheidsrecht = de verwerkelijking van het grondrecht op
gezondheidszorg
Nee Sluijters; beginselen van privaat-, straf- en bestuursrecht.
Recht Moraal
Beginselen Gezondheid
Recht op eerbiediging persoonlijke
, levenssfeer
Recht op lichamelijke en geestelijke
integriteit
Recht op gelijke behandeling
Recht op gezondheidszorg
Gezondheidsrecht = indirect gericht op een intrinsiek goed
Gezondheidsethiek = direct gericht op een intrinsiek goed
Gezondheidsrecht 2
a. Structuur & organisatie gezondheidszorg I
Recht op zorg hoe is dit gerealiseerd in NL
Zorgstelsel verandert voortdurend: door nieuwe technologieën en omdat de vraag
verandert.
Knelpunten: beperkte keuzemogelijkheden, onvoldoende samenhang, gebrekkige
aansluiting van aanbod op vraag, denk aan wachttijden (kwalitatief en kwantitatief)
Deze nemen in ernst toe door: vergrijzing, verandering in zorgaanbod, toename van goed
geïnformeerde patienten, beschikbaar komen van voorspellende informatie (medische
onderzoek, nieuwe technologieën)
Vernieuwing is dus noodzakelijk:
o Centrale aanbodsturing leidt tot onvoldoende ruimte en prikkels bij partijen
voor een kwalitatief hoogwaardig en doelmatig functioneren
o Verzekeringsstelsel:
Duale karakter frustreert doelmatige zorginkoop en -regie door
verzekeraars en beperkt de keuzemogelijkheden voor patienten
Uitvoeringsstructuur belemmert de totstandkoming van een
samenhangend zorgaanbod (Wlz vs. Zvw)
Wijze van herziening
o Herziening van de sturing van de zorg
Actievere rol van partijen met borging publieke belangen in de
gezondheidszorg
o Aanpassing van het verzekeringsstelsel
Introductie van een algemene verzekering curatieve zorg voor alle
ingezetenen
Integratie van de algemene verzekering curatieve en de Wlz
Introductie van algemene verzekering curatieve zorg voor alle ingezetenen
o Publiekrechtelijke grondslag maar meer privaatrechtelijk
o Geschillencommissie = privaatrechtelijke club (gefinancierd door
zorgverzekeraars + klein deel overheid) = twijfelachtige onafhankelijkheid
o Acceptatieplicht voor verzekeraars maar systeem is niet waterdicht. Als bij
een zorgverzekeraar hoog aantal slechte risico’s zijn, moet dit gecompenseerd
worden
Mededinging in de zorg
Mededingingsrecht =
, o EU-recht
o MW
o Beleidsregels
o ACM-besluiten
Mededingingswet:
- Kartelverbod 6 lid 1
- Verbod op misbruik van economische machtspositie 24 lid 1
- Niet willen contracteren of onder ongunstige voorwaarden
- Concentratietoezicht 34, 37, 39, 41
b. Patiëntenrechten
I. Inleiding
Uitgangspunten patiëntenrechten:
- Zelfbeschikking/autonomie en menselijke waardigheid: grondrechten,
mensenrechten, rechtsbeginselen, internationale verdragen
- WGBO:
o Informed consent
o Toestemming (plaatsvervangende toestemming)
o Privacy, beroepsgeheim, dossierplicht
- Internationale documenten
o UVRM
o IVESCR
o BUPO
o EVRM
o ESH
o Biogeneeskundeverdrag
- Nationaal:
o WGBO
o Wkkgz
o WMCZ
II. Totstandkoming van de bhovk:
- Inschrijving huisartsenpraktijk
- Plaatsnemen in wachtkamer
- Spoedopname in ziekenhuis
- Patiënt overgedragen aan ander ziekenhuis of andere hulpverlener
Definitie bhovk 7:446 lid 1 BW
- Hulpverlener
- Handelingen ogv de geneeskunst
o 7:446 lid 2:
Genezen, preventie, beoordeling en verloskunde
Andere handelingen te verrichten door (tand)arts
Verpleging, verzorging, materiële omstandigheden
- Patiënt
7:463 = exoneratieverbod: aansprakelijkheid mag niet worden beperkt/uitgesloten
